گريت ويكتور مي گويد:

 

تعريف افت تحصيلي: كاهش نسبي فعاليت درسي و مطالعه يك دانش آموز در يك دوره سنّي در مقايسه با دوره سنّي قبل از آن است.

عوامل مؤثر بر افت تحصيلي:

ـ مربوط به خود دانش آموز

ـ مربوط به خانواده

ـ مربوط به مدرسه

ـ عوامل مربوط به اجتماع

 عوامل مربوط به خود دانش آموز:

ـ عوامل فيزيولوژي و جسمي مثل ضعف بينايي و شنوائي

ـ عوامل ذهني و رواني مثل ميزان هوش و قدرت حافظه و سلامت رواني

ـ نداشتن اعتماد به نفس كافي

ـ ضعف اراده در تصميم گيريهاي شخصي و مطالعه و اجراي تصميمات

ـ عدم برنامه ريزي دقيق از لحاظ زمان و ميزان مطالعه روزانه

ـ نداشتن روش مطالعه مناسب براي دروس مختلف ـ و مهارت هاي مطالعه نادرست

عوامل مربوط به خانواده:

ـ اختلاف خانوادگي و خانواده آشفته

ـ طلاق فيزيكي يا رواني والدين

ـ وجود نامادري يا ناپدري و…

ـ اختلاف فرزندان با خانواده مثل لجبازي با والدين، اعتراض به جوّ خانواده

ـ وابسته و متكي نمودن فرزندان به والدين در امور درسي و تكاليف منزل از دوران ابتدائي

ـ تحقير، سرزنش و مقايسه ي درست فرزندان با همسالان موفق و در نتيجه پايين آوردن اعتماد به نفس و خود باوري در آنان

ـ تغييرات منفي در خانواده مثل ورشكستگي سياسي و اقتصادي، اعتياد

ـ تغيير در جهت ارتقاي سريع و غير مترقبه سطح اقتصادي يا اجتماعي و ازخود باختگي و غافلگير شدن فرزندان و انواع انحرافات

 عوامل مربوط به اجتماع: دوستان ناباب، استفاده نادرست از كلوپ هاي ورزشي بدن سازي بيليارد و… استفاده نادرست از كافي نت ها و گيم نت ها، گذراندن بخش زيادي از وقت خود در خيابان ها و خارج از منزل

عوامل مربوط به مدرسه:

1ــگروه همسالان: مثل مزاحمت ها، شوخي هاي نابجا، كلاس درس، رفتارهاي نامناسب عوامل اجرائي مدرسه مثل مدير، معاونين، دبيران و مشاورين

2ـ نقش دبيران: عوامل مختلفي در ايفاي نقش دبير به نحو مطلوب مؤثر هستند. مثلاً ميزان علاقه ـ حس مسئوليت پذيري ـ ميزان سواد ـ ارتباط مدرك تحصيلي با رشته تدريس ـ موقعيت هاي اجتماعي معلم ـ حقوق و مزاياي مادي‌ـ نحوه ارتباط با ساير همكاران در محيط كار«خصوصاً مدير و معاون» ـ نحوه ارتباط با مسئولان اداري«خصوصاً دايره آموزش»

3ـ  در مورد مديران: مديري موفق است كه ضمن آگاهي كافي از شيوه هاي مديريت بتواند با استفاده‌ي به موقع اين فنون به نحو مطلوب از تمام پتانسيل موجود در مدرسه جهت بهبود كيفيت آموزش بهره برده و به قول معروف حق استفاده‌ي تبديل تهديد به فرصت را آموخته باشد و به كار بندد.

4ـ فضاي آموزش: داشتن كلاس هاي مناسب از نظر اندازه ، نور، دما، مكان تخته سياه، داشتن سكو، موقعيت مناسب در ورودي و برخورداري مدارس از آزمايشگاه، كتابخانه، سالن اجتماعات و سايت اينترنتي

5ـ زمان آموزش: زمان شروع كلاس ها در صبح خيلي زود يا ساعات پاياني روز و يا حتّي در بعد از ظهر هر كدام پيامدهاي منفي خاص خود را دارند البته عدم تناسب زمان اختصاص داده شده عناوين دروس را نبايد فراموش كرد. گاهي زمان در نظر گرفته شده براي يك درس آن قدر كم است كه دبير ناچار بايد به سرعت از موضوع بگذرد. بدون اينكه فرصت سنجش و ارزيابي مطلوب را داشته باشد و گاه هر چه مي كوشد تا از زمان تخصيصي به نحو مطلوب بهره ببرد باز هم وقت اضافه مي آورد كه اين موضوع مهم موجب ملال خاطر معلم و دانش آموز مي شود. و هم سر و صداي ناشي از بيكاري دانش آموزان براي كلاس هاي ديگر ايجاد مزاحمت مي كند.

6ـ تعداد دانش آموزان: كه حد مطلوب 15 تا 25 نفر است.

7ـ نحوه‌ي ارزشيابي:  معمولاً ارزشيابي به دو شيوه مستمر و پاياني صورت مي گيرد. ارزشيابي مستمر در طول سال تحصيلي و از خلال پرسش و پاسخ معلم و دانش آموز انجام تكاليف به دست مي آيد و در ارزشيابي پاياني بايد    عوامل متعددي را در نظر داشت همچون طراحان سؤال ، برگزار كننگان امتحان، مصحح ورقه، كه طراحان سئوال بايد به نكاتي چون اهداف آموزش ضريب دشواري سئوالات، تعداد سؤالات و تركيب آن ها، زمان مناسب براي پاسخگويي، خوانا بودن سؤالات و … توجه داشته باشد.

8ـ برگزار كنندگان: «مسئول مدرسه و مراقبين» نيز بايد به عواملي از قبيل نور، دما، سر و صدا، زمان درنظر گرفته شده براي امتحان، فاصله‌ي آزمودني ها از يكديگر توجه كافي داشته باشند. مصحح ورقه نيز بدون تساهل يا سخت گيري بيش از حدّ و به شيوه اي متعادل به تصحيح اوراق بپردازد.

9ـ امكانات آموزشي:  منظور از امكانات، وسايل كمك آموزشي مي باشد مثل لوازم آزمايشگاه، نقشه، وايت برد، اسلايد، اورهد، ويدئو، تلويزيون، رايانه و … كه مي توانددر كيفيت سنجش به آموزش تأثير بسزايي داشته باشد.

10ـ قوانين: بر كسي پوشيده نيست كه در نظام اداري، بخشنامه ها، دستور العمل ها و مصوبه ها نقش ويژه اي بازي مي كنند و قانونگذار خود بايد به صورت تدريجي سطوح مديريتي را طي كرده تا با مشكلات به خوبي آشنا باشد. در غير اين صورت نه تنها قوانين گره از كار كسي باز نخواهد كرد بلكه خود به صورت كلاف سر در گمي در مي آيند كه دست و پاي مجريان قانون را مي بندند. گاهي شنيده مي شود برخي مديران رده بالا صحبت از روان سازي مقررات مي كنند و به اصطلاح با تسهيل قوانين سعي در كاهش آماري افت تحصيلي دارند. يعني به جاي حل مسئله ترجيح مي دهند صورت مسئله را پاك كنند و با انواع امتيازات سعي مي كنند دانش آموز را به كلاس هاي بالاتر هدايت كنند كه اين خود يكي از بزرگترين عوامل ايجاد افت تحصيلي است. طرح ارتقاي شغلي نيز مزيد بر علت شده و به جاي ارتقاء موجب تنزل شده است. چرا كه مطابق اين طرح كساني از مزاياي آن بهره‌مند مي شوند كه تمام ساعات موظف خود را تدريس داشته باشند و اين مسئله خصوصاً در مناطق محروم« با توجه به پراكندگي مدارس و ساعات تدريس» به معضلي براي دبيران و اهرم فشاري براي مديران تبديل شده كه اكثر دبيران بر خلاف ميل باطني خود به تدريس دروسي مي پردازند كه تناسبي با رشته تحصيلي آنها ندارد.