به نوروز نزدیک می شویم و طبق معمول چند سال گذشته بحث خرید و نگهداری و یا آلودگی ماهی قرمز هفت سین تا مدتی داغ می شود و سپس باز فراموشی تا نوروزی دیگر. دور از این هیاهو موقتی، سنت ایرانی دست در دست کودکان نازنین، تنگ های کوچک ماهی قرمز را به خانه می برد.
ماهی سالم کدام است؟
۱- ماهی سالم می باید دارای پولک هایی سالم و ردیف و فاقد زدگی و زخم یا مناطقی عاری از پولک بر روی پوست خود باشد.
ماهی قرمز را چگونه نگهداری کنیم؟
اولین موضوعی که می تواند بعنوان یک عامل مهم در عمر بیشتر ماهی موثر باشد محل زندگی آن است. ظروفی که در آن ها ماهی فروخته می شود اغلب کوچک می باشد و نباید اشتباه کرد و ماهی ها را در همان ظروف کوچک نگاه داشت. ماهی ها به اکسیژن موجود در آب احتیاج دارند و این اکسیژن از طریق سطح هوایی که با آب در تماس است وارد آب می شود. هر چه سطح مقطع بالای تنگ کوچک تر باشد اکسیژن کمتری می تواند وارد آب شود. پس سعی کنید تا آن جا که ممکن است از ظروف کوچک برای نگهداری ماهی ها استفاده نکنید.
آب
از آن جایی که ماهی در تمام طول عمر خود در آب می باشد لذا لازم است آبی که برای زندگی آن انتخاب می کنیم دارای شرایط مناسب زندگی باشد. معمولا استفاده از آب شهری مشکل خاصی برای ماهی های قرمز ایجاد نمی کند. اما قبل از کنار گذاشتن آب برای ظرف ماهی، بگذارید یک دقیقه آب از شیر بیرون برود این باعث می شود برخی مواد شیمایی که احتمالا در لوله رسوب کرده اند بیرون روند. برای اطمینان از خارج شدن موادی مانند کلر باید قبل از عوض کردن آب ماهی ها، بگذارید که آب بمدت یک شبانه روز در ظرف بماند. هم چنین این عمل باعث می شود که آب دمای محیط را گرفته و تغییر آن برای ماهی ها خطری در بر نداشته باشد. هرگز نباید اجازه دهید که آب ظرف ماهی ها کثیف شود، این کار می تواند باعث بیماری، کوتاهی عمر و در نهایت مرگ آن ها شود. برای تعویض آب هرگز آب را یک دفعه عوض نکنید، با آرامش کامل نیمی از آب ظرف را خالی کرده و سپس کم کم آب برداشته شده از ظرف را با آبی که از روز قبل نگه داشته اید جایگزین کنید. در هر صورت باید سعی کنید که کمترین استرس را به ماهی های کوچک منتقل کنید. شما باید در طول هفته یک یا دو بار آب ظرف ماهی ها را به این صورت عوض کنید.
غذا
ماهی های قرمز کوچک حیوانات بسیار سخت جانی هستند و هر چیزی را می خورند. لذا به راحتی می توانید در شرایطی که غذای مناسب در دسترس ندارید از خرده های نان، شیرینی و … به مقدار کم بعنوان غذا به آن ها بدهید. اما اگر در نگهداری آن ها مبتدی هستید به شما پیشنهاد می شود از غذاهای آماده آن ها که ارزان قیمت هم می باشد تهیه کنید. فقط مطمئن باشید که غذایی را که می خرید مربوط به Goldfish می باشد. ماهی های نیز مانند انسان به پروتئین، ویتامین و … برای رشد و زندگی نیاز دارند. در ارتباط با غذا دادن باید دقت کنید که دادن زیاد غذا به آن ها و ماندن آن ها در ظرف باعث آلودگی آب شده و برای ماهی ها خطراتی به همراه خواهد داشت. سعی کنید به مقدار بسیار بسیار کم در سه نوبت غذایی همانند خودتان به آن ها غذا دهید، مقدار آن باید بگونه ای باشد که اضافه غذا در آب نماند.
دمای محیط
بهترین دما برای زندگی این ماهی ها از حدود ۱۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد می باشد. دمای محیط هرگز نباید دفعتا تغییر کند، تغییر تدریجی و ملایم دمای محیط یا آب برای آن ها قابل تحمل می باشد. .
حامیان بهداشت عمومی گفتند: ماهى قرمز به دلیل نوع نگهدارى و شرایط ویژه توزیع و خرید و فروش منبعى براى انتقال ویروس سالمونلا و بیماری پوستی خطرناک پیستوریازیس می باشد. ماهی قرمز کوچک یا همان ماهی طلایی(Goldfish) از معمول ترین ماهی هایی است که در منزل می توان از آن ها نگهداری کرد. این حیوان کوچک خانگی که بسیار جذاب و دوست داشتنی می باشد در صورت مراقب مناسب می تواند تا چند سال در کنار ما در منزل زندگی کند. اما متاسفانه بخاطر قیمت ارزان آن اغلب بهای لازم به آن داده نمی شود و در شرایط نامناسب نگهداری می شود و بیش از چند ماه عمر نمی کند. باید دانست که قیمت ارزان این ماهی های زیبا نباید با ارزان بودن جان این موجودات زیبا اشتباه گرفته شود. لذا لازم است برای فراهم آوردن شرایط مناسب زندگی آن ها مواردی را رعایت کنیم.
۲- ماهی سالم می باید دارای تحرک مناسبی بوده و به حالت یک پهلو و لخت در آب غوطه ور نبوده و بخشی از بدنش بر آمده نباشد.
۳- باله های شنای ماهی می باید قائم بوده و دم به حد کفایت با تحرک و کشیده باشد و در راستای فیله فوقانی بدن ماهی قرار داشته باشد.
نور
ماهی های قرمز کوچک نیز همانند سایر حیوانات یا گیاهان احتیاج به نور خورشید دارند. محل نگهداری آن ها باید به گونه ای باشد که تغییر روز و شب در آن احساس شود. هرگز آن ها در زیر نور آفتاب مستقیم و شدید قرار ندهید.
سایر شرایط
ریختن شن یا ماسه کف ظرف می تواند حس بودن در منزل را برای این ماهی ها بیشتر کند. دقت کنید که بیش از دو یا سه سانتیمر ارتفاع ماسه کف ظرف نباشد چرا که در غیر این صورت می تواند محیط خوبی برای رشد خزه و باکتری ها باشد. هم چنین باید از ماسه ایی استفاده کنید که لبه های تیز نداشته باشد تا باعث زخمی شدن ماهی ها نشود. در این رابطه هرگز از ماسه های رنگ شده استفاده نکنید.
بررسی رفتار
حداقل روزی دو نوبت یک دقیقه ای به رفتار ماهی های خود توجه کنید. به این ترتیب می توانید حرکت های غیر معمول آن ها تشخیص دهید، در صورت بروز مشکل در رفتار آن ها اگر علاقمند باشید می توانید از متخصصین نگهداری ماهی برای درمان آن ها مشورت بگیرید. اما مطمئن باشید اگر موارد بالا را رعایت کنید مشکل خاصی برای آن ها پیش نخواهد آمد.
در انتها یادآور می شویم که: هر ماهی قرمز برای ماندگاری طولانی، حداقل به یک لیتر آب نیاز دارد که روزانه باید تعویض شود. ظروف نگهداری ماهی نیز باید به صورت دورهای شسته شود و بااستفاده از محلول نمک طعام ۳درصد یا ترکیبات آمونیوم و سایر مواد مجاز، ضد عفونی شده و پس از شستن کامل مواد ضدعفونی، مورد استفاده قرار گیرند. بی غذایی، کمبود اکسیژن، تجمع گازهای سمی و یا استفاده از آب کلردار، موجب کوتاهی عمر یا مرگ ماهی ها می شود. در صورت بروز هر نوع علایم و ناراحتی در ماهی زینتی، ماهی بیمار باید بلافاصله از سایر ماهی ها جدا شود. اما برخی از گروه های حامی حیوانات، نگهداری این ماهی ها را به شهروندان توصیه نمی کنند