موضوعات اصلي
وقوع زلزله به فعل و انفعالات درون زمین و حركت لایه های درونی سیاره و در نتیجه، تجمع انرژی در راستای شكستگی هایی كه روی پوسته زمین وجود دارد وابسته است. برای درك آسان تر این مطلب علمی، می توان یك مثال زد: اگر پای فردی شكسته باشد و دوباره اتفاقی برای وی بیافتد، مثلا به زمین بخورد، احتمال بروز شكستگی در همان محل شكستگی قبلی بیشتر است. شكستگی های پوسته زمین در اصطلاح زمین شناسی«گسل» نام دارد و تجمع انرژی در راستای همین گسل ها اتفاق می افتد. پس از این كه انرژی از آستانه یا حد تحمل انرژی در این لایه بیشتر شود، زلزله روی می دهد و انرژی رها شده و در سطح زمین منتشر می شود. این انرژی پس از انتشار به ساختمان ها برخورد می كند و اگر ساختمان ها توان تحمل این انرژی را نداشته باشند، تخریب می شوند. در این هنگام است كه فاجعه رخ می دهد و برای مقابله با آن، در هر لحظه باید آماده بود. متخصصین در رابطه می گویند: هنوز علم قادر به اندازه گیری میزان تجمع انرژی در راستای گسل نیست و از طرفی هم نمی تواند میزان تحمل انرژی لایه ها را اندازه گیری كند. بنابراین چون قادر به اندازه گیری این دو متغیر نیستیم، نمی توانیم تعیین كنیم كه چه وقت میزان انرژی ذخیره شده بیش از مقاومت لایه های زمین می شود و از این رو، نمی توانیم بگوییم كه زلزله چه زمانی اتفاق می افتد. با وجود این، می توانیم برآورد كنیم كه زلزله در چه مناطقی اتفاق خواهد افتاد. نقاطی در معرض وقوع زلزله قرار دارند كه شكستگی ها یا گسل در آن مناطق وجود دارد و این گسل ها فعال هستند. باید به این نكته توجه كرد كه آیا در گذشته در راستای این گسل ها، زلزله‌ای اتفاق افتاده است یا خیر؟ در واقع، می توانیم براساس اطلاعات گذشته بگوییم كه در آینده چه زلزله‌ای با چه حد بزرگی و قدرت درونی در آن محل محتمل است. کارشناسان می‌گویند: با پیشگیری و مقاوم سازی می توان میزان خسارات و تلفات ناشی از زلزله را كاهش داد. زلزله‌ای كه چندی پیش در شمال كشور رخ داد، ممكن است در هر منطقه دیگری از ایران اتفاق بیافتد. زلزله در كشوری كه بر روی گسل های گوناگونی مانند گسل های زاگرس و البرز قرار گرفته، جدی است اما با رعایت دستورالعمل ها و بكارگیری برخی تمهیدات، می توانیم خسارات و تلفات ناشی از زمین لرزه را كاهش دهیم. همان طور كه كارشناسان می گویند، انجام برخی اقدامات ساده و كم هزینه می تواند در كاهش تلفات و خسارات جانی و مالی ناشی از وقوع زلزله تاثیر بسزایی داشته باشد. كارشناسان در بحث آمادگی برای وقوع زلزله، توصیه هایی دارند كه می تواند در این زمینه مفید واقع شود. در موقع وقوع زلزله به سمت در منزل هجوم نبرید. در خانه های نوساز، درها چندان محكم تر از سایر قسمت های خانه نیستند و معمولا تاب می خورند و می توانند به شما آسیب برسانند. در واقع بهتر است دست خود را روی قسمت سر گذاشته و زیر یك مبل محكم پناه گیرید.
وسایل لازم و ضروری:
وسایل لازم و ضروری برای آمادگی در برابر زلزله، عبارتند از كپسول اطفای حریق، مقادیر كافی داروهای مصرفی اعضای خانواده، وسایل مورد نیاز برای بستن شیر آب و گاز، كتابچه و جعبه كمك های اولیه، چراغ قوه به اضافه لامپ و باتری اضافی، رادیو دستی با باتری اضافی، آب برای مصرف دست كم سه روز اعضای خانواده(یك گالن برای مصرف روزانه هر نفر) قرص های تصفیه یا محلول ضدعفونی كننده برای تصفیه آب آشامیدنی از سایر منابع، غذاهای كنسروی و بسته‌بندی شده برای مصرف چند روز و یك در بازكن و اجاق خوراك پزی یا منقل برای طبخ غذا در هوای آزاد، كیسه های پلاستیكی ضدآب و بادوام برای دفع زباله و مواد زاید. 
آمادگی مناسب:
برای مقابله با خطرات ناشی از زلزله، باید از آمادگی لازم برخوردار بود. تمام اعضای خانواده باید بدانند كه در موقع وقوع زلزله چه باید بكنند.
- تعیین محلی كه همگی بتوانند بعد از زلزله به هم بپیوندند.
- از طرح هایی كه مدرسه یا سازمان های دیگر برای آمادگی زلزله تهیه كرده‌اند مطلع شوید.
- به خاطر داشته باشید كه عبور و مرور ممكن است در اثر زلزله مختل شود بنابراین مقداری لوزام اضطراری مثل غذا، مایعات و كفش های راحتی در دسترس داشته باشید.
- از محل قرار گرفتن شیراصلی گاز و برق و آب منزل خود از قبل آگاه شوید و در صورت نشتی یا قطع برق آن ها را ببندید و مطمئن شوید كه اعضای سالمند خانواده هم می توانند این شیرها را ببندند.
- نزدیك ترین محل اورژانس پزشكی یا اداره آتش نشانی یا پلیس به محل زندگی خود را مشخص كنید.
- با همسایگان خود در مورد كمك هایی كه می توانید در صورت وقوع زمین لرزه به هم برسانید، گفتگو كنید.
- دوره های آموزش كمك های اولیه را بگذرانید.
- اگر داخل خانه هستید همان جا بمانید، در زیر یك صندلی یا میز بروید و محكم آن را بگیرید. راه دیگر، آن است كه به داخل راهرو رفته یا به دیوار بچسبید. در هر حال مهم آن است كه از پنجره ها، بخاری یا شومینه، وسایل و اسباب و اثاثیه سنگین فاصله بگیرید.
- از آشپزخانه بیرون بروید، زیرا محل خطرناكی است و امكان فروافتادن وسایل بر روی فرد وجود دارد.
- وقتی ساختمان در حال لرزش است یا خطر سقوط یا آسیب یا برخورد شیشه یا فرو افتادن آوار وجود دارد، از پلكان پایین نروید و به طرف بیرون خانه هجوم نبرید.
- اگر بیرون از خانه هستید، از ساختمان ها، خطوط انتقال برق، دودكش و هر چیز دیگری كه امكان سقوط آن ها وجود دارد، دور شوید.
- اگر درحال رانندگی هستید با احتیاط توقف و تا حد امكان از ترافیك خیابان دوری كنید. - زیر پل، پل هوایی، زیر درختان، تیر چراغ برق، خطوط انتقال برق یا علایم راهنمایی رانندگی توقف نكنید و تا زمانی كه تكان های زلزله ادامه دارد، داخل خودرو بمانید. وقتی دوباره شروع به رانندگی كردید مواظب شكاف در پیاده رو، سنگ های فروافتاده و دست اندازها در جاده باشید.
- اگر در یك منطقه كوهستانی هستید، مواظب سنگ هایی كه از كوه پرت شده‌اند، ریزش كوه، درختان و دیگر انواع آوارها كه امكان شل شدن آن ها در اثر زلزله وجود دارد، باشید. باید توجه داشته باشیم که افزایش دانش، آگاهی و آمادگی شهروندان می تواند نقش بسیار مهم و برجسته‌ای در كاهش تلفات و خسارت های جانی و مالی ناشی از وقوع زمین لرزه ها ایفا كند.
