موضوعات اصلي
بلندگوها چگونه کار مي کنند؟
بلندگو ابزاري است که وظيفه براي تبديل سيگنال هاي الکترونيکي به صورت قابل شنيدار را به عهده دارد. در اغلب بلندگوها اجزايي مانند Driver ها درون Enclosure(محيطي بسته مانند جعبه) جاسازي شده اند که اين مسأله علاوه بر حمل و نقل آسان سبب مي شود اجزاي مختلف به طور هماهنگ با يکديگر کار کرده و صداي مطلوبي را توليد کنند.Enclosure ها معمولا از چوب يا يک جامد ساخته مي شوند تا به طور موثري نوسان Driver ها را بگيرند. در عين حال طراحي Enclosure در چگونگي توليد صدا نقش به سزايي دارد. Enclosure Sealed رايج ترين نوع Enclosure است که در آن به اصطلاح هوا راه فراري ندارد. به اين معني که امواج پيش رونده از جعبه به سمت اتاق خارج شده و امواج پس رونده به داخل جعبه هدايت مي شوند. به همين دليل و از آن جا که هوا راه فراري ندارد، فشارهواي دروني دائما در حال تغيير است. بنابراين هنگامي که Driver به داخل حرکت مي کند فشار زياد مي شود و برعکس. اين تغييرات، اختلاف فشاري را ميان هواي داخل و خارج جعبه ايجاد مي کنند.
منظور از Driver چيست؟
Driver ها واحد هاي توليد امواج صوتي هستند که دايره اي شکل طراحي شده اند و بسياري از مردم به اشتباه آن ها را بلندگو مي نامند. بخش بزرگي از ساختمان يک Driver را ديافراگم مخروطي شکل قابل انعطاف تشکيل داده که از جنس کاغذ، پلاستيک يا فلز ساخته مي شود. در زير و مرکز اين ديافراگم سيم پيچ و هسته آهني وجود دارد که Voice coil نام دارد. در زير اين سيم پيچ نيز يک آهنرباي دائمي قرار گرفته است. هنگامي که ايمپالس هاي الکتريکي از Amplifier(تقويت کننده) به سيم پيچ مي رسند، يک آهنرباي غير دائمي به وجود مي آيد که بسته به قطب هاي ايجاد شده، نسبت به آهنرباي دائمي واکنش مي دهد. نتيجه اين واکنش ها و تغيير مداوم قطب مثبت و منفي توسط Amplifier حرکت ديافراگم به سمت بالا و پايين را به همراه دارد. اين نوسانات امواج صوتي را پديد مي آورند و گوش انسان بسته به فرکانس و دامنه اين امواج، اصوات متفاوت را مي شنود. به اين بلندگوها Dynamic Speakers گفته مي شود. از نظر ساختمان بلندگوهاي ديگري( Electrostatic Speakers و Planar-magnetic Speakers) نيز وجود دارند که از قيمت بالاتري برخوردارند. اين بلندگوها کاربردهاي خاصي را هدف قرار داده اند که البته در سينماهاي خانگي چندان مورد استفاده قرار نمي گيرند. 
انواع Driver ها
با وجود اين که Driver ها از نظر ساختمان مشابه يکديگرهستند، اما ابعاد و توان آن ها محدوده وسيعي را شامل مي شود.Woofer ها، Tweeter ها و Midrange ها از اصلي ترين انواع Driver ها هستند. Woofer ها بزرگ ترين نوع Driver ها هستند و وظيفه توليد اصوات با فرکانس کم(کمتراز200هرتز) را بر عهده دارند. Tweeter ها کمي کوچک تر هستند و بالاترين فرکانس ها(بالاي 2000هرتز) و Midrange ها محدوده مياني فرکانس ها(بين 200تا2000هرتز) را توليد مي کنند.
منظور از 2-way و 3-way چيست؟
خيلي ساده است! اگر بلندگويي داراي دو Driver باشد 2-way(دو مسير) و اگر داراي سهDriver)Woofer ، Tweeter و Midrange) باشد 3-way ناميده مي شود، اما مزيت اين نوع بلندگوها در چيست؟ در بلندگوهاي 2-way يا 3-way وظايف تقسيم مي شوند و هر Driver اصوات با فرکانس مخصوص به خود را توليد مي کند. به عنوان مثال اصوات با فرکانس بالا مانند صداي سنج نياز به بلندگويي دارند که ديافراگم Driver آن به سرعت حرکت کند يا صداي گيتار به يک بلندگوي بزرگ با قابليت جابه جايي حجم هوا نياز دارد. بنابراين بلندگوي 2-way يا 3-way نسبت به يک بلندگوي معمولي کيفيت پخش بالاتري دارد. بد نيست بدانيد در بلندگوهاي 2-way و3-way واحدي به نام Crossover وظيفه جدا کردن سيگنال دريافتي از Amplifier و ارسال آن به Driver هاي مورد نظر را برعهده دارد. به عنوان مثال Crossover2.0 Khz فرکانس هاي بيشتر از دو کيلو هرتز را به Tweeter و فرکانس هاي کمتر از آن را به Woofer ارسال مي کند.
خصوصيات مختلف بلندگوها
توان خروجي
براي آگاهي از خروجي نسبتا حقيقي يک بلندگو، به توان RMS آن دقت کنيد. ساير مقادير مانند توان PMPO جنبه تبليغاتي دارد و به معني حداکثر ميزان خروجي در بهترين شرايط است. مقدار توان مورد نياز نيز به کاربرد شما و اندازه اتاق بستگي دارد.
ميزان حساسيت
منظور از ميزان حساسيت(Sensitivity) توانايي پخش صدا توسط بلندگو در حجم هاي بالاتر، بدون نياز به توان بيشتر از گيرنده است. در واقع هر چه ميزان حساسيت بيشتر باشد، مي توان با توان معين(در مقايسه با مدلي که حساسيت کمتري دارد) به حجم صداي بيشتري دست پيدا کرد. به عنوان مثال يک بلندگو با حساسيت 99db1w1m نسبت به بلندگوي ديگر با حساسيت 96db1w1m صداي بلندتري دارد. در عين حال به وسيله اين خصوصيت مي توان به تفاوت عملکرد بلندگوهاي مختلف(مانند اعوجاج) در حجم هاي بالاتر پي برد.
محدوده فرکانسي
اين خصوصيت بيانگر محدوده فرکانسي است که بلندگو توانايي توليد آن را دارد و با واحد هرتز بيان مي شود. حداکثر محدوده فرکانسي در اغلب بلندگوها بيست کيلوهرتز است و بهتر است بيشتر در مورد حد پايين اين محدوده فرکانسي تحقيق کنيد. به عنوان مثال اين مقدار در بلندگوهاي گران قيمت بيست هرتز است(گوش انسان توانايي شنيدن صداهاي بافرکانس پايين تر از اين مقدار را ندارد).
حفاظت مغناطيسي
بعضي از بلندگوها داراي قابليت حفاظت مغناطيسي(Magnetic Shielding) هستند. به اين معني که ميدان مغناطيسي توليد شده توسط آهن رباي Driver ها روي دستگاه هاي جانبي اثر کمتري مي گذارد. اين مسأله زماني اهميت پيدا مي کند که مي خواهيد بلندگوها را کنار نمايشگر سيستم خود قرار دهيد.
مکان قرار گيري اجزاي مختلف بلندگوها
ابتدا لازم است شناختي در مورد اجزاي تشکيل دهنده يک سيستم صوتي ساده مانند سيستم صوتي 15 کانال داشته باشيم. به طور کلي يک بلندگوي 15 کانال از شش بلندگو تشکيل شده است که هر کدام عملکرد خاصي دارد و در مکان مشخصي قرار مي گيرد اين شش بلندگو شامل يک بلندگوي مرکزي(Center)، دو بلندگوي چپ و راست جلويي، دو بلندگوي فراگير(Surround) و يک Subwoofer مي شود. در اين ميان بلندگوي مرکزي بيشترين سهم توليد صدا را به خود اختصاص داده است. بلندگوهاي چپ و راست جلويي علاوه بر کمک به بلندگوي مرکزي، Bass کمي نيز توليد مي کنند. بلندگوهاي فراگير به منظور فضاسازي و ايجاد صداي سه بعدي مورد استفاده قرارمي گيرند. وظيفه Subwoofer نيز توليد صداي بم(به ميزان بيشتر نسبت به ساير بلندگوها) است. اما قبل از خريد بلندگوي مورد نظر خود بايد به اين موضوع توجه داشته باشيد که قرار است بلندگوها در چه مکان هايي از اتاق قرار بگيرند. ممکن است اين مسأله به نظر شما چندان مهم نباشد، اما بد نيست بدانيد که بهترين نتيجه زماني به دست مي آيد که بلندگوها در اطراف شنونده قرار بگيرند. يعني سه بلندگو در جلو(چپ، مرکز و راست)، دو Tweeter در طرفين شنونده که بايد هم سطح با گوش او تنظيم شده باشند و يک Subwoofer در گوشه اتاق( Subwoofer مي تواند نزديک بلندگوي جلو چپ يا راست نيز قرار بگيرد) واقع شده اند.
به اين ترتيب متوجه خواهيد شد که اتاق شما شرايط مورد نياز براي بلندگوي چند کاناله را دارد.
