يکي از مهارت هاي اجتماعي مهم در زندگي توانايي برقراري ارتباط موثر است و اين مهم حاصل نمي شود مگر با توجه به يکديگر که يکي از راه هاي آن خوب گوش کردن است. درک نظرات و احساسات ديگران و تمرکز همراه با احترام به آن چه مي گويند يکي از مهم ترين کارها در روابط بين فردي است. علاوه بر اين شنونده بودن کليد حل بسياري از مشکلات ماست. اگر يکي از نزديکان شما بگويد"شما اصلا به حرف هاي من گوش نمي دهيد" اين را يک زنگ خطر تلقي کنيد و بايد مهارت هاي شنيدن را در خود تقويت کنيد.

ويژگي هاي شنونده بد:

1- بد نيست بدانيم چه مواردي موجب شکست ما در برقراري روابط مي شود. البته تمايل به بهتر شدن نخستين گام براي تصحيح عادات بد است و ما را از شکست کامل در روابط باز مي دارد.
- آيا هميشه شما گوينده هستيد؟ يک گفتگوي خوب بايد متعادل باشد و شامل سوالات و توضيحات هر يک از طرفين باشد. اگر شما علاقه اي به شنيدن صحبت ها و نقطه نظرات طرف مقابل نداريد نشان مي دهد که شنونده خوبي نيستيد.
- آيا حواس تان به سرعت پرت مي شود؟ ارتباط چشمي از طريق نگاه کردن يکي از ملزومات رابطه موفق است. اگر شما مرتب به اين طرف و آن طرف نگاه مي کنيد. در مکالمات تلفني فقط از عبارات آهان - ام و ... استفاده مي کنيد. شنونده خوبي نيستيد. گوش کردن يک مهارت است که نيازمند توجه مي باشد. چنان چه نشان ندهيد که به صحبت هاي طرف مقابل توجه داريد. او نهايتا خسته خواهد شد.
- آيا شما جملات افراد را تمام مي کنيد؟ يکي از راه هاي احترام به افراد اين است که قبل از اين که به آن ها پاسخ دهيم بگذاريم تا آن ها جملات خود را تمام کنند. شايد شما فکر کنيد که مي دانيد چه مي خواهند بگويند اما اين طور نيست. به طور کامل گوش دهيد و راجع به آن فکر کنيد.(حتي راجع به حرکات آن ها در حال صحبت کردن نيز فکر کنيد). سپس به طور کامل پاسخ دهيد.
- آيا نمي توانيد سوالي بپرسيد؟ يا از آن بدتر پاسخ هايي را که مي دهند درک نمي کنيد؟ اگر ما از افراد سوال نکنيم که به چه فکر مي کنند هرگز آن ها را نخواهيم شناخت. گاهي اوقات نزديکان ما دغدغه اي دارند و دوست دارند تا ما از آن ها بپرسيم که چه چيزي فکر آن ها را به خود مشغول کرده است. عدم توانايي سوال کردن گاهي به دليل ترس از پاسخ هاي احتمالي است. اما تا از جانب مردم تاييد يا رد نشويد نمي توانيد با آن ها ارتباط برقرار کنيد. پرسش و پاسخ هاي صحيح مي تواند روابط آسيب ديده را ترميم کند و انسان ها را به يکديگر نزديک تر نمايد.

بايدها و نبايدها:

- بايد به گونه اي عمل کنيد که طرف مقابل با اطمينان خاطر در مورد افکار و عقايد خود صحبت کند و بداند که قضاوت نمي شود.
- سوالاتي مطرح نماييد که حاکي از توجه شما به صحبت هاي طرف مقابل است. مانند" آيا منظورتان... است؟" يا"مي توانيد کمي راجع به موارد جزيي تر توضيح دهيد؟"
- از پاسخ هاي تاييد کننده و احترام آميز استفاده کنيد. مانند"من گفته شما را تحسين مي کنم" يا" من درک مي کنم که رفتارم باعث شده تا چنين احساسي پيدا کنيد"
- به منظور درک و هم دردي عميق تر خود را جاي طرف مقابل گذاشته و از ديد او به مسائل بنگريد.
- وقتي گوينده صحبت هاي خود را به انتها رسانيد از او بپرسيد" آيا چيز ديگري هم وجود دارد که بخواهيد بگوييد؟"
- منتظر نباشيد که طرف مقابل همه چيز را در قالب کلمات و با صداي بلند بگويد. بلکه به حالا او نيز توجه نماييد.

ديگر موانع گوش کردن:

خوب گوش کردن نيازمند توجه است و در موارد زير انجام نمي شود:
- چنان چه منتظر باشيد تا نوبت صحبت کردن شما شود.
- تصور و فرض خود را مبنا قرار دهيد.
- قضاوت عجولانه کنيد.
- بي اهميت جلوه دادن صحبت هاي طرف مقابل(براي مثال بگوييد شما بي دليل ناراحت هستيد.)
- فکر خواني.
- حل مسأله(پند و نصحت کردن).
- حق به جانب بودن و با کلمات بازي کردن.
- سعي کردن براي پيروزي.
- ما چه بدانيم و چه ندانيم هميشه در ارتباط با ديگران هستيم. حتي اگر يک کلمه هم حرف نزنيم از طريق حرکات - طرز فکر - ظاهر فيزيکي و احساسي و آرزوهاي مان خواسته هايمان را نشان مي دهيم- اما بهترين نوع ارتباط وقتي ايجاد مي شود که نگرش غير خودخواهانه و محبت آميز داشته باشيم. نيت همه چيز است. وقتي نيت ما محبت باشد روابط بر مبناي درک متقابل خواهد بود و مي توانيم براي يکديگر دوست- همسر يا شريک بهتري باشيم و به نتايج خوبي هم مي رسيم که همان روح واقعي روابط ميان انسان هاست.