طبق آمارها، تعداد كودكان چاق و يا دچار اضافه وزن هر روز بيشتر مي شود؛ چرا كه از طرفي كودكان زمان كمتري را به ورزش و فعاليت بدني اختصاص مي دهند و از طرف ديگر زمان بيشتري به تماشاي تلويزيون و يا بازي هاي كامپيوتري مي پردازند. امروزه خانواده ها بهدليل گرفتاري هاي روزمره و مشكلات معيشتي، زمان كمتري براي طبخ غذا در منزل صرف مي كنند و مصرف غذاهاي آماده(fast foods) و رستوراني رو به افزايش است. غذاهاي كنسرو شده، انواع سوسيس و كالباس و غذاهايي از اين قبيل اكنون به عنوان بخشي از سبد غذايي خانواده ها با هر درآمدي جاي گرفتهاند. اكنون در كشور ما حدود 10 درصد كودكان دو تا پنج ساله و 15 درصد قشر جوان در حدود سن 6 تا 19 ساله اضافه وزن دارند و اين در حالي است كه كودكان چاق حدود 80 درصد بيشتر خطر ابتلا به چاقي را در بزرگسالي دارند. به سادگي مي توان با تغيير الگوي غذايي و اختصاص زمان بيشتر به ورزش و فعاليت بدني بر اين پديده قرن حاضر غلبه كرد.
عامل چاقي
چاقي در بزرگسالي به عوامل بي شماري بستگي دارد كه برخي از آن ها عبارتند از:
تاثير اضافه وزن و مشكلات چاقي در كودكان
كودكان مبتلا به چاقي علاوه بر اين كه در خطر ابتلا به بيماري هايي از قبيل ديابت، افزايش فشارخون و كلسترول هستند از نظر رواني نيز به مشكلات عمدهاي مثل افسردگي و نداشتن اعتماد به نفس دچار مي شوند اما چاقي باعث بروز اختلالات ديگري نيز مي شود كه برخي از آن ها عبارتند از:
عوامل موثر در چاقي كودكان
1) استفاده نكردن از شير مادر(كودكان بايد تا چهار يا شش ماهگي فقط از شير مادر تغذيه كنند.)
چگونه مي توان كودكان چاق را تشخيص داد؟
به وسيله اندازهگيري رايگان قد و وزن در خانههاي بهداشت و استفاده از جدول هاي مربوطه كه كودك شما را با كودكان هم سن و سال خود مي سنجد به راحتي مي توانيد چاقي يا لاغري و كفايت رشد قدي و وزني كودك خود را بسنجيد. در اين مراكز هم چنين روش هاي تنظيم خانواده و كنترل مواليد نيز انجام مي شود كه از اهميت ويژهاي برخوردار هستند. عواملي كه بايد در برخورد با كودكان چاق مدنظر داشت:
چگونه مي توان كودكان را در بهدست آوردن عادت هاي غذايي سالم حمايت كرد:
1) با فرزند خود رابطه عاطفي خوبي برقرار كنيد و به او بگوييد كه سلامتي او براي شما مهم است.
ميان وعده هاي سالم
1) انواع ميوه ها و آبميوه ها.
راه هاي رسيدن به وزن مناسب
1) كنترل رژيم غذايي به كمك مشاوره تغذيه. تبيان اردبيل
1) عوامل ارثي مثل چاقي والدين؛
2) سن شروع چاقي؛
3) ميزان چاقي؛
4) عوامل محيطي و الگوهاي رفتارهاي تغذيهاي؛
5) ميزان فعاليت بدني و ورزش؛
6) نوع شغل و حرفه فرد.
با توجه به اين موارد بايد يادآور شد كه بهوسيله اضافه وزن تا قبل از سن سه سالگي نمي توان احتمال بروز چاقي در بزرگسالي را تخمين زد مگر اين كه حداقل يكي از والدين فرزند چاق باشند، اما چنان چه چاقي كودك تا سن شش سالگي ادامه يابد احتمال دوام آن به حدود 50 درصد مي رسد و جالب آن كه حدود 70 تا 80 درصد از همين كودكان چاق به بزرگسالان چاق تبديل مي شوند.
1) فشار به مفاصل و استخوان ها.
2) تنگي نفس در هنگام فعاليت و ورزش.
3) اختلالات خوابيدن(خواب نامنظم).
4) مشكلات كبدي(كبد چرب).
5) بيماريهاي قلبي عروقي.
6) عوارض پوستي.
7) بيعلاقگي نسبت به شركت در فعاليت هاي گروهي بهدليل ترس از پذيرفته نشدن.
2) مصرف غذاهاي آماده و تنقلات به دفعات زياد.
3) بي تحركي.
4) استفاده بيش از حد از بازي هاي كامپيوتري و تلويزيون.
1) سعي كنيد حمايت كننده و تشويق كننده باشيد و هيچ گاه از تنبيه و تمسخر استفاده نكنيد.
2) سعي كنيد عادت هاي خوب غذايي را خود گسترش دهيد و به جاي ميان وعده هاي پركالري و با ارزش كم غذايي مثل چيپس، پفك و .... از ميوه ها، آبميوه ها و شير استفاده كنيد.
3) سعي كنيد زمان بيشتري را با خانواده صرف كنيد و كودكان را به پارك ها و تفريح گاه ها ببريد.
4) سعي كنيد هنگامي كه كودك شما گرسنه نيست به اجبار به او غذا ندهيد.
5) سعي كنيد او را به تمام كردن همه غذايي كه براي او كشيدهايد وادار نكنيد.
6) سعي كنيد از غذا به عنوان پاداش يا عامل تنبيه استفاده نكنيد.
7) استفاده از بازي هاي كامپيوتري و تلويزيون را كاهش دهيد و فرزندتان را به بازي هايي مثل دوچرخه سواري، توپ بازي و ... تشويق كنيد.
8) به فرزندان تان بياموزيد كه تغذيه خوب و مناسب براي رشد كافي و موفقيت آن ها لازم است.
9) سعي كنيد از تمام افراد خانواده براي به وجود آوردن عادات خوب غذايي كمك بگيريد.
10) از افراد متخصص در زمينه تغذيه و رژيم درماني بهره بگيريد.
2) كودك تان را با هر وزني بپذيريد و به او اطمينان دهيد كه دوستش داريد.
3) به حرف هاي او در مورد غذا خوردن و ميزان اشتها گوش دهيد زيرا طبق بررسي ها اين كودكان خود مي دانند كه مشكل اضافه وزن دارند و به همين دليل به حمايت، مراقبت و تشويق والدين نياز دارند.
4) بهتر است هنگام خريد از سوپر ماركت ها، ميوه ها و آبميوه ها، شير و غذاهايي از اين قبيل را به غذاهايي مثل نوشابه، چيپس و پفك ترجيح دهيد تا الگوي رفتاري مناسبي براي فرزندان تان باشيد.
5) سعي كنيد كمتر از غذاهاي رستوراني آماده مثل سوسيس، كالباس، پيتزا و ... استفاده كنيد.
6) به كودك خود بياموزيد كه خوردن صبحانه به عنوان اصلي ترين غذاي روزانه بسيار مهم است.
7) سعي كنيد در ميان وعده ها از ميوه ها و آبميوه ها استفاده كنيد و مصرف غذاهايي مثل چيپس و پفك را كمكم كاهش دهيد تا الگوي رفتاري مناسبي براي فرزندان تان باشيد.
8) سعي كنيد در هنگام صرف غذاهاي اصلي همگي با هم و در محيطي آرام غذا ميل كنيد.
2) انواع كمپوت ها به شرط آن كه شربت آن ها رقيق باشد.
3) انواع خشكبار مثل برگه زردآلو، انجير خشك، كشمش(اما در ميزان كم).
4) پنيرهاي كم چرب با نان سبوسدار.
5) ماست ميوهاي و كم چرب.
6) سبزي هاي تازه مثل خيار، گوجه فرنگي، كاهو و ... .
2) فعاليت بدني و ورزش.
3) تغيير رفتار كه خود شامل سه قسمت است:
الف) كنترل شخصي(كه بهوسيله آموزش كودك او را مامور مراقبت از خود مي كنيد.)
ب) آموزش صحيح رفتارهاي تغذيهاي.
ج) كنترل محرك ها.