موضوعات اصلي
ترومبوز وريد عمقي عبارت است از بيماري كه طي آن يك لخته خون كه در يك وريد تشكيل مي شود و ممكن است باعث انسداد نسبي يا كامل جريان خون شود يا رها شده و به ريه برود. اين حالت متفاوت از لخته هاي موجود در وريدهاي سطحي است كه در آن به ندرت لخته ها رها مي شوند. معمولاً ساق يا پايين شكم را درگير مي كند ولي گاهي ساير وريدهاي بدن را مبتلا مي كند. در افراد بالاي 60 سال شايع‌تر است. علايم شايع علل عوامل تشديد كننده بيماري پيشگيري عواقب مورد انتظار اگر بتوان از آمبولي ريوي اجتناب كرد، معمولاً با درمان ضد انعقاد قابل‌علاج مي گردد. عوارض احتمالي درمان داروها ضد انعقاد داخل وريدي براي پيشگيري از گسترش لخته ها- ممكن است داروهاي حل كننده لخته تجويز شوند كه به طور فعال، لخته ها را حل مي كنند. براي به حداقل رساندن خطر آمبولي ريه، آزمون هاي خوني براي پايش غلظت ضد انعقاد، اجباري است. ضد انعقادهاي خوراكي ممكن است به مدت 6 ماه يا بيشتر لازم باشند. فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري در چه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟ اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم ترومبوز وريد عمقي را داشته باشيد. اگر موارد زير در طول درمان رخ دهند: خونريزي غيرمنتظره از هر مكان ـ درد قفسه سينه ـ سرفه خوني ـ تنگي نفس ـ تداوم يا افزايش تورم و درد علي رغم درمان، اگر دچار علايم جديد و غير قابل توجيه شده‌ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي توليد كنند.
- گاهي بدون علامت.
- تورم و درد در ناحيه‌اي كه توسط وريد تخليه مي شود(معمولاً مچ پا، ساق يا ران).
- تورم در اندام تحتاني هر چيزي در زير لخته را شامل مي شود و به انگشتان پا گسترش مي يابد.
- حساسيت به لمس و قرمزي نواحي آسيب ديده.
- ناراحتي يا درد در راه رفتن. ناراحتي با استراحت بهبود نمي يابد.
- درد هنگام بلندكردن اندام تحتاني و خم كردن پا(گاهي اوقات).
- تب(گاهي اوقات).
- افزايش ضربان قلب(گاهي اوقات).
تجمع خون در وريد كه مكانيسم هاي لخته‌كننده خون را بر مي انگيزد. تجمع ممكن است پس از استراحت طولاني در بستر به دنبال جراحي يا در اثر بيماري ناتوان كننده مثل حمله قلبي، سكته مغزي يا شكستگي استخوان رخ دهد.
- افراد بالاي 60 سال.
- چاقي.
- استفاده از استروژن موجود در قرص هاي ضد بارداري خوراكي يا براي جايگزيني پس از يائسگي. اين امر به ويژه در صورت استفاده از استروژن همراه با سيگار كشيدن خطرناك است.
- جراحي، سانحه.
- بارداري.
- سرطان.
- اختلالاتي چون نارسايي قلبي، سكته مغزي و پلي‌سيتمي(افزايش غلظت خون).
در طول بيماري ها از استراحت طولاني در بستر خودداري كنيد. پس از هرگونه اقدام جراحي يا در طي هرگونه بيماري زمين گير كننده هر چه زودتر حركت دادن اندام هاي تحتاني را شروع كنيد. در مسافرت هاي طولاني يا اتومبيل يا هواپيما، حداقل هر 2-1 ساعت، پاهاي خود را حركت دهيد. به ويژه در صورت مصرف استروژن، سيگار را ترك كنيد.
آمبولي ريه كه طي آن لخته رها مي شود و به ريه مي رود. جريان خون ريه مسدود شده، باعث مرگ بافت ريه آسيب ديده مي گردد. تعداد قابل ملاحظه‌اي از بيماران دچار آمبولي ريه، به خاطر بيماري مي ميرند.
آزمون هاي تشخيصي مي توانند شامل ونوگرافي(راديوگرافي وريدها)، سونوگرافي و پلتيسموگرافي(ميزان خوني را كه از اندام عبور مي كند، اندازه مي گيرد) باشند. اگر لخته ها كوچك، محدود به ساق بوده و بيمار توانايي حركت داشته باشد، درماني لازم نيست. لخته‌ها غالباً خود به خود رها مي شوند. براي اكثر بيماران بستري شدن به خاطر تزريق ضد انعقادها و مشاهده عوارض لازم است. در بيماران خاص، اقدام جراحي براي كار گذاشتن يك دستگاه غربال(«چتر») در وريد اجوف تحتاني(وريد اصلي كه به ريه ها وارد مي شود) براي به دام انداختن لخته ها قبل از رسيدن به ريه ها.
استراحت در بستر تا رفع تمام علايم التهاب. در هنگام استراحت، حركت دادن عضلات پا، خم‌كردن مچ پا و تكان دادن انگشتان پا را تبديل به عادت خود كنيد. از جوراب هاي كشي مناسب يا بانداژهاي كشي استفاده كنيد ولي از بند جوراب يا جوراب كشباف بلند استفاده نكنيد. در هنگام نشستن به مدت طولاني پاها را بالاتر از باسن قرار دهيد. پاها را از بستر بلند كنيد.
