موضوعات اصلي
تب روماتيسمي يك عارضه التهابي عفونت با استرپتوكك گروه آ كه بسياري از اعضاي بدن، به خصوص مفاصل و قلب را درگير مي سازد. عفونت هاي استرپتوكوكي مسري است ولي تب روماتيسمي حالت مسري ندارد. اين بيماري هم كودكان و هم بزرگسالان را مي تواند مبتلا سازد. علايم شايع التهاب مفصلي با مشخصات درد، قرمزي،تورم و گرمي، كه مي تواند از مفصلي به مفصل ديگر نقل مكان كند. شايع ترين مفاصل درگير عبارتند از مچ دست، آرنج، زانو و مچ پا. التهاب مفصلي معمولاً در عرض 14-10 روز فروكش مي كند ولي بدون درمان، ساير مفاصل نيز ممكن است درگير شوند. عوامل تشديد كننده بيماري عواقب مورد انتظار عفونت هاي استرپتوكوك معمولاً با درمان قابل علاج هستند. تب روماتيسمي قابل درمان است ولي قابل علاج(درمان قطعي) نيست. اين عارضه در عرض 12-2 هفته فروكش مي نمايد. در بعضي موارد، تب روماتيسمي ممكن است به دريچه هاي قلبي آسيب بزند. دريچه آسيب ديده را مي توان با جراحي تعويض كرد. در موارد نادر تب روماتيسمي حتي با درمان مي تواند كشنده باشد. عوارض احتمالي بررسي هاي تشخيصي ممكن است شامل آزمايش هاي خون، كشت گلو و نوار قلب و راديوگرافي قفسه سينه و قلب باشد. هيچ آزمون اختصاصي براي تشخيص تب روماتيسمي وجود ندارد. در موارد خفيف، مراقبت در منزل كافي است ولي در موارد شديد ممكن است بستري در بيمارستان لازم باشد. درجه حرارت بيمار و تعداد نبض او را روزانه اندازه گيري كرده و براي ارايه به پزشك ثبت نماييد. اگر بيمار گلودرد يا سرفه دارد از يك دستگاه مرطوب كننده با بخار سرد استفاده كنيد. دستگاه مرطوب كننده را هر روز تميز كنيد. بهداشت دهاني مطلوب مهم است. فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري در چه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
تب- خستگي- رنگ پريدگي- -بي‌اشتهايي- احساس ناخوشي عمومي- درد شكم- درد سينه- بثورات پوستي اندك بر روي شكم، سينه و پشت- برآمدگي هاي زير پوستي كوچك بدون درد در نواحي استخواني نظير آرنج و زانو- حركات غيرارادي اندام هاي تحتاني و فوقاني(كره).
در صورت درگيري قلب: كوتاهي نفس- احتباس مايع كه باعث ورم پا و پشت مي گردد- تندي ضربان قلب، به‌خصوص هنگام خوابيدن.
علل
تب روماتيسمي از يك عفونت استرپتوكوكي قبلي(معمولاً عفونت گلو) كه 6-1 هفته قبل از بروز علايم تب روماتيسمي رخ مي دهد ناشي مي گردد. اين اختلال، يك اختلال خود ايمني است كه در آن پادتن هاي توليدشده بر ضد باكتري استرپتوكوك بر ضد مفاصل و قلب نيز واكنش نشان مي دهند.
- تغذيه نامطلوب.
- سابقه خانوادگي تب روماتيسمي.
- زندگي در شرايط پرجمعيت يا غيربهداشتي.
- داشتن استعداد ابتلاي عفونت هاي تنفسي فوقاني.
- عفونت هاي استرپتوكوكي درمان نشده يا ناقص درمان شده.
پيشگيري
در مورد هر نوع عفونت گلو به خصوص در كودكان كشت گلو از نظر استرپتوكوك بايد انجام شود. درمان آنتي‌بيوتيكي فوري هر عفونت استرپتوكوكي، از جمله عفونت هاي پوستي. عفونت‌هاي استرپتوكوكي بايد با آنتي‌بيوتيك(معمولاً پني‌سيلين) خوراكي به مدت ده روز يا تزريق نوع طولاني اثر آن درمان شوند.
آسيب دايمي دريچه هاي قلب كه منجر به نارسايي احتقاني قلب مي گردد. حملات بعدي تب روماتيسمي حاد در پي عفونت مجدد با استرپتوكوك.
درمان
داروها
استروييدها(داروهاي ضدالتهابي) يا آسپيرين براي كاهش التهاب، داروهاي ادرارآور براي كاهش احتباس مايعات، آنتي بيوتيك ها براي مقابله با باقي مانده باكتري هاي استرپتوكوكي. پس از رسيدن تب روماتيسمي به مرحله غيرفعال، مقدار اندك آنتي بيوتيك ها ممكن است به مدت نامحدود براي جلوگيري از عود بيماري ادامه يابد.
تا هنگامي كه بررسي‌ها نشان دهد بيماري فروكش كرده است بيمار بايد در بستر استراحت نمايد. مدت استراحت لازم به اين منظور معمولاً 5-2 هفته است ولي در برخي موارد به ماه ها استراحت نياز است. مهيا كردن يك لگن يا توالت كنار بستر باعث مي شود كه بيمار مجبور نباشد براي رفتن به توالت از بستر برخيزد.
رژيم غذايي
رژيم مايعات با غذاهاي نرم در مراحل اوليه بيماري كه به‌تدريج به يك رژيم عادي غني از پروتئين، كالري و ويتامين ها تغيير داده مي شود. رژيم غذايي كم نمك در صورتي كه بيمار دچار كارديت(التهاب قلب) باشد، توصيه مي شود.
اگر شما يا كودك شما داراي علايم تب روماتيسمي باشد. بروز علايم زير در طي درمان: ورم پا و پشت‌ـ كوتاهي نفس‌ـ استفراغ يا اسهال‌ـ سرفه‌ـ درد شديد شكم ـ تب - اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده ايد. داروهاي تجويزي ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.
