مسجد جامع ساوه کلکسیونی بینظیر از آثار هنری و ویژگیهای معماری سه دوره مختلف تاریخی یعنی دوران پیش از اسلام (سلسله ساسانیان)، قرون نخستین ورود اسلام به ایران و عصر صفویه است. این مسجد که جزو نخستین مساجد ایران محسوب میشود، علاوه بر ارزشمند بودن از لحاظ تاریخی، مجموعهای بینظیر از هنر ایرانیان در معماری، نقاشی، کاشیکاری و برخی از تزئینات مانند گچبری را در خود جای داده است؛ البته این مسجد چندین مرتبه مرمت شده و از شکل اولیه خود خارج شده است.
این مسجد تماما از خشت و گل ساخته شده و همین موضوع باعث منحصربهفرد شدن آن شده است. مناره مسجد که به ثبت ملی هم رسیده است، نیز یکی دیگر از جذابیتهای مسجد جامع ساوه است که قسمت فوقانی با هنر آجرکاری به زیبایی تمام آراسته شده است.
گنبد این مسجد که دارای ۱۶ متر ارتفاع و ۱۴ متر قطر است، تقریبا از همه جای شهر دیده میشود. قسمت خارجی این گنبد با کاشیهای فیروزهای زیبا و قسمت داخلی آن با گچبریهای چشمنواز مزین شده است.
دو ایوان بزرگ این مسجد که نمای بیرونی آنها با هنر آجرکاری زینت داده شدهاند، هر گردشگری را برای مدتی هر چند کوتاه به خود خیره میکنند. حوض بزرگ و دلنشینی نیز در صحن مسجد واقع شده که طراوت خاصی به مسجد بخشیده است. در ضمن بهتازگی یک موزه مردمشناسی نیز در این مسجد افتتاح شده است
- نشانی: جنوبیترین نقطه ساده، خیابان سلمان ساوجی
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدت زمان بازدید: یک ساعت
پس از بازدید از مسجد جامع ساوه به سمت گنبد چهارسوق حرکت میکنیم که به موزه مردمشناسی ساوه تبدیل شده است
گنبد چهارسوق
چهارسوق یکی از بناهای به جا مانده از دوران صفویه است که دارای دهانه ۱۵ متری و ارتفاعی به همین اندازه است. این بنا در زمانهای مختلف کاربردهای گوناگونی داشته است؛ زمانی نقطه اتصال راسته اصلی و مسیر بازار بوده است، مدتی محل برگزاری مراسم عزاداری بوده و مدتی هم محل تجمع پهلوانان و انجام ورزشهای باستانی بوده است؛ اما امروزه به موزه مردمشناسی ساوه و تنها موزه این شهر تبدیل شده است. سقف این بنا گنبدی بوده و با اشکال هندسی و چندین کتیبه تزئین شده است. این بنا از بیرون ۱۲ ضلعی و از داخل مدور به نظر میرسد. در اطراف این بنا هشت حجره قرار داد که در سقف هر یک از آنها چندین روزنه نورگیر تعبیه شده است. در ضمن در قسمت فوقانی گنبد پنج پنجره بزرگ نورگیری ایجاد شده است.
بنای چهارسوق در حدود ۱۰۰ اثر را در خود جای داده است که برخی از آنها روایتگر فرهنگ، تاریخ و سبک زندگی مردم ساوه و برخی دیگر مانند اشیای فلزی، سفالی، کاشیهای تزئینی، تابلوهای نقاشی چند قفل قدیمی، کتب و نسخ خطی و چند سنگ قبر از دوران قاجار، آینه تاریخ و دربردارنده نشانههایی از عهد باستان هستند. در ضمن ماکت چند اثر تاریخی نیز به همراه چند تندیس با لباس محلی نیز در معرض دید عموم قرار گرفته است.
- نشانی: حد فاصل میدان عاشورا به میدان انقلاب
- ساعات بازدید: ۸ الی ۲۰
- مدت زمان بازدید: یک ساعت
- فاصله از جاذبه قبلی: با خودرو ۲ دقیقه (۷۵۰ متر)، پیاده ۹ دقیقه (۷۰۰ متر)
توصیه میکنیم پس از بازدید از بنای تاریخی چهارسوق و موزه مردمشناسی به سمت دریاچه مصنوعی ساوه حرکت کنید.
دریاچه مصنوعی ساوه
اگر میخواهید کمی پیادهروی کنید، دریاچه مصنوعی ساوه که با ۳۳ هزار متر مربع سطح آبگیر و ۶۰ هزار متر مکعب در فضایی به وسعت ۱۲۰ هکتار در مجتمع تفریحی امام خمینی ایجاد شده است، مکان مفرح و خوبی برای انجام این کار است. در اطراف این دریاچه فضای کافی برای استراحت و ورزشهای همگانی نیز ایجاد شده است.
از امکانات رفاهی و تفریحی این دریاچه مصنوعی میتوان به تفریحاتی همچون قایقسواری و ماهیگیری و امکاناتی همچون شهربازی، پیست اسکیت و دوچرخهسواری، جاده تندرستی، میادین ورزشی و نمازخانه اشاره کرد. درختان جنگلی قدبرافراشته اطراف دریاچه نیز جلوه زیبایی به آن بخشیدهاند.
- نشانی: بلوار تختی
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدت زمان بازدید: یک ساعت
- فاصله از جاذبه قبلی: با خودرو ۱۰ دقیقه (۴٫۹ کیلومتر)
پیشنهاد ناهار
در صورت تمایل برای صرف ناهار در رستوران، میتوانید غذاهای خوشمزه و با کیفیت رستوران ناهارخوران کشاورز را واقع در میدان سرداران، بلوار معصومیه امتحان کنید که دارای محیط فرهنگی خوبی است و یک کتابخانه هم در آن ایجاد شده است. رستوران سنتی شبهای ساوهواقع در کمربندی اصفهان هم دارای محیط فوقالعاده زیبایی است و غذا خوردن در چنین محیطی واقعا لذتبخش است. اگر هم هوس فستفود کردهاید، میتوانید سری به پیتزا دومینوز واقع در بلوار مطهری، نبش مطهری ۲۰ بزنید.
پس از صرف ناهار و اندکی استراحت به سمت چشمه بالقلو، پرآبترین چشمه آب ساوه حرکت کنید.
چشمه بالقلو
- چشمه بالقلو، پرآب ترین چشمه ساوه
گردشگران همیشه از چشمهها که معمولا در نقاط خوش آبوهوا قرار دارند، استقبال میکنند و چشمه بالقلوه در منتهیالیه روستایی به همین نام آب در جنوب شهرستان غرقآباد در ۵۵ کیلومتری غرب ساوه واقع شده است، نیز از این قائده مستثتی نیست. روستای بالقلوه روستایی زیبا با طبیعی بکر و آب و هوایی متداول است که چشمه بالقوه، یکی از مطرحترین جاذبههای گردشگری استان مرکزی را خود جای داده است. آب این چشمه که میزان آبدهی آن ۷۰ لیتر در ثانیه است، پس از جوشش از دل یک سفره سنگی وارد حوضچهای میشود که زیبایی چشمنوازی دارد.
- نشانی: روستای بالقلو در جنوب شهرستان غرق آباد
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدت زمان بازدید: یک ساعت
- فاصله از رستوران ناهارخوران کشاورز: با خودرو ۵۱ دقیقه (۶۰٫۶ کیلومتر)
- فاصله از رستوران شبهای ساوه: با خودرو ۵۲ دقیقه (۵۹٫۵ کیلومتر)
- فاصله از پیتزا دومینوز: با خودرو ۵۲ دقیقه (۵۹٫۶ کیلومتر)
در حدود ساعت ۱۵ الی ۱۵:۱۰ از چشمه بالقلوه به سمت تاکستان حرکت میکنیم. تاکستان ۱۸۷ کیلومتر با این روستا فاصله دارد و طی کردن این مسیر تقریبا دو ساعت و ۴۵ دقیقه طول میکشد؛ بنابراین تقریبا باید ساعت ۱۷:۴۰ به تاکستان برسید.
تاکستان با برخورداری از ۳۵ هزار هکتار باغ انگور دومین شهر تولیدکننده انگور در کشور است و یکی از شهرهای کهن استان قزوین محسوب میشود. این شهر آثار باستانی زیادی را در خود جای داده است که تعداد زیادی از آنها به ثبت ملی رسیدهاند.
بقعه پیر تاکستان یکی از آثار تاریخی شاخص این شهر است که توصیه میکنیم حتما از آن بازدید کنید.
بقعه پیر تاکستان
بقعه پیر یک آرامگاه مربع مستطیل است که دارای طاقی گنبدی شکل است. این بنا در عین سادگی و عدم برخورداری از تزیینات متنوع بنایی مستحکم و استوار است. تزیینات آجرکاری ورودی بنا و تزیینات آجرکاری بخش هشت ضلعی زیر گنبد (که عمدتا صلیب شکسته هستند) به همراه تکههای کوچک گچبری شده نظر هر بینندهای را به خود جلب میکند. با استناد به آثار یافت شده در اطراف این بنا و شیوه آجرکاریهای آن میتوان گفت که این بنا متعلق به دوران سلجوقیان است.
- نشانی: شهرستان تاکستان، خیابان عاشورا
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدت زمان بازدید: ۲۰ دقیقه
توصیه میکنیم پس از بازدید از بقعه پیر تاکستان به سمت امامزاده کمال در شهرستان ضیاآباد از توابع بخش دو دانگه شهرستان تاکستان حرکت کنید.
امامزاده کمال
امامزاده کمال بنایی متعلق به قرن نهم هجری است. ساختمان این امامزاده یک بنای استوانه شکل شش ضلعی است که در بالای آن گنبد مخروطی شکل ساخته شده است. لبه هر یک از شش ضلع این بنای استوانهای با یک ردیف آجرکاری دندانه داندانهای پوشانیده شده است. آجرکاریهای این بنا و به ویژه گنبد آن در نهایت سادگی و دقت انجام شده است.
فضای درون امامزاده و قسمت آرامگاه نیز با نقوش گلدان و گل و بوته و رنگهای آبی آسمانی، سبز و صورتی آراسته شده است. شیوه معماری این امامزاده در منطقه بینظیر است. البته دو بخش الحاقی کاملا نوساز بوده و هیچ ارزش تاریخی ندارد.
- نشانی: بخش ضیاءآباد، شهر ضیاءآباد، روستای حیدریه
- ساعات بازدید: در طول روز
- مدت زمان بازدید: نیم ساعت
- فاصله از جاذبه قبلی: ۳۷ دقیقه (۳۲٫۵ کیلومتر)
در صورتی که به طبیعتگردی علاقهمند هستید، میتوانید پس از بازدید از این بنای شب را در تاکستان سپری کنید و روز بعد سفر خود را با گردش در منطقه گردشگری خراسانلو آغاز کنید که منطقهای خوش آبوهوا و مأمن گونههای جانوری مختلفی از جمله قوچ و میش وحشی خرس قهوهای، پلنگ و پرندگانی همچون کبک است.
پس از بازدید از امامزاده کمال حرکت خود را به زنجان آغاز میکنیم. امامزاده کمال ۱۵۴ کیلومتر با زنجان فاصله دارد و طی کردن این مسیر یک ساعت و ۴۳ دقیقه طول میکشد؛ بنابراین شما حدودا ساعت ۲۱:۰۰ به زنجان میرسید. قطعا اولین دغدغه شما پس از رسیدن به زنجان، یافتن یک اقامتگاه مناسب است.