کشاورزی در قرآن کریم؛ نویدی بر استقلال اقتصادی
کشاورزی و زراعت، هدیه ای است از زمین به انسان تا به وسیله آن بشر قدرت زندگی داشته باشد و بتواند به کمال مطلوب برسد. اما گاه انسان از اهمیت کشاورزی در زندگی خود غافل است و بیشتر توجه خود را صرف صنعت می کند. کشاورزی یکی از منابع اصلی تغذیه انسان است از این رو اسلام تأکید بسیاری در مورد آن دارد؛ زیرا پیشرفت کشاورزی پایه مهمی در استقلال اقتصادی و بلکه سیاسی جامعه خواهد بود.
● کشاورزی در قرآن
قرآن کریم با این که کتاب اقتصادی نیست، ولی در آیات فراوانی انسان را به تلاش بر روی زمین در راه آبادانی بیشترو بهره رساندن به دیگران دعوت و راهنمایی کرده است. در برخی از آیات، خداوند انسان را به کشاورزی و تشویق مردمان برای استفاده صحیح از محصولات کشاورزی اشاره کرده و می فرماید: «... فاطر السماوات والارض و هو یطعم و لایطعم...؛ آفریننده آسمان و زمین خداست و او به خلق طعام و روزی می بخشد و خود از طعام بی نیاز است...»(۱) و در بعضی آیات جریان کشت و روئیدن گیاهان از زمین به عنوان نمونه ای از قدرت الهی و مایه بصیرت و آگاهی انسان ها معرفی شده است.(۲) و نکته کلیدی و اساسی این است که خداوند خود را زارع و رویاننده گیاهان و محصولات کشاورزی معرفی کرده و انسان ها را به تدبر در این مسئله فراخوانده است.(۳)
ادامه مطلب
خود کفایی گندم و اثرات آن بر اقتصاد کلان ایران
خودکفایی یا خود بسندگی تداعی کننده حالت بهبود بهبود و پیشرفت می باشد. همه به آن می بالند و
اکثریت قریب به اتفاق از آن خوشحالند. اما در اینجا این سوال مطرح می باشد که مگر خودکفایی در تولید
محصولات که البته امروزه در عرصه جهانی شدن اقتصاد برای بسیاری از محصولات نیز تا حد زیادی رنگ باخته است، چه محسناتی دارد که هنوز بسیار از کارشناسان بر آن اصرار می ورزند؟ ممکن است بسیاری، از اینکه چرا خودکفایی مطلوب است و اینکه ممکن است چه اثراتی در زندگی ما داشته باشد و ما را دچار چه تفاوتهایی بکند، مطلع نباشند. از این رو در تحلیل حاضر به بررسی خودکفایی گندم و اثرات آن بر اقتصاد کلان ایران می پردازیم تا گوشه ای از چراهایی که ذکر آن رفت پاسخ داده شود.
غایت اهداف توسعه، افزایش رفاه یک جامعه می باشد و افزایش رفاه جامعه نیز بطور عمده در گرو نرخ رشد اقتصادی مطلوب و در عین حال کاهش نابرابری اقتصادی در جامعه است. بنابراین هر عاملی که بتواند در تسریع رشد اقتصادی و کاهش نابرابری اقتصادی دخیل باشد از دیدگاه اقتصاد کلان امری مثبت تلقی شده و دولت ها از آن حمایت می کنند. اما گندم در این راستا چه تاثیراتی داشته است؟
ادامه مطلب
چالش های فراروی توسعه کشاوزی
درکشور ما از عمده عواملی که شرایط زیست و تشکیل جامعه روستایی را فراهم نموده است، وجود امکانات طبیعی مانند آب و زمین مستعد برای انجام فعالیت های کشاورزی از جمله زراعت، دامداری و غیره بوده است تا بوسیلة آن هم مواد غذایی خود را تأمین نمایند و هم امکان دادوستد را برای تأمین سایر مایحتاج خود فراهم نمایند. لذا در طول سالیان متمادی تاکنون ماهیت غالب فضای کالبدی روستاهای کشور را به رغم سیاست صنعتی سازی نامتجانس با کشاورزی، همان فعالیت های کشاورزی تشکیل می دهند. درهرصورت با یک نگرش سیستمی، آن چه موجبات عقب افتادگی یا رشد را برای مناطق روستایی فراهم آورد به مراتب بخش کشاورزی را تحت تاثیر قرارخواهد داد و بالعکس.
قبل از انقلاب اسلامی رویکرد عملی برنامه ها از دهه چهل با اصلاحات اراضی و اتخاذ سیاست های نوین توسعه ملی آغازگردید و از اوایل دهة پنجاه و همراه با افزایش ناگهانی قیمت نفت عمدتاً نوسازی شهرها در دستورکار قرارگرفت که باوجود برخی فعالیت های توسعه ای برای رونق روستاها و بخش کشاورزی، جوهرة صنعتی کردن کشور و اولویت دادن به واردات محصولات کشاورزی به اتکای درآمدهای نفتی، عملاً موجبات غفلت ازروستاها را فراهم آورد.
ادامه مطلب