اقتصاد حاشیه بازار لزوم اصلاح زیرساخت های بازار محصولات کشاورزی
باتوجه به اینکه محصولات کشاورزی نقش عمده ای در امنیت غذایی جامعه و تأمین مواد اولیه موردنیاز صنایع دارند همواره مورد حمایت سیاستگزاران و برنامه ریزان کشور هستند. ویژگی های خاص محصولات کشاورزی مانند فصلی بودن، فسادپذیر بودن، تغییرات تولید ناشی از شرایط آب و هوایی، پایین بودن کشش قیمت عرضه و تقاضا و... باعث نوسانات قیمتی آنان می شود به همین دلیل اقتصاددانان کشاورزی را فعالیتی همراه با ریسک می دانند. بنابراین همواره لزوم به کارگیری ابزاری دقیق و مؤثر برای حمایت و تأمین امنیت اقتصادی جمعیت فعال در این بخش و درنتیجه افزایش تولید و بالابردن سطح زندگی آنان و همچنین حمایت از مصرف کننده احساس می شود.
یکی از مسایلی که همواره در بازاررسانی محصولات کشاورزی در کشورهای درحال توسعه ازجمله ایران مطرح است، اختلاف قیمت تولیدکننده و مصرف کننده (تفاوت قیمت بازار سرمزرعه و بازار مصرف) است که به آن اقتصاد حاشیه بازار می گویند، اهمیت حاشیه بازار زمانی بیشتر مشخص می شود که اثر افزایش یا کاهش قیمت تولیدکننده بر قیمت مصرف کننده متقارن نباشد، وجود تقارن در بازار حاکی از انتقال کامل افزایش یا کاهش قیمت سرمزرعه به خرده فروشی بوده و اگر انتقال به صورت نامتقارن صورت پذیرد این تفاوت قیمت به سود واسطه ها و زیان زارع و مصرف کننده است و سبب تحمیل هزینه اضافی بر دوش مصرف کننده می گردد.
ادامه مطلب
تأمین سرمایه: دریچه ای به سوی توسعه
کشاورزی ایران، حداقل سه برابر اروپا در ارتقای محصول ناخالص داخلی مؤثر است. انصافاً چند درصد اروپایی ها برای آن همت گماشته ایم؟
کشاورزی نوین فعالیتی به شدت سرمایه بر است و کشاورز با تکیه بر اعتبارات اندک خود جهت سرمایه گذاری در این بخش به صورتی محدود اقدام می کند. اما بخش عمده این اعتبارات از محل هایی غیر از این منبع تأمین می شوند. بانک ها، سیستم اعتباری کشاورزان، دولت و مؤسسات بیمه ای به عنوان عمده مراکز تأمین اعتبار بخش کشاورزی مطرح هستند.
در این بین یکی از مباحثی که به سرعت در حال فراگیری است، استفاده از مشارکت کشاورزان در تأمین مالی خدمات کشاورزی است. بنا به تحقیقات صورت گرفته در صورتی که این شیوه از تأمین مالی با سیستمی همراه باشد که سودآوری خدمات کشاورزان را تضمین کند، روشی مقبول خواهد بود. این امر با عوامل متعددی همچون سطح زیر کشت، اطلاعات روشن و شفاف در زمینه اجرای طرح های مشارکتی و مکان یابی اجرای پروژه ها در مناطقی که انجام طرح های مذکور تجربه شده، در ارتباط است.
ادامه مطلب
نقش صنایع تبدیلی و تکمیی محصولات کشاورزی
صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی به صنایعی گفته می شود که به فرآوری و عمل آوری محصولات کشاورزی می پردازد و به عبارت دیگر با زیرمجموعه این بخش ارتباط مستقیم دارد و فرآیند تولید مواد کشاورزی را کامل می کند.
نقش صنایع تبدیلی و تکمیلی در توسعه بخش کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده این بخش بسیار سازنده و مهم و از جهات زیر قابل بررسی است:
۱) کاهش ضایعات: هم اکنون ضایعات بخش کشاورزی حدود ۳۰ درصد است که ارزش این حجم از ضایعات، متاسفانه تا رقم ۵ میلیارد دلار در سال برآورد می شود. به همین جهت گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی می تواند با فرآیندهایی چون فرآوری در بسته بندی یکی از موثرترین گزینه های کاهش این حجم از ضایعات باشد.
۲) افزایش اشتغال: ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در مناطقی که از اقتصاد کشاورزی برخورداند فرصت های شغلی و سرمایه گذاری مناسبی را به ویژه در مناطق روستایی فراهم نموده و ضمن جلوگیری از بیکاری های فصلی در اشتغال روستاییان و جلوگیری از مهاجرت آنها به شهرها در ارزش افزوده بخش کشاورزی موثر است.
ادامه مطلب