انقلاب صنعتی و استانداردهای زندگی
بین سال های ۱۷۶۰ تا ۱۸۶۰، پیشرفت تکنولوژیکی، آموزش و افزایش موجودی سرمایه، انگلستان را به کارگاه دنیا تبدیل کرد. دگرگونی که با عنوان انقلاب صنعتی شناخته شد، به افزایشی مداوم در درآمد سرانه حقیقی انگلستان منجر شد و با گسترش دامنه اثرات آن همین تاثیر را در دیگر کشورهای غربی به جای گذارد.
مورخان در این نکته که انقلاب صنعتی یکی از مهم ترین رویدادهای تاریخی بود و باعث گذار سریع دنیا به دوران مدرن شد توافق دارند؛ اما درباره بسیاری از جنبه های این رویداد اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. چگونگی تاثیرگذاری انقلاب صنعتی بر مردم عادی که غالبا طبقات کارگر نامیده می شوند، از قدیمی ترین موارد اختلاف نظر در این باره به شمار می رود.
گروهی از مورخان بدبین اعتقاد دارند که استانداردهای زندگی افراد عادی پس از انقلاب صنعتی کاهش پیدا کرد، در حالی که گروه دیگر که همان مورخان خوش بین هستند، معتقدند که این استانداردها افزایش پیدا کرد.
ادامه مطلب
دولت بنگاهدار تا تحقق رویای آزادسازی
امروزه اصلاحات اقتصادی از نوع خصوصی سازی در بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای درحال توسعه به عنوان یک رویکرد راهبردی محسوب می شود. لزوم تغییر نقش دولت، توانمندسازی بخش خصوصی، رقابت پذیری اقتصاد و تعامل با قواعد جهانی سازی و سیاست گذاری های مبتنی بر آزادسازی اقتصادی را ضرورت می بخشد.
جایگاه دولت در اقتصاد و نقش آن در فعالیت های تولیدی، مالی و بازرگانی موضوع یکی از مهم ترین و پرفرازونشیب ترین بحث ها در تاریخ اندیشه های اقتصادی است و مکاتب گوناگون بر سر آن به رقابت برخاسته اند. کشمکش بزرگ مکتب کلاسیک اقتصاد سیاسی که در سال های پایانی قرن هیجدهم و نیمه اول قرن نوزدهم عمدتا در بریتانیا شکل گرفت، نقش دولت را به وظایف حاکمیتی به ویژه در قالب قاضی و ژاندارم و سرباز محدود می کند و مداخله آن را در مکانیسم های بازار، زیان بخش می داند. در جناح مقابل، مکاتبی پدید آمدند که نقش اصلی را در فرآیند زایش و توزیع ثروت، به دولت واگذار کردند. یکی از افراطی ترین این مکاتب در سال ۱۹۱۷ قدرت فائقه را در گسترده ترین کشور جهان تصاحب کرد و مالکیت و مدیریت تولیدی و بازرگانی و مالی را در امپراتوری نیرومندی که اتحاد جماهیر شوروی نام گرفت، به دولت سپرد.
ادامه مطلب
بازنگری در مفهوم جنگ صنعتی
«آیا غیر از این است که همان طور که در زمان جنگ با برتری تسلیحاتی بر دشمن غلبه می کنیم، در زمان صلح نیز می توانیم با برتری در نیروی کار بر او غالب شویم؟»
این پرسشی بسیار بجا است در زمانه ای که همگان بر این عقیده اند که در میدان صنعت درست همانند میدان جنگ، قوی ضعیف تر را در هم می شکند.
برای رسیدن به چنین نتیجه ای ما باید میان کار که عبارت است از عمل آوردن مواد خام موجود در طبیعت و جنگ که چیزی جز کشتار بی رحمانه انسان ها نیست، نوعی توازن و ترادف برقرار کرده باشیم وگرنه اگر این دو پدیده در ذات خود با یکدیگر متفاوتند، چرا در عمل باید به نتایجی چنین مشابه بیانجامند؟
و اگر چنین باشد که در صنعت هم، نظیر جنگ، به دنبال برتری، سلطه آغاز شود، ما چه تدبیری برای پیشرفت و سامان اجتماع و اقتصاد خود باید بیندیشیم، در حالی که متصور هستیم با دو اخلاقیات کاملا متضاد می توان به نتایج مشابهی رسید؟
ادامه مطلب