واجبات الهى، پيرو مصالح و منافعى است كه مكلف با انجام آنها، به آن مصالح و منافع دست مى يابد و زمينه رشد معنوى و كمال او فراهم مى گردد. در اين ميان بسيارى از مصالح و منافع عبادات بر بندگان مخفى و پوشيده است; از اين رو دسترسى به علت اصلى و منحصر به فرد احكام ميسر نيست، هر چند با استفاده از آيات و روايات به بعضى از علتها و حكمتهاى احكام به دست مى آيد.
بنابراين آنچه در پاسخ پرسش فوق مى توان گفت اين است كه:
1 ـ روزه: روح تقوا و پرهيزگارى را در انسان پرورش مى دهد و مايه پاكى درون مى گردد:
"كُتِبَ عَلَيْكُم الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقوُنَ" ([1][1])
«روزه بر شما نوشته شد همان گونه كه بر كسانى كه قبل از شما بوده اند نوشته شده، تا پرهيزگار شويد.»
2ـ روزه: تحمل گرسنگى و تشنگى زودگذر است و پاداش آن ايمنى از آتش جهنم و برخوردارى از بهشت و نعمت هاى بى انتهاى الهى و سيراب شدن هميشگى مى باشد. پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) مى فرمايد:
"اِنَّ فِى الْجَنَّةِ باباً يُقالُ لَهُ الرَّيانُ يَدْخُلُ مِنْهُ الصّائِموُنَ يَوْمَ القِيامَةِ"([2][2])
«در بهشت درى است به نام «ريّان» (سيراب شدن) كه فقط روزه داران از آن وارد بهشت مى شوند.»
3ـ روزه: موجب وسعت رزق و رفع فقر و تنگدستى مى شود; چنانكه شخصى خدمت امام كاظم(عليه السلام) شرفياب شد و عرض كرد: يابن رسول الله فقير و تنگدست هستم. حضرت فرمود: "صُمْ وَ تَصَدّق" «روزه بگير و صدقه بده.»([3][3])
4ـ روزه: از نظر بهداشتى مايه صحت و سلامت بدن مى باشد. چنانكه رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) مى فرمايد: «صوُمُوا تَصِحّوُا»([4][4]) «روزه بگيريد تا سلامت باشيد.» امروزه در طب ثابت شده است كه بسيارى از امراض از قبيل مرض قند، بيمارى هاى پوستى، كليوى، چربى خون با امساك و روزه درمان مى شود.
5ـ روزه: از بعد اخلاقى، غرايز را تعديل و روح انسان را شفاف و پاك و اراده او را قوى مى سازد.
6ـ روزه: از بعد اجتماعى موجب توجه و احسان به ديگران مى شود; چه اينكه رنج گرسنگى و تشنگى روزه دار ثروتمند را متوجه مستمندان و نيازمندان مى نمايد.
7ـ روزه: موجب مى شود تا روزه دار هنگام ملاقات پروردگار خشنود و خرسند باشد. پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود:
"لِلصّائمِ فَرحَتانِ، حينَ يُفْطِرُ و حينَ يَلْقى ربَّهُ"([5][5])
«براى شخص روزه دار دو شادى است، يكى هنگامى كه افطار مى كند و ديگرى هنگامى كه پروردگارش را ملاقات كند.»
[1][1]- سوره بقره آيه 184.
[2][2]- صحيح بخارى، كتاب الصوم، باب الريان للصائمين.
[3][3]- وسائل الشيعه، ج 7، ص 298 ـ كتاب الصوم
[4][4]- بحارالانوار، ج 93، ص 255
[5][5] - كنزالعمال، ج 8 ، ص 448 حديث 23593 .
