سخن وسخنوری

•┈┈••✾ 🌿🌺🌿 •✾••┈┈•

بسم‌الله الرّحمن الرّحیم

••••••••••••••••••••••••••••

شبی با نهج‌البلاغه سعید بهشتی در گروه بیان معنوی تلگرام

شهید مطهری ونهج البلاغه (46)

نهج‌البلاغه و اندیشه‌های فلسفی (1)

در نهج‌البلاغه هرگز بر وجوب وجود به‌عنوان اصل توجیه‌کننده ممکنات تکیه نشده است. آنچه در این کتاب بر آن تکیه شده است همان چیزی است که ملاک واقعی وجوب وجود را بیان می‌کند، یعنی واقعیت محض و وجود صرف بودن ذات حق. این‌که او هستی مطلق و نامحدود است، قید و حد به‌هیچ‌وجه در او راه ندارد، هیچ مکان و یا زمان و هیچ شیئی از او خالی نیست، او با همه‌چیز هست ولی هیچ‌چیز با او نیست و چون مطلق و بی‌حد است بر همه‌چیز حتی بر زمان و بر عدد و بر حد و اندازه (ماهیت) تقدم دارد؛ یعنی زمان و مکان و عدد و حد و اندازه در مرتبه افعال اوست و از فعل و صنع او انتزاع می‌شود، همه‌چیز از اوست و بازگشت همه‌چیز به اوست، او در همان حال که اول الاولین است آخرالاخرین است. این است آنچه محور بحث‌های نهج‌البلاغه است و در کتب فارابی و بوعلی و ابن رشد و غزالی و خواجه‌نصیرالدین طوسی نشانه‌ای از آن نمی‌توان یافت.

حکمت 434 نهج‌البلاغه، آزمودن انسان‌ها

(علمی)

وَ قَالَ علی علیه‌السلام: اخْبُرْ تَقْلِهِ

[قال الرضی [رحمه الله تعالی] و من الناس من یروی هذا [لرسول الله] للرسول ص و مما یقوی أنه من کلام أمیر المؤمنین ع ما حکاه ثعلب [قال حدثنا] عن ابن الأعرابی قال [قال] المأمون لو لا أن علیا ع قال اخبر تقله لقلت [أنا] اقله تخبر]

و درود خدا بر او، فرمود: مردم را بیازمای تا دشمن گردی.

می‌گویم: بعضی این حکمت را از رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نقل کردند و نقل ثعلب «1» از این اعرابی را تأیید می‌کند که این کلام از علی علیه السّلام است، اعرابی از مأمون نقل کرد. اگر علی علیه السّلام نگفته بود «بیازمای تا دشمن گردی» من می‌گفتم که «دشمن‌دار تا بیازمایی»

نکته‌ها

(1) ثعلب: از بزرگان و دانشمندان لغت و ادبیات عرب و نام أو احمد بن یحیی بوده و در سال 291 هجری درگذشت و ابن اعرابی نام او محمّد بن زیاد، از بزرگان أدب و از دیار سند است که در سال 231 هجری درگذشت.

(2) در این گفتار بسیار کوتاه و پرمعنا به یک اصل مهم اجتماعی اشاره‌شده که در جوامع آلوده یا گروه‌های خاص اجتماعی که افراد منحرف در آن‌ها بسیارند، صادق است وگرنه دشمن داشتن افراد مورد آزمون قانونی همیشگی نیست

(3) از نیازهای انسان در زندگی داشتن دوستان همراه و موافق است که یار و یاور او در مشکلات و مایه تسلی در مصائب و مدافع او در حضوروغیابش هستند، به‌خصوص اگر زمان پر از افراد بد و فاسد باشد باید در این انتخاب دقت کرد، مواردی هم چون سفر و درخواست کمک مالی و عکس‌العمل فرد هنگامه غضب از راه‌های آزمودن دوست ذکرشده است

منابع

________________________________________

نهج البلاغة (للصبحی صالح)، 1 جلد، هجرت - قم، چاپ: اول، 1414 ق.ص 553

نهج البلاغة / ترجمه دشتی، 1 جلد، مشهور - ایران؛ قم، چاپ: اول، 1379 ش.ص 735

پیام امام استاد مکارم شیرازی جلد 15 صفحه 467، انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیهماالسلام

مجموعه‌آثاراستادشهیدمطهری، ج 16، ص: 408

________________________________________

✨اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمِّدٍوَّ آلِ مُحَمَّدٍ وَّ عَجِّلْ فَرَجَهُم✨

🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷