سخن وسخنوری

نکته های قرانی بیان معنوی تلگرام

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏

به نام خداوند بخشنده مهربان‏

إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها «1» وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها «2» وَ قالَ الْإِنْسانُ ما لَها «3» يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها «4» بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحى‏ لَها «5» يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتاتاً لِيُرَوْا أَعْمالَهُمْ «6» فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ «7» وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ «8»

آن گاه كه زمين به لرزش شديد خود لرزانده شود. و زمين بارهاى سنگين خود را بيرون افكند. و انسان بگويد: زمين را چه شده است؟ (كه اينگونه سخت مى‏لرزد). در آن روز زمين خبرهاى خود را بازگو كند. چرا كه پروردگارت به آن وحى كرده است. در آن روز مردم به طور پراكنده (از قبرها) بيرون آيند تا كارهايشان به آنان نشان داده شود. پس هر كس به مقدار ذرّه‏اى كار نيك كرده باشد همان را ببيند. و هركس هم وزن ذره‏اى كار بد كرده باشد آن را ببيند.

نکته ها

اين سوره عمدة بر سه محور دور مى‏زند:نخست از" اشراط الساعة" و نشانه‏هاى وقوع قيامت بحث مى‏كند، و در دنبال آن سخن از شهادت زمين به تمام اعمال آدمى آمده است.در بخش سوم از تقسيم مردم به دو گروه" نيكوكار" و" بدكار" و رسيدن هر كس به اعمال خود سخن مى‏گويد. كلمه" زلزال" مانند كلمه" زلزلة" مصدر و به معناى نوسان و تكان خوردن پى در پى است، و اينكه اين مصدر را به ضمير زمين اضافه كرد، و فرمود" زمين زلزله‏اش را سر مى‏دهد" به ما مى‏فهماند كه زمين زلزله‏اى خاص به خود دارد، و اين مى‏رساند كه زلزله مذكور امرى عظيم و مهم است، زلزله‏اى است كه در شدت و هراسناكى به نهايت رسيده است.اضافه شدن زلزله به زمين «زلزالها» هم رمز عظمت زلزله است و هم رمز گستردگى آن در تمام زمين. در اولين آيه سوره حج نيز عظمت اين زلزله مطرح شده است: «إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْ‏ءٌ عَظِيمٌ» در خطبه 157 نهج‏البلاغه نيز مى‏خوانيم: «عباد الله احذروا يوما تفحص فيه الاعمال و يكثر فيه الزلزال و تشيب فيه الاطفال» بندگان خدا! بترسيد از روزى كه در آن، تمام اعمال بررسى شود، زلزله‏ها زياد مى‏شود و كودكان (به خاطر طولانى بودن يا سختى آن روز) پير مى‏شوند.«مِثْقالَ» از «ثقيل» به معناى ميزان سنگينى است و كلمه‏ «ذَرَّةٍ» يا به معناى كوچك‏ترين مورچه است و يا به معناى ذرات سبك پراكنده در هوا. البته امروز به اتم نيز ذرّه مى‏گويند.ولى به هر حال مراد از آن كوچك‏ترين واحد وزن است.

جناب آقاى حسان در ديوان خود، آيات سوره زلزال را اين گونه به نظم در آورده است:

اين زمين در آن زمان پر بلا              ناگهان چون زلزلت زلزالها

از درونش اخرجت اثقالها                  با تعجب قال الانسان مالها

مردگان خيزند بر پا كلّهم‏                   تا همه مردم يروا اعمالهم‏

هر كه آرد ذرّةً خيراً يره‏                    يا كه آرد ذرّةً شرّاً يره‏

آن زمان خورشيد تابان كوّرت‏                        كوههاى سخت و سنگين سُيّرت‏

آبها در كام دريا سجّرت‏                    آتش دوزخ به شدت سعّرت‏

چون در آن هنگام جنّت ازلفت‏                        خود بداند هركسى ما احضرت‏

در روايات است كه نحوه خبر دادن زمين اين گونه است كه مى‏گويد: فلانى در فلان زمان فلان عمل را روى من انجام داد. « تفسير نورالثقلين » در فضيلت اين سوره تعبيرات مهمى در روايات اسلامى آمده، از جمله در حديثى از پيغمبر اكرم صلی الله علیه واله مى‏خوانيم:

من قرأها فكانما قرأ البقرة و اعطى من الاجر كمن قرأ ربع القرآن:

" هر كس آن را تلاوت كند گويى سوره بقره را قرائت كرده، و پاداش او به اندازه كسى است كه يك چهارم قرآن را تلاوت‏كرده باشد" «" مجمع البيان" جلد 10 صفحه 524».

و در حديثى از امام صادق علیه السلام مى‏خوانيم كه فرمود:" هرگز از تلاوت سوره" اذا زلزلت الارض" خسته نشويد، چرا كه هر كس آن را در نمازهاى نافله بخواند هرگز به زلزله گرفتار نمى‏شود، و با آن نمى‏ميرد، و به صاعقه و آفتى از آفات دنيا تا هنگام مرگ گرفتار نخواهد شد" « اصول كافى"مطابق نقل نور الثقلين جلد 5 صفحه 347، مجمع البیان، ج9، ص524- مجمع البیان ج10 ص 418 - کَنزُالعُعّال ج1 ص 595 و ص584 ، ثوابُ الأعمال ص 124».

 پیام ها

1- زلزله بزرگ زمين در آستانه قيامت، امرى قطعى و حتمى است. «إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها» (كلمه اذا در موردى بكار مى‏رود كه امر قطعى باشد)

2- معاد جسمانى است. (جسم انسانها در زمين دفن شده كه در قيامت خارج مى‏شود، نه روح آنها) «أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها»

3- قيامت روز تحيّر انسان است. «قالَ الْإِنْسانُ ما لَها»

4- هستى شعور دارد. «يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها»

5- زمين از گواهان قيامت است. «يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها»

6- در قيامت راه هرگونه انكار بسته است. «لِيُرَوْا أَعْمالَهُمْ»

7- همه مردم در دادگاه عدل الهى يكسان‏اند. فَمَنْ يَعْمَلْ‏ ... فَمَنْ يَعْمَلْ‏ ...

8- كيفر و پاداش الهى، بر اساس عمل است. فَمَنْ يَعْمَلْ‏ ... فَمَنْ يَعْمَلْ‏ ...

9- عمل هر چه هم كوچك باشد، حساب و كتاب دارد. لذا نه گناهان را كوچك شمريد و نه عبادات را. «مِثْقالَ ذَرَّةٍ»

10- تجسم و ديدن عمل در آن روز خود عذاب يا لذت است. «يَرَهُ»

منابع

تفسير نورج‏10ص565 ،تفسير نمونه ج‏27ص233 ،ترجمه تفسير الميزان ج‏20ص586