سخن وسخنوری

•┈┈••✾ 🌿🌺🌿 •✾••┈┈•

بسم‌الله الرّحمن الرّحیم

••••••••••••••••••••••••••••

شبی با نهج‌البلاغه سعید بهشتی در گروه بیان معنوی تلگرام

شهید مطهری ونهج البلاغه (82)

عناصر موعظه‌ای نهج‌البلاغه (زهد 3)

زاهد و راهب

اسلام به زهد دعوت و رهبانیت را محکوم کرده است. زاهد و راهب هردو از تنعم و لذت‌گرایی دوری می‌جویند تفاوت روش زاهد و راهب از دوجهان بینی مختلف ناشی می‌شود. ازنظر راهب، جهان دنیا و آخرت دوجهان کاملاً از یکدیگر جدا و بی‌ارتباط به یکدیگرند؛ حساب سعادت جهان دنیا نیز از حساب سعادت آخرت کاملاً جداست بلکه کاملاً متضاد با یکدیگرند و غیرقابل‌جمع؛ طبعاً کار مؤثر در سعادت دنیا نیز از کار مؤثر در سعادت آخرت مجزاست و به‌عبارت‌دیگر وسایل سعادت دنیا با وسایل سعادت آخرت مغایر و مباین است؛ امکان ندارد یک کار و یک‌چیز هم وسیله سعادت دنیا باشد و هم وسیله سعادت آخرت.

ولی در جهان‌بینی زاهد، دنیا و آخرت به یکدیگر پیوسته‌اند، دنیا مزرعه آخرت است. ازنظر زاهد آنچه به زندگی این جهان سامان می‌بخشد و موجب رونق و صفا و امنیت و آسایش آن می‌گردد این است که ملاک‌های اخروی و آنجهانی وارد زندگی اینجهانی شود و آنچه مایه و پایه سعادت آنجهانی است این است که تعهدات و مسؤولیت‌های اینجهانی خوب انجام شود و باایمان و پاکی و طهارت و تقوا توأم باشد.

حقیقت این است که فلسفه زهد زاهد و رهبانیت راهب کاملاً مغایر یکدیگر است. اساساً رهبانیت تحریف و انحرافی است که افراد بشر از روی جهالت یا اغراض سوء درزمینهٔ تعلیمات زهدگرایانه انبیاء ایجاد کرده‌اند.

حکمت 471 نهج‌البلاغه، شناخت جایگاه سخن و سکوت

 (علمی، اجتماعی)

و قال علی علیه‌السلام: لَا خَیرَ فِی الصَّمْتِ عَنِ الْحُکمِ کمَا أَنَّهُ لَا خَیرَ فِی الْقَوْلِ بِالْجَهْل

 و درود خدا بر او، فرمود: در آنجا که باید سخن گفت، خاموشی سودی ندارد و آنجا که باید خاموش ماند سخن گفتن خیری نخواهد داشت

نکته‌ها

1-امام در این گفتار نورانی موارد سکوت و سخن گفتن را به‌صورت جالب و موجز بیان کرده‌اند، نه سکوت از بیان حق خوب است و نه سخن گفتن با جهل

2- این حکمت در حکمت 182 بدون کمترین تغییر آمده است، تکراران نشان از فراموشی سید رضی ره در این عمل به‌واسطه فاصله زمانی در گرداوری نهج‌البلاغه بوده است

3-واژه حکم مقابل جهل قرارگرفته که در اینجا همان علم و دانش است، فصل خصومت و اجرای عدالت ازجمله آن است در مقابل جهل که غیبت، دروغ و سخن‌چینی و مطالب لغو و بیهوده از مصادیق آن است

منابع

________________________________________

نهج البلاغة (للصبحی صالح)، 1 جلد، هجرت - قم، چاپ: اول، 1414 ق.ص 558

نهج البلاغة / ترجمه دشتی، 1 جلد، مشهور - ایران؛ قم، چاپ: اول، 1379 ش.ص 741

پیام امام استاد مکارم شیرازی جلد 15 صفحه 681، انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیهماالسلام

مجموعه‌آثاراستادشهیدمطهری، ج 16، ص: 519

________________________________________

✨اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمِّدٍوَّ آلِ مُحَمَّدٍ وَّ عَجِّلْ فَرَجَهُم✨

🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷