حکمت 476 نهج‌البلاغه، راه کشورداری
نظرات(0) |

•┈┈•• 🌿🌺🌿••┈┈

بسم‌الله الرّحمن الرّحیم

••••••••••••••••••••••••••••

شبی با نهج‌البلاغه سعید بهشتی در گروه بیان معنوی تلگرام

شهید مطهری ونهج البلاغه (87)

عناصر موعظه‌ای نهج‌البلاغه (زهد 8)

کلمه «زهد» با همه مفهوم عالی و انسانی که دارد سرنوشت شومی پیداکرده است و مخصوصاً در عصر ما ظالمانه محکوم می‌شود. در مفهوم این کلمه غالباً تحریف و اشتباه‌کاری به‌عمد یا غیر عمد رخ می‌دهد؛ گاهی مساوی با تظاهر و ریا معرفی می‌شود و گاهی مرادف با «رهبانیت و عزلت و گوشه‌گیری». هرکسی درباره اصطلاحات شخصی خودمختار است که این الفاظ را به هر معنی که می‌خواهد استعمال کند، اما هرگز نمی‌توان مفهوم و اصطلاح دیگری را به بهانه یک مفهوم غلط و یک اصطلاح دیگر محکوم کرد.

اسلام درزمینهٔ زهد، دو چیز را سخت محکوم کرده است: یکی رهبانیت و دیگری ماده‌پرستی و پول‌پرستی و به عبارت جامع‌تر «دنیازدگی» را.

بشر آنگاه شخصیت خود را بازمی‌یابد که شخصاً گریبان خویش را از تسلط پول خلاص کند و خود را از اختیار پول خارج سازد و پول را در اختیار خود قرار دهد. شخصیت واقعی آنجاست که امکان تسلط پول و کالا باشد، درعین‌حال بشر بر پول و کالا حکومت کند نه پول و کالا بر بشر. این‌چنین شخصیت داشتن همان است که اسلام آن را «زهد» می‌نامد.

در مکتب تربیتی اسلام، انسان شخصیت خویش را بازمی‌یابد بدون آنکه نیازی به از بین بردن حق تملک در کار باشد. تربیت‌یافتگان اسلام در پرتو تعلیمات اسلامی به نیروی «زهد» مجهزند و حکومت پول و کالا را از خویشتن دور و حکومت خویش را بر آن‌ها مستقر می‌سازند.

حکمت 476 نهج‌البلاغه، راه کشورداری

 (سیاسی، نظامی)

وَ قَالَ علی علیه‌السلام: لِزِیادِ ابْنِ أَبِیهِ وَ قَدِ اسْتَخْلَفَهُ لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَلَی فَارِسَ وَ أَعْمَالِهَا فِی کلَامٍ طَوِیلٍ کانَ بَینَهُمَا نَهَاهُ فِیهِ عَنْ [تَقْدِیمِ] تَقَدُّمِ الْخَرَاجِ. اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ وَ احْذَرِ الْعَسْفَ وَ الْحَیفَ فَإِنَّ الْعَسْفَ یعُودُ بِالْجَلَاءِ وَ الْحَیفَ یدْعُو إِلَی السَّیف

 و درود خدا بر او، فرمود: چون زیاد بن ابیه را به‌جای عبد اللَّه بن عباس، به فارس و شهرهای پیرامون آن حکومت داد، او را در دستورالعمل طولانی از گرفتن مالیات نا به هنگام نهی فرمود) عدالت را بگستران و از ستمکاری پرهیز کن که ستم رعیت را به آوارگی کشاند و بیدادگری به مبارزه و شمشیر می‌انجامد

نکته‌ها

1-ازآنجاکه والیان فارس گاه اصرار داشتند مالیات را قبل از موعد محصول کشاورزی از مردم بگیرند حضرت این توصیه را داشتند، مردم به‌واسطه اینکه معیار والیان برای مالیات گرفتن سال قمری بود درحالی‌که در این زمان مردم تحت‌فشار بودند ومحبور بودن محصول خود را قیمت نازلی پیش‌فروش نمایند تا مال الخراج را بپردازند و این سبب نارضایتی شدید مردم می‌شد

2-حضرت در این توصیه ابتدا به مسئله عدالت پرداخته که نخستین شرط نظام اسلامی است و در مرتبه بعد در نقطه مقابل ان سخت‌گیری و ظلم می‌پردازند

3-زیاد بن ابیه دو دوره زندگی دارد، دوره اول که در این حکمت بیان‌شده است، باوجود فریب معاویه بر مقام ولایت و دوستی اهل‌بیت علیهم‌السلام با برجا بود ولی در دوره دوم که بعد از صلح امام حسن علیه‌السلام بود معاویه او را فریب داد و فرزندش عبیدالله بن زیاد در کربلا نقشی خطرناک داشت (بحارالانوار ج 33 ص 261، شرح نهج‌البلاغه علامه تستری ذیل خطبه 44)

4-بسیاری از انقلاب‌ها از ظلم حاکمان جور برخاست و هنگامی‌که توده‌های مردم کارد به استخوانشان رسد دست به اسلحه برده و حکومت را ریشه‌کن ساختند درحالی‌که عدالت نقطه مقابلان سبب بقا حکومت می‌شود

منابع

________________________________________

نهج البلاغة (للصبحی صالح)، 1 جلد، هجرت - قم، چاپ: اول، 1414 ق.ص 559

نهج البلاغة / ترجمه دشتی، 1 جلد، مشهور - ایران؛ قم، چاپ: اول، 1379 ش.ص 743

پیام امام استاد مکارم شیرازی جلد 15 صفحه 709، انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیهماالسلام

مجموعه‌آثاراستادشهیدمطهری، ج 16، ص: 545

________________________________________

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمِّدٍوَّ آلِ مُحَمَّدٍ وَّ عَجِّلْ فَرَجَهُم

🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷🕊🌷

 





نویسنده : مسعود شاکری
تاریخ : یک شنبه 10 دی 1396 
زمان : 8:53 PM


.:: This Template By : Theme-Designer.Com ::.