«نماز شب» در اسلام جايگاه والايي دارد و در آيات بسياري از قرآن مجيد بدان سفارش شده است. [1]
در گفتار گهربار ائمه اطهار عليهم السّلام، به « نماز شب» اهميت بسياري داده شده و در عظمت آن دهها حديث وارد شده است، ما در اين جا درصدد بيان آن آيات و روايات نيستيم و خوانندگان گرامي را به کتابهاي مفصّل حواله مي دهيم.
شاعران متعهد و مسلمان نيز، در توصيف راز سحرگاهي و سوز شب و صلاة الليل، اشعار بسياري سروده اند و نويسندگان پراحساس شيعي کتابها و رساله هاي گوناگون در عظمت «نماز شب» ساخته و پرداخته اند.
از جمل اين اشعار، عزلي است که اديب اريب، دانشمند فقيد حجة الاسلام و المسلمين آقاي حاج شيخ محمد علي انصاري قمي ـ ره ـ سروده است، که ما در اينجا براي مزيد حظّ خوانندگان، به نقل آن مبادرت مي ورزيم.
جسم خاکي را به خاک تيره سازم واگذار / وز روان و جان عقلي، هم گذر خواهم گرفت
چون هما اين استخوان با کرکسان خواهم گذاشت / با پر همّت سوي بالا سفر خواهم گرفت
اختر غمّاز آن ساعت که گرم چشمک است / من ز غير دوست آن دم ديده برخواهم گرفت
از صداي پا نگيرد تا رقيبم سر ز خواب /
گر نگارم نيمه شب در خانه اش را هم نداد /
خانه دلدار را رشک کليسا مي کنم / زيب آن را درّ و ياقوت بصر خواهم گرفت
غمزه و ناز اربت من آورد از حدّ فزون / من ره عجز و تضرّع بيشتر خواهم گرفت
زاه آتشناک، سوزم خرمن افلاک را / چرخ را از سوز دل زير شرر خواهم گرفت
خانه اش را ز اشک، رشک نيل سازم / عاقبت شاهد مقصود دولت را ببر خواهم گرفت
شام هجران را کنم تبديل بر صبح وصال / حاجت خود را از آن رشک قمر خواهم گرفت
هر که «انصاري» نبندد ديده از فيض سحر /
نظر ز حور و قصور بهشت خواهي دوخت / مکان به منزل يار از صفا تواني کرد
به طور عشق سحرگه قدم چون موسي / زن که عرض حال سحر با خدا تواني کرد
به صبحدم ز شکر خواب اگر ببندي / چشم هزار کار فرو بسته، وا تواني کرد
هزار صيد سماوي درآوري به کمند / مقام در حرم کبريا تواني کرد
ز راه عجز نهي بر زمين چو پيشاني / ز اشک، ديد دل پرجلا تواني کرد
در آسياي رياضت چو تن فنا گردد /گذر ز جان به ديار بقا تواني کرد
هجوم لشگر پيري نمود «انصاري» / کجا تو توبه دگر از خطا تواني کرد
25 مهر 1320 شمسي
مقاله اي که در پيش روي شما است به معرفي اجمالي کتابهايي که وسيل نويسندگان شيعي اختصاصاً دربار «نماز شب» نوشته شده، پرداخته است.
اين مقاله به معرفي 70 کتاب در دو بخش فارسي و عربي پرداخته است و هر بخش کتابهاي چاپي و خطي را در بر مي گيرد.
از درگاه خداوند متعال اميد آن داريم که به هم ما توفيق «شب خيزي» و «نماز سحرگاهي» را عطا فرمايد و نام ما را در زمر «شب بيداران» و «توبه کنندگان در سحر» ثبت بفرمايد. بمنّه و کرمه، انّه قريب مجيب.
:: ادامه مطلب
کتاب اسرارالصلوة یکی از آثار و تالیفات ارزشمند آیه اله عبداله جوادی آملی است. استاد جوادی آملی با بهره گیری فراوان از بحر قرآن و به تبع آن عرفان و به دنبال آن حکمت، به نگارش کتابی با عنوان اسرارالصلوه به زبان عربی همت گماشته و با رویکردی تازه که یکی از مهمترین آنها بحث ارتباط وثیق عالم اعتبار با عالم تکوین است به بیان بخشی دیگر از دریای معارف این حقیقت والای الهی پرداخته اند. این کتاب توسط علی زمانی قمشه ای با عنوان رازهای نماز ترجمه و منتشر شده است.
معرفی اجمالی نویسنده:
آیه اله عبداله جوادی آملی در سال 1312 هـ.ش در شهر آمل به دنیا آمد. پدر و جد ایشان از مبلغین اسلام و ارادتمندان به آستان ولایت بوده اند. آیه اله جوادی آملی پس از به پایان رساندن دوره ابتدایی در سال 1325 وارد حوزه علمیه آمل شدند و تا سال 1329 در آن شهر به تحصیل علم پرداخت و پس از آن عازم حوزه علمیه مشهد شد ولی چون طلاب آنجا نسبت به علمای بزرگ مشهد تکریمی نداشتند، آنجا را ترک گفته و وارد حوزه علمیه تهران شد. ایشان با ورود به مدرسه مروی به خواندن رسائل و مکاسب اشتغال یافتند و پس از آن به فراگیری کفایة الاصول و علوم عقلی و نقلی پرداختند و پس از 5 سال عازم حوزه علمیه قم شدند و تاکنون در آنجا حضور داشتند. یکی از خدمات فرهنگی ایشان تاسیس موسسه تحقیقاتی و نشر اسراء در سال 1372 است. ایشان در مجلس خبرگان قانون اساسی و مجلس خبرگان رهبری در دوره های اول و دوم عضویت داشتند و همچنین یکی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بوده اند و هم اکنون امامت نماز جمعه شهر مقدس قم را برعهده دارند. از اساتید و دوستان ایشان می توان به آیة اله عزیراله طبرسی، میرزامهدی محی الدین الهی قشمه ای، آیة اله بروجردی، امام خمینی (ره) و علامه سید محمد حسین طباطبایی و ... اشاره کرد. ایشان آثار و تالیفات بسیاری دارند از جمله: تسنیم، تفسیر قرآن کریم، تفسیر موضوعی قرآن کریم، رحیق مختوم، اسرارالصلوه، صهبای حج، ولایت فقیه و...
ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل یک مقدمه، سرآغاز و 5 بخش به شرح زیر است:
- مقدمه کتاب شامل دو مقام است: 1. مقام نخست: دلیل عقلی همراه با دلیل نقلی 2. مقام دوم: دلیل نقلی به پشتوانه دلیل عقلی.
سرآغاز کتاب شامل بحث های: اسرار مقدمات نماز و اسرار طهارت و فهم حدیث و ... است. بخش های مختلف کتاب به شرح زیر می باشند:
بخش اول: در اسرار تکبیرهای شروع نماز و 4 حدیث
بخش دوم: در راز نیت (عبادتهای سه گانه، نقش اخلاص و عقل و روح عمل و...)
بخش سوم: در راز قرائت (اسم اعظم و ویژگی های بسم اله و رازهای سوره حمد و...)
بخش چهارم: در راز قیام و رکوع و سجود (حال نمازگزار در نماز، اهمیت سجده و معاد و...)
بخش پنجم: در راز قنوت، تشهد، سلام (تعقیبات نماز، حیات ذکرها و...)
در انتهای کتاب فهرست آیات و روایات و اشعار و اعلام و کتب و منابع نیز آورده شده است. این کتاب در سال 1373 توسط مرکز نشر اسراء در قم منتشر شده است.
ترجمه این کتاب:
این کتاب در 5 بخش در سال 1373 با عنوان اسرارالصلوة منتشر شده و از آنجا که بسیاری از علاقه مندان و آشنایان با آثار استاد اظهار علاقه کردند که با ترجمه فارسی، نفع این معارف را عمومی تر کرده تا همگان از آن بهره گیرند جناب حجة الاسلام آقای علی زمانی قمشه ای که از اساتید و فضلای حوزه علمیه قم بودند این کتاب را ترجمه کردند که ترجمه آن در سال 1383 چاپ و منتشر شده است.
منبع : 1- اسرارالصلوة/ جوادیآملی
2- رازهای نماز/ جوادیآملی، مترجم؛ علی زمانی قمشهای
3- نرمافزار اسراء (زندگینامه استاد)
:: ادامه مطلب
301. فلسفه روزه در اسلام
نویسنده : علی ارومیان
مشخصات نشر: مهرگان، كرج، چاپ اول ، 1351 ش
تعداد صفحه : 428
ریز موضوع :
نماز قبل از افطار روزه دار
302. فلسفه نماز و اهمیت آن ج 1
نویسنده : امیری اراكی
مشخصات نشر: پیروز، باختران، 1390 ق
تعداد صفحه : 148
ریز موضوع :
فلسفه نماز و....
303. فلسفه نماز و اهمیت آن ج 2
نویسنده : امیری اراكی
مشخصات نشر: علمیه، قـم، 1350 ش
تعداد صفحه : 219
ریز موضوع :
اسرار و فوائد نماز و ....
304. فلسفه نمازدراسلام ج 1 و 2
نویسنده : محسن زنجانی
مشخصات نشر: موسسه خزر، تهران، چاپ اول ، 1350 ش
تعداد صفحه : 515
ریز موضوع :
لزوم فهم معانی و اسرار نماز و ....
305. فلسفه نمازدراسلام ج 1 و 2
نویسنده : محسن طالعی نیا
مشخصات نشر: خزر، تهران، چاپ اول ، 1350 ش
تعداد صفحه : 516
ریز موضوع :
فهم معانی و اسرار نماز و ....
:: ادامه مطلب
201. راهنمای بشر بسوی سعادت ج 3
نویسنده : حبیب الله بیاتی
مشخصات نشر: كانون تعلیمات قرآن، تهران، چاپ اول ، 1350 ش
تعداد صفحه : 368
ریز موضوع :
نماز جماعت ، معاشرت خداشناسی
202. راهنمای رستگاری درعلم اخلاق
نویسنده : فرج الله جزه ئی اصفهانی
مشخصات نشر: تهران ، 1349 ش
تعداد صفحه : 236
ریز موضوع :
غیبت و كتمان و نماز و روزه
203. راهنمای سخنوران در سوگ امام راحلمان
نویسنده : سازمان تبلیغات اسلامی
مشخصات نشر: سازمان تبلیغات اسلامی، تهران، چاپ اول ، 1370 ش
تعداد صفحه : 64
ریز موضوع :
امام خمینی ره ، نماز جمعه و جماعت
204. ربانی شیرازی آیه استقامت
نویسنده : فرج الله الهی
مشخصات نشر: سازمان تبلیغات اسلامی، تهران، چاپ اول ، 1373 ش
تعداد صفحه : 216
ریز موضوع :
ایمان ، نماز و ربانی شیرازی
205. رسالت قرآن
نویسنده : عبدالله جوادی آملی
مشخصات نشر: مركز نشر فرهنگی رجاء، تهران، چاپ اول ، 1370 ش
تعداد صفحه : 213
ریز موضوع :
نماز مسافر و ازدواج در تفسیر طبری
:: ادامه مطلب
101. برنامه تربیتی اسلام ج 2
نویسنده : سیدجواد امیری اراكی
مشخصات نشر: قم ، 1397 ق
تعداد صفحه : 264
ریز موضوع :
احكام نماز جمعه
102. برنامه تربیتی اسلام ج 1
نویسنده : سیدجواد امیری اراكی
مشخصات نشر: قم ، 1353 ش
تعداد صفحه : 215
ریز موضوع :
مقدمات نماز، فضیلت نماز جماعت و نماز شب
103. بزم العرفان
نویسنده : علی لاهیجی حائری
مشخصات نشر: اراك ، 1329 ق
تعداد صفحه : 241
ریز موضوع :
كتمان ، نماز ، روزه ، حج و جهاد
104. بسوی خدا برویم
نویسنده : سیدعلی اصغر احدی
مشخصات نشر: چاپخانه نوین، قـم، 1343 ش
تعداد صفحه : 418
ریز موضوع :
علت وجوب نماز
105. بندگی رازآفرینش ج 2
نویسنده : شهیدسیدعبدالحسین دستغیب
مشخصات نشر: كانون تربیت شیراز، شیراز، چاپ اول ، 1362 ش
تعداد صفحه : 480
ریز موضوع :
نماز و توجه در آن
:: ادامه مطلب
نماز حقيقى داراى دو بعد است: بعد ظاهرى كه به منزله پيكره نماز است و بعد باطنى كه روح و حقيقت آن مىباشد. هر يك از اين دو بعد احكام و آداب ويژهاى دارند، نماز با وجود اين دو بعد كامل مىشود، يعنى همانگونه كه نماز بدون رعايت احكام و شرايط ظاهرى، باطل است. مراعات نكردن آداب باطنى و قلبى نماز نيز موجب قبول نشدن آن گشته، انسان را به قرب حضرت حق نمىرساند.
بىشك از مهمترين آداب باطنى نماز، و بلكه تنها راه رسيدن به اسرار و آثار و نتايج آن، همانا حضور قلب است. بهره هر كس ازنماز، به اندازه حضور قلب اوست و چه زيبا فرموده آن مجاهد فىسبيل لله و عارف بالله، امام خمينى كه: «كليد گنجينه اعمال و باب الابواب همه سعادات، حضور قلب است كه با آن، فتح باب سعادت بر انسان مىشود، و بدون آن جميع عبادات از درجه اعتبار ساقط مىگردد».
كتاب حاضر، برگرفته از افادات عالمان ربانى و عارفان الهى است كه خود از اصحاب سير و سلوك بوده و در پى سالها عبادت و مجاهدت و رياضت، راه وصول به قرب الهى را طى نموده و به جوار ربالعز نايل آمده و همواره خود را حاضر در محضر او ديده اند.
آن بزرگان با استفاده از انوار سخنان معصومين عليهم السلام كتابهاى ارزشمندى درباره آداب باطنى و قلبى نماز تاليف كردهو آنها را اسرار الصلاه نام نهادهاند.
در ميان اين آثار، در زمينه «حضور قلب در نماز» اثر مستقلى به چشم نمىخورد، گرچه برخى از اين عالمان سترگ بخشى از اثر خود را به آن اختصاص دادهاند. در اين نوشتار مطالب مربوط به حضور قلب در نماز، از لابلاى آثار آن بزرگان گردآورى شده و به جويندگان حقايق و معارف ناب اسلامى عرضه شده است.
:: ادامه مطلب
كتابي كه اكنون به معرفي آن ميپردازيم، يكي از آثار عرفاني است كه به جنبههاي باطني و معنوي نماز پرداخته و حقيقت آن را شرح داده است. در اين كتاب سعي شده است با جمعآوري بخشهايي از آثار عرفاني بزرگاني چون: امام خميني و سيدبن طاووس و شهيد ثاني و فيض كاشاني و ملامهدي نراقي و سيد عبدالله شبّر و ميرزاجوادآقا ملكي (قدساسرارهم) كه درباره حضور قلب در نماز است، به جهات معنوي اين عبادت بزرگ پرداخته شود.
براي معرفي بهتر اين اثر پس از مقدمهاي كوتاه، اشارهاي به محتواي كتاب در بخشهاي مختلف آن خواهيم داشت.
نماز حقيقي داراي دو بُعد است: بُعد ظاهري كه به منزله پيكره نماز است و بُعد باطني كه روح و حقيقت آن ميباشد. هر يك از اين دو بُعد احكام و آداب ويژهاي دارند، نماز با وجود اين دو بعد كامل ميشود، يعني همانگونه كه نماز بدون رعايت احكام و شرايط ظاهري، باطل است. مراعات نكردن آداب باطني و قلبي نماز نيز موجب قبول نشدن آن گشته، انسان را به قرب حضرت حق نميرساند.
بيشك از مهمترين آداب باطني نماز، و بلكه تنها راه رسيدن به اسرار و آثار و نتايج آن، همانا حضور قلب است. بهره هركس از نماز، به اندازه حضور قلب اوست و چه زيبا فرموده آن مجاهد في سبيلاللّه و عارف باللّه، امام خميني كه:
«كليد گنجينه اعمال و بابالابواب همه سعادات، حضور قلب است كه باآن، فتح بابِ سعادت بر انسان ميشود، و بدون آن جميع عبادات از درجه اعتبار ساقط ميگردد.»
:: ادامه مطلب
» کل نظرات : 135
» بازديد کل : 2895628
» تاريخ ايجاد وبلاگ :
شنبه 30 دی 1391
» آخرين بروز رساني :
سه شنبه 19 دی 1396