مسأله 1491
نماز آیات كه دستور آن بعدا گفته خواهد شد به واسطه چهار چیز واجب میشود : اول گرفتن خورشید ، دوم گرفتن ماه ، اگر چه مقدار كمی از آنها گرفته شود و كسی هم از آن نترسد . سوم زلزله اگر چه كسی هم نترسد . چهارم رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها در صورتی كه بیشتر مردم بترسند . و نیز بنا بر احتیاط واجب در حوادث وحشتناك زمینی مانند شكافتن و فرو رفتن زمین در صورتیكه بیشتر مردم بترسند باید نماز آیات بخوانند .
مسأله 1492
اگر از چیزهائی كه نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یكی اتفاق بیفتد ، انسان باید برای هر یك از آنها یك نماز آیات بخواند ، مثلا اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود ، باید دو نماز آیات بخواند .
مسأله 1493
كسی كه چند نماز آیات بر او واجب است ، اگر همه آنها برای یك چیز بر او واجب شده باشد ، مثلا سه مرتبه خورشید گرفته ونماز آنها را نخوانده است موقعی كه قضای آنها را میخواند ، لازم نیست معین كند كه برای كدام دفعه آنها باشد و همچنین است اگر چند نماز برای رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها بر او واجب شده باشد ولی اگر برای آفتاب گرفتن و ماه گرفتن و زلزله ، یا برای دو تای اینها نمازهائی بر او واجب شده باشد بنابر احتیاط واجب ، باید موقع نیت معین كند ، نماز آیاتی را كه میخواند برای كدام یك آنها است .
مسأله 1494
چیزهائی كه نماز آیات برای آنها واجب است ، در هر شهری اتفاق بیفتد ، فقط مردم همان شهر باید نماز آیات بخوانند و بر مردم جاهای دیگر واجب نیست ، ولی اگر مكان آنها بقدری نزدیك باشد كه با آن شهر یكی حساب شود ، نماز آیات بر آنها هم واجب است .
مسأله 1495
از وقتی كه خورشید یا ماه شروع به گرفتن میكند انسان باید نماز آیات را بخواند و بنابر احتیاط واجب ، باید بقدری تأخیر نیندازد كه شروع به باز شدن كند .
مسأله 1496
اگر خواندن نماز آیات را بقدری تأخیر بیندازد كه‌آفتاب یا ماه شروع به باز شدن كند ، بنابر احتیاط واجب باید نیت ادا و قضا نكند ولی اگر بعد از باز شدن تمام آن ، نماز بخواند باید نیت قضا نماید .
مسأله 1497
اگر مدت گرفتن خورشید یا ماه بیشتر از خواندن یك ركعت باشد ولی انسان نماز را نخواند ، تا به اندازه خواندن یك ركعت به آخر وقت آن مانده باشد باید نیت ادا كند بلكه اگر مدت گرفتن آنها به اندازه خواندن یك ركعت هم باشد بنابر احتیاط واجب باید نماز آیات را بخواند و ادا است .
مسأله 1498
موقعی كه زلزله و رعد و برق ومانند اینها اتفاق میافتد ، انسان باید فورا نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت كرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است .
مسأله 1499
اگر بعد از باز شدن آفتاب یا ماه بفهمد كه تمام آن گرفته بوده ، باید قضای نماز آیات را بخواند . ولی اگر بفهمد مقداری از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نیست .
مسأله 1500
اگر عده‌ای بگویند كه خورشید یا ماه گرفته است چنانچه انسان از گفته آنان یقین پیدا نكند و نماز آیات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته‌اند ، در صورتی كه تمام خورشید یا ماه گرفته باشد باید نماز آیات را بخواند . و اگر دو نفر كه عادل بودن آنان معلوم نیست بگویند خورشید یا ماه گرفته ، بعد معلوم شود كه عادل بوده‌اند باید نماز آیات را بخواند بلكه اگر در هر دو صورت معلوم شود كه مقداری از آن گرفته احتیاط واجب آن است كه نماز آیات را بخواند .
مسأله 1501
اگر انسان به گفته كسانی كه از روی قاعده علمی وقت گرفتن خورشید و ماه را میدانند ، اطمینان پیدا كند كه خورشید یا ماه گرفته ، بنابر احتیاط واجب باید نماز آیات را بخواند و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه میگیرد و فلان مقدار طول میكشد و انسان به گفته آنان اطمینان پیدا كند ، بنابر احتیاط واجب باید به حرف آنان عمل نماید ، مثلا اگر بگویند آفتاب فلان ساعت شروع به باز شدن میكند احتیاطا باید نماز را تا آن وقت تأخیر نیندازد .
مسأله 1502
اگر بفهمد نماز آیاتی كه خوانده باطل بوده ، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید .
مسأله 1503
اگر در وقت نماز یومیه نماز آیات هم بر انسان واجب شود ، چنانچه برای هر دو نماز وقت دارد ، هر كدام را اول بخواند اشكال ندارد . و اگر وقت یكی از آن دو تنگ باشد ، باید اول آنرا بخواند و اگر وقت هر دو تنگ باشد ، باید اول نماز یومیه را بخواند .
مسأله 1504
اگر در بین نماز یومیه بفهمد كه وقت نماز آیات تنگ است ، چنانچه وقت نماز یومیه هم تنگ باشد ، باید آن را تمام كند بعد نماز آیات را بخواند . و اگر وقت نماز یومیه تنگ نباشد ، باید آنرا بشكند و اول نماز آیات ، بعد نماز یومیه را بجا آورد .
مسأله 1505
اگر در بین نماز آیات بفهمد كه وقت نماز یومیه تنگ است ، باید نماز آیات را رها كند و مشغول نماز یومیه شود وبعد از آن كه نماز را تمام كرد پیش از انجام كاری كه نماز را به هم بزند ، بقیه نماز آیات را از همانجا كه رها كرده بخواند .
مسأله 1506
اگر در حال حیض یا نفاس زن آفتاب یا ماه بگیرد و تا آخر مدتی كه خورشید یا ماه باز میشوند در حال حیض یا نفاس باشد نماز آیات بر او واجب نیست وقضا هم ندارد .
دستور نماز آیات
مسأله 1507
نماز آیات دو ركعت است ودر هر ركعت پنج ركوع دارد و دستور آن این است كه انسان بعد از نیت ، تكبیر بگوید ویك حمد و یك سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد ، دوباره یك حمد و یك سوره بخواند ، باز به ركوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نماید وبرخیزد و ركعت دوم را هم مثل ركعت اول بجا آورد و تشهد بخواند وسلام دهد .
مسأله 1508
در نماز آیات ممكن است انسان بعد از نیت و تكبیر و خواندن حمد ، آیه‌های یك سوره را پنج قسمت كند ویك آیه یا بیشتر از آنرا بخواند و به ركوع رود و سر بردارد و بدون این كه حمد بخواند ، قسمت دوم از همان سوره را بخواند و به ركوع رود و همینطور تا پیش از ركوع پنجم سوره را تمام نماید ، مثلا بقصد سوره قل هو الله احد ، بسم الله الرحمن الرحیم بگوید وبه ركوع رود ، بعد بایستد وبگوید : قل هو الله احد دوباره به ركوع رود و بعد از ركوع بایستد و بگوید : الله الصمد باز به ركوع برود و بایستد وبگوید : لم یلد ولم یولد و برود بركوع باز هم سر بردارد وبگوید : ولم یكن له كفوا احد و بعد از آن به ركوع پنجم رود وبعد از سر برداشتن ، دو سجده كند و ركعت دوم را هم مثل ركعت اول بجا آورد و بعد از سجده دوم تشهد بخواند و نماز را سلام دهد .
مسأله 1509
اگر در یك ركعت از نماز آیات ، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در ركعت دیگر یك حمد بخواند وسوره را پنج قسمت كند مانعی ندارد .
مسأله 1510
چیزهائی كه در نماز یومیه واجب و مستحب است در نماز آیات هم واجب و مستحب میباشد ولی در نماز آیات مستحب است به جای اذان و اقامه سه مرتبه به قصد امید ثواب بگویند الصلاه .
مسأله 1511
مستحب است بعد از ركوع پنجم و دهم بگوید : سمع الله لمن حمده و نیز پیش از هر ركوع و بعد از آن تكبیر بگوید ولی بعد از ركوع پنجم و دهم گفتن تكبیر مستحب نیست .
مسأله 1512
مستحب است پیش از ركوع دوم وچهارم وششم و هشتم و دهم قنوت بخواند و اگر فقط یك قنوت پیش از ركوع دهم بخواند كافی است .
مسأله 1513
اگر در نماز آیات شك كند كه چند ركعت خوانده و فكرش به جائی نرسد نماز باطل است .
مسأله 1514
اگر شك كند كه در ركوع آخر ركعت اول است یا در ركوع اول ركعت دوم و فكرش به جائی نرسد ، نماز باطل است . ولی اگر مثلا شك كند كه چهار ركوع كرده یا پنج ركوع ، چنانچه برای رفتن به سجده خم نشده ، باید ركوعی را كه شك دارد بجا آورده یا نه ، بجا آورد . و اگر برای رفتن به سجده خم شده ، باید به شك خود اعتنا نكند .
مسأله 1515
هر یك از ركوع‌های نماز آیات ركن است كه اگر عمدا یا اشتباها كم یا زیاد شود نماز باطل است.