سؤال 2: در شهری كه عقیده دارم بازنشسته شوم و زندگی كنم نماز و روزه‌ام را بایستی به چه ترتیب بخوانم و بگیرم؟
جواب: تا در آن شهر پس از قصد توطن مدتی ساكن نشوید حكم وطن ندارد. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره), ج1, ص 252, س397)

سؤال 3: كسی كه در سالهای اخیر كه تهران از بلاد كبیره شده است به تهران آمده و قصد دارد در این شهر زندگی كند با چه شرایطی تهران وطن او محسوب می‌شود و آیا داشتن خانه ملكی یا استیجاری دخالتی در این جهت دارد یا خیر؟
جواب: چناچه در یكی از محله‌های تهران قصد سكونت دائم كند همان محله وطن او محسوب می‌شود و فرقی بین داشتن خانه ملكی و یا استیجاری نیست. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره), ج1, ص 253, س398)

سؤال 4: فردی كه در وطن ثانی اقامت كرده است اما هر دو سه روز یك بار برای انجام كاری مجبور به طی مسافتی كمتر از هشت فرسخ می‌‌شود نماز و روزه‌اش را به چه نحو باید انجام دهد؟
جواب: اگر از وطن به كمتر از مسافت شرعی می‌رود نمازش تمام است ولی اگر فاصله به چهار فرسخ شرعی برسد و بخواهد این راه را برود و برگردد حكم مسافر پیدا می‌كند. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره), ج1, ص 255, س404)

سؤال 5: كسی كه در شهری غیر از وطن اصلی خود اقامت گزیده است ولی قصد ندارد كه مادام العمر در آنجا بماند و ممكن است بعد از مثلاً ده سال از آنجا منتقل شود آیا چنین شخصی می‌تواند در این شهر قصد توطن نماید؟
جواب: نمی‌تواند و بدون قصد توطن دائم یا ماندن به مقداری كه صدق عرفی وطن تحقق یابد حكم وطن مترتب نمی‌شود. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره), ج1, ص 259, س412)

سؤال 6: توطن و اعراض به چه معنی می‌باشد؟
جواب: توطن به معنی آن است كه شخصی قصد اقامت دائم در جایی را داشته باشد و مدتی را درآنجا سكونت كند و اعراض به معنی انصراف و برگرداندن قصد توطن در محلی است. (ر.ک توضیح المسائل آیت الله فاضل, ج1, ص129, س468 و ص 127, س458)

سؤال 7: در مورد همسر و یا فرزندی كه تكلیف شده و در منزل تابع شوهر و یا پدر خود می‌باشند آیا در مسئله ترك وطن تابع پدر ویا شوهر خود هستند و اگر پدر و یا شوهر ترك وطن نمود آنها هم همان حكم را پیدا می‌كنند و یا باید مستقلاً تصمیم بگیرند؟
جواب: زن و فرزندی كه از حد تبعیت بالطبع بیرون آمده و صاحب اراده است در اتخاذ وطن و اعراض از آن و قصد اقامت تابع نیست و میزان تصمیم خود او است. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره), ج1, ص 264, س428)

سؤال 8: اگر انسان بخواهد به محلی كه پدرش به دنیا آمده سفر كند آیا روزه او صحیح است یا خیر و آیا نمازش را باید شكسته بخواند؟
جواب: اگر وطن شما محسوب نشود ولو به واسطه تبعیت از پدر، روزه صحیح نیست و نماز هم شكسته است. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره), م 1333)

سؤال 9: محل تولد من شهر ری است الآن مدت شش سال است كه به قم نقل مكان نموده‌ام هر وقت كه به شهر ری مسافرت می‌كنم تكلیف نماز و روزه‌ام چیست؟
جواب: اگر از وطن قبلی اعراض نكرده‌اید یعنی تصمیم دارید كه بعداً برای زندگی كردن به وطن قبلی برگردید نماز شما در آنجا تمام و روزه صحیح است. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره), ج1, ص 199, س251)

سؤال 10: اینجانب به همراه خانواده‌ام مجبور به انتقال شده‌ام اكنون مدت سه سال است كه در شهرستان كاشمر هستیم و قصد سكونت دائم در این شهر را نداریم و از رفت و آمد به تربت حیدریه نیز ناگزیر هستیم، خواهشمند است ما را در مورد حكم مسافر بودن یا نبودن و نماز و روزه راهنمایی كنید؟ (مقلد مقام معظم رهبری)
جواب: نسبت به كاشمر كه قصد سكونت دائم در آن را ندارید حكم مسافر دارید كه با قصد ده روز در آنجا نمازتان تمام و روزه صحیح است و بدون قصد اقامت ده روز نماز شكسته است و روزه نمی‌توانید بگیرید و اما اگر از تربت حیدریه اعراض نكرده‌اید حكم وطن را دارد و نماز در آنجا تمام است و روزه صحیح می‌باشد. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, ص739, م1331 و 1330)

سؤال 11: حد ترخص به چه فاصله‌ای می‌گویند؟ آیا منظور از ندیدن دیوار شهر و نشنیدن صدای اذان منظور همان جایی است كه نماز شكسته می‌شود یا آنكه از آن نقطه باید به فاصله 5/22 كیلومتر دور شد و بعد از آن نماز شكسته می‌شود؟
جواب: حد ترخص فاصله‌ای است كه بعد از آن صدای اذان شنیده نمی‌شود و خانه‌های شهر به وضوح دیده نمی‌شود مسافت شرعی تقریباً 5/22 كیلومتر است كه كسی قصد رفتن و برگشتن به آنجا را داشته باشد پس از عبور از حد ترخص باید نماز را شكسته بخواند در شهرهایی كه دیوار ندارد شروع مسافت را از آخرین خانه‌های شهر محاسبه نمایید و در داخل شهرهای بزرگ مثل تهران اگر چه 5/22 كیلو متر بروید نماز شكسته نمی‌شود. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره) ج1, ص 192, س235, ص194, س238 وس242)

سؤال 12: كسی كه قصد اقامت ده روز كرده آیا می‌تواند از حد ترخص خارج شود و مدت یك روز یا بیشتر در جای دیگر بماند؟ (مقلد امام خمینی)
جواب: مسافری كه می‌خواهد 10 روز در محلی بماند، اگر از اول قصد داشته باشد كه در بین ده روز به اطراف برود چناچه جایی كه می‌خواهد برود خطه سور بلد اقامت (محدود محل اقامت) یا از بساتین و باغات اطراف آن باشد به مقداری كه رفتن به آنجا منافی با صدق اقامت در بلد نباشد باید در تمام ده روز نماز را تمام بخواند ولی چنانچه بخواهد كمتر از 4 فرسخ برود چنانچه در نیت او باشد كه در بین 10 روز یك مرتبه برود و بیش از دو ساعت رفتن و برگشتن را طول ندهد در همه 10 روز باید نمازش را تمام بخواند. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره), م1338)

سوال 13: حداقل درهفته یك مرتبه به خانه‌مان كه مسافت آن تا محل تحصیل بیشتر از 4 فرسخ است می‌روم نماز طبق فتوای آقای لنكرانی و آقای بهجت چه حكمی دارد؟
جواب: طبق فتوای آیت الله لنكرانی بنابراحتیاط نماز در محل تحصیل شكسته می‌باشد ولی بنابر فتوای آیت الله بهجت نماز در غیر سفر اول كامل است. اگر مقلد آیت الله لنكرانی هستید كه ایشان در این مسئله احتیاط كرده‌اند می‌توانید به آیت الله بهجت مراجعه و طبق نظر ایشان با شرایط ذكر شده در توضیح المسائل نماز خود را كامل بخوانید. (جامع المسائل آیت الله فاضل لنکرانی, ج1 ,س ,توضیح المسائل آیت الله بهجت, م1062)

سؤال 14: در ماه رمضان اگر شخص روزه‌دار كه در سفر است هنگام اذان ظهر به حدود دو كیلومتری محل سكونت خود برسد حكم روزه او چگونه است؟
جواب: اگر روزه‌دار قبل از اذان ظهر به حد ترخص وطن خود برسد یعنی به جایی برسد كه صدای اذان را بشنود و دیوار شهر را ببیند روزه او صحیح است و در غیر این صورت روزه باطل است. و برخی از فقها می‌فرمایند رسیدن به حد ترخص كافی نیست بلكه باید به خود وطن برسد. . (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع ج1 , م1722)