چرا باید بعضی نمازها را با صدای بلند و بعضی ها را آهسته خواند؟

یکی از فلسفه های عبادت،اظهار خضوع و تسلیم در مقابل امر پروردگار و ایجاد روح عبودیت و بندگی در انسان است؛ چنان که امام سجّــاد (ع) می فرماید:« الهی کفی بی عزاً ان اَکون لک عبداً ؛ خدایا! همین افتخارم بس که بنده تو هستم.» (بحار الانوارج 74 ص 402)

گاهی بعضی از دستورات، برای آزمودن و تلقین روح تسلیم و بندگی است. فرمان خدا به حضرت ابراهیم (ع) برای قربانی کردن اسماعیل (ع) ، نمونه ای از آن است. در دستورهای عبادی و احکام الهی ، گاهی هدف تسلیم و پذیرش دستور و تمرین برای جلب رضایت خداوند و اطاعت محض از آفریدگار است و گاهی تمرین برای متابعت از سنت و روش پیامبر (ص) است. جهر و اخفات در نماز چنان که از بعضی از روایات استفاده می شود یکی از سنت های پیامبر اکرم (ص) است که خداوند خواسته با این سنت ، امت را نسبت به پای بندی به سیره و سنت پیامبرش آزمایش کند.

شخصی از امام (ع) پرسید: « چرا نماز جمعه و مغرب و عشا باید بلند و نماز ظهر و عصر آهسته خوانده شود؟ امام (ع) در جواب فرمودند: پیامبر اکرم (ص) وقتی به معراج رفتند، اولین نمازی که بر او واجب شد، ظهر جمعه بود و خداوند به پاس احترام پیامبر (ص) ملائکه را به میهمانی فرا خواند و همه نماز ظهر روز جمعه و مغرب و عشا را با پیامبر خواندند و خدا به پیامبر دستور داد که نماز را بلند بخواند تا برتری او را بر ملائکه آشکار گرداند، ولی نماز عصر چون به تنهایی انجام داد، مامور شد آهسته بخواند». (من لایحضر الفقیه، ج 1، ص 309)

از این روایت می توان فهمید که به مقتضای شرایط، باید بعضی از عبادات یا کارهای خیر را آشکار انجام دهیم تا دیگران را به آن کار دعوت کنیم. علاوه بر این که بلند خواندن و آهسته خواندن یک نوع تعبد و تسلیم در مقابل دستورات خداوند و اقتدا به سنت و روش پیامبر (ص) اکرم می باشد. بدین منظور وقتی از امام (ع) سوال کردند: چرا نماز مغرب و عشا بلند خوانده می شود؟ امام (ع) فرمود: چون در وقت مغرب و عشا هوا تاریک است ؛ بنابراین قرائت را بلند می خوانند که اگر کسی از آن نزدیکی عبور کرد، بداند نماز جماعت بر پا است و شرکت کند ؛ ولی در نماز ظهر و عصر چنین نیازی نیست.

"برگرفته از کتاب یکصد پرسش و پاسخ درباره ی نمـــاز"