بحران هويت و نماز . 1
» ارتباط نداشتن با خدا، ناشى از اعتقاد نداشتن به مبدأ و معاد است. تنها
انسان هايى آه ايمان واقعى به خداوجهان آخرت ندارند، نماز نمى خوانند و با خداوند هستى رابطه متقابل
برقرارنمى آنند.براى هر انسانى در طول زندگى سؤالاتى اساسى پيش مى آيدآه چگونگى پاسخ به آن ها، شخصيت او ر ا مى سازد. سؤالاتى مانند: اصلاً من آى هستم؟ از آجا آمد هام؟به آجا مى روم؟نسبت من بااين جهان چيست و... سؤالاتى  هستند آه جواب آن هاجهان بينى خاصى را به وجود مى آورد. حال اگر انسانى ايمان ب هخدا ومعاد را از زندگى خود  حذف آند، ناچار به اين نتيجه م ىرسد آه برحسب تصادف و از روى بداقبالى پا به اين دنيا گذاشته است و بايد چند  صباحى در اين دنيا زندگى آند و بعد، نيست و نابود شود و هيچ چيز از او باقى نماند. او از طرفى ديگر، تمايلاتى  در خود مى بيند از قبيل ميل به جاودانگى آه هيچ تناسبى با واقعيتى آه تصورآرده است ندارد و به اصطلاح آلاهى  138 ) بى تناسبى و تصور نابودى ونيستى آامل، اين )». است آه نه فقط براى سر او آه براى چرخ و فلك گشاد است
فكر را در شخص ايجاد م ىآند آه دست آم در اين زندگى آوتاه مدتِ موجود از مواهب دنيا نهايت استفاده و لذت ر ا  ببرد.جدا ازعواقب وخيم اجتماعى،از قبيل ظلم، تعدى و تجاوز آه در جاى ديگر به مناسبت به آن خواهيم پرداخت،  ناآامى در به دست آوردن اين مواهب و سخت ىها و مصائب دنيا شخص را دچار بحران مى آند. احساس پوچى و  خلاء در زندگى، شخص را منزوى و گوشه گير و يا شرور بار مى آورد و آمار بالاى بيمارى هاى روانى، افسردگى  و جنون و ميزان بالاى خودآشى در جوامع غربى به خاطر همين احساس پوچى و خلاء است آه از آن ب هعنوان نيهيليسم تعبير مى شود. اما شخصى آه ايمان دارد، معتقد است آه خدا انسان ها را آفريده است و اين جهان به مثابه گذرگاهى است آه بعد از گذر از آن، انسان به جهان ديگرى پا مى گذارد و متناسب با اعمالش يا در سختى و عذاب  و يا در سعادت و خوشبختى، تا ابد جاودانه م ىماند. انسان با ايمان معتقد است آه او، جانشين خدا بر روى زمين  .است و هر روز بارها و بارها افتخار صحبت با خالق خود را پيدا مى آند انسانى آه هر روز بارها زمزمه مى آند: الحمدلله ر بالعالمين، الرحمن الرحيم، مالك يو مالدين، جواب سؤالات  اساسى زندگى خود را با تمام وجود لمس مى آند و اين از آثار بندگى خدا و ارتباط با اوست. نماز، اتصال روح  .انسان به خالق و ارتباط بى واسطه با اوست آه به انسان هويت مى بخشد و شخصيت او را شكل مى دهد :نماز و مشكلات زندگى . 2
يكى ديگر از آثار نماز آه به طور غيرمستقيم و مستقيم اثرگذار است و به عنوان يك اصلاح اجتماعى نقش مهمى
.در بهبود وضعيت روانى جامعه دارد، تحمل بهتر مشكلات است
زندگى بشر، خواه ناخواه، هم چنان آه خوشى ها، شيرينى ها، به دست آورد نها و آاميابى هايى دارد، رن جها،
مصائب، شكست ها، از دست دادن ها، تلخى ها و ناآامى هايى نيز دارد. بديهى است آه بشر موظف است با طبيعت دست و پنجه نرم آند و تلخ ىها را تبديل به شيرينى سازد، اما پاره اى از حوادث جهان قابل پيشگيرى و يا برطرف ساختن نيست؛ با حوادثى مثل پيرى انسان خواه ناخواه به سوى پيرى گام برمى دارد و چراغ عمرش رو به خاموشى مى رود. ناتوانى و ضعف پيرى و ساير عوارض آن چهره زندگى را غم بار مى آند. به علاوه انديشه مرگ و نيستى،چشم بستن از هستى، رفتن وجهان را به ديگران واگذاشتن، به نوعى ديگر، انسان را رنج مى دهد. انسانى که با خدا ارتباط دارد و هر روز در نمازهاى خود، از خدا به عنوان مالك يوم الدين ياد مى آند و از او با اياك نعبد و .اياك نستعين آمك مى خواهد، در هر سه زمينه، نيروى مقاومت را در درون خود ايجاد م ىآند چهره مرگ در چشم آسى آه خدا را به عنوان مالك يوم الدين ياد مى آند، با آن چه در چشم فرد ب ىايمان مى نمايد،
تفاوت دارد. از نظر چنين فردى، مرگ، نيستى و فنا نيست، انتقال از دنيايى فانى و گذرا به دنيايى باقى و پايدار و از جهانى آوچك تر به جهانى بزرگ تر است. مرگ، منتقل شدن از جهان عمل و آشت است به جهان نتيجه و محصول. از اين رو چنين فردى نگرانى هاى خويش را از مرگ، با آوشش در آارهاى نيك آه در زبان دين، عمل
.صالح ناميده مى شود، برطرف مى سازد
هم چنين آسى آه هر روز بارها در نماز خود مى گويد: اياك نعبد و اياك نستعين)خدايا فقطتورا مى پرستيم و فقط از تو يارى مى خواهيم( تحملش در برابر سختى هاو مشكلات - چه آن هايى آه قابل پيشگيرى و برطرف شدن هستند و .چه آن هايى آه قابل پيشگيرى نيستند - خيلى بيش تر است
از نظر روان شناسان،مسلّم و قطعى است آه اآثر بيمارى هاى روانى آه ناشى از ناراحتى هاى روحى و
تلخى هاى زندگى است،در ميان افراد غيرمذهبى ديده مى شود و افراد مذهبى به هر نسبت آه ايمان قوى و محكم داشته باشند از اين بيمارى ها مصون ترند.( 139 ) در قرآن آريم و روايات، در اين زمينه شواهدى آمده است که شاهدى بر مدعاى ماست. از جمله خداوند سبحان در برابر مشكلاتى آه دشمنان اسلام و مشرآان، از راه هاى :مختلف در راه ابلاغ رسالت پيامبر ايجاد مى آردند، به آن حضرت مى فرمايد .و لقد نعلم انك يضيق صدرك بما يقولون، فسبّح بحمد ربّك و آن من السّاجدين
ما مى دانيم آه سخنان آن ها سينه تو را تنگ و ناراحت مى سازد، ولى ناراحت مباش. براى زدودن آثار سخنان (زشتشان به تسبيح پروردگارت بپرداز و در برابر ذات پاآش سجده آن.( 140
:و امام صادق عليه السلام فرموده است
(آان علىٌّ اذا أهاله أمر فزع قام الى الصّلاة ثمّ تلاهذه الاية و استعينوا بالصّبر و الصّلوة.( 141
هنگامى آه مشكل مهمى براى على عليه السلام پيش مى آمد، به نماز برمى خاست، سپس اين آيه را تلاوت
:مى فرمود
» واستعينوا بالصّبر والصّلوة «
:آرامش روح و روان و نماز . 3
يكى ديگر از آثار مهم نماز در زمينه اصلاح وضعيت روانى جامعه، ايجاد آرامش روحى و روانى است. در اين
:زمينه خداوند در قرآن آريم مى فرمايد
.الذين آمنوا و تطمئن قلوبهم بذآراللّه، الا بذآراللّه تطمئن القلوب
آنان آه به سوى خدا بازگشته اند( آسانى هستند آه ايمان آورده اند و د لهايشان به ذآر خداوند بزرگ مطمئن و (
.آرام است. همانا با ياد خداوند دل ها آرامش مى يابد
نماز با ايجاد فرهنگ پرستش خدا، علاوه بر موارد بالا، آثار اجتماعى - اصلاحى ديگرى هم بر جاى مى گذارد از جمله با ايجاد آرامش روانى و پشتوانه جهت تحمل مشكلات، اثر شگرفى در جلوگيرى از اعتياد به مواد مخدر بر جاى مى گذارد. ما اگر زمينه هاى اعتياد به مواد مخدر را بررسى آنيم، بيش تر علل آن را مشكلات زندگى، نااميدى و مواردى از اين دست تشكيل مى دهد. نماز، با از بين بردن اين زمين هها مى تواند عاملى بازدارنده از اعتياد باشد.
تا اين جا به نقش نماز در رسيدن به اولين هدف جامعه اسلامى - آه پرستش خداوند است - اشاره آرديم. اآنون به .نقش نماز در رسيدن به هدف ديگر اشاره مى آنيم