بدان كه شهادت به وحدانيت و رسالت در اذان و اقامه، كه از متعلقات نماز و مهيئات ورود در آن است، و در تشهد كه خرج از فناء به بقاء و از وحدت به كثرت و در آخر نماز است. عبد سالك را متذكر كند كه حقيقت صلوه حصول توحيد حقيقى، و شهادت به وحدانيت از مقامات شامله است، كه با سالك از اول صلوه تا آخر آن است.
و نيز در آن، سر اوليت و آخريت حق - جل وعلا - است. و نيز در آن سر عظميى است كه سفر سالك من الله ولى الله است كما بداكم تعودون⁽⁹⁰⁾
پس سالك بايد همه مقامات توجه اين مقصد باشد و حقيقت و حدانيت و الوهيت حق را به قلب برساند؛ و قلب را در اين سفر معراجى الهى كند تا شهادتش حقيقت پيدا كند و از نفاق و شرك منزه گردد.
و در شهادت به رسالت نيز اشاره به آن شايد باشد كه دستگيرى ولى مطلق و نبى ختمى در اين معراج سلوكى از مقامات شامله است، كه بايد سالك در تمام مقامات متوجه آن باشد و سر ظهور اوليت و آخريت كه از مقامات ولايت است، از براى اهلش واضح گردد.
و بايد دانست كه فرق است شهادت در اول نماز، و شهادت در تشهد؛ زيرا كه آن، شهادت قبل از سلوك است و شهادت تعبدى يا تعقلى است، و اين شهادت پس از رجوع است و آن شهادت تحققى يا تمكنى است. پس شهادت تشهد را خطر عظيم است. زيرا كه در آن دعوى تحقق و تمكن است و دعوى رجوع به كثرت است بى احتجاب.
و چون اين مقام شامخ براى امثال ما حاصل نيست، بلكه با اين حال كه اكنون داريم متوقع نيز نيست، ادب در حضرت بارى آن است كه قصور خود و ذلت و نقص و عجز و بيچارگى خويش را در نظر آريم و با حال شرمسارى به بارگاه قدس متوجه شده عرضه داريم:
با الها! ما از مقامات اولياء و مدارج اصفياء و كمال مخلصين و سلوك سالكين، حظى جز الفاظى چند نداريم؛ و از جميع مقامات به قيل و قال قناعت نموديم كه نه از آن كيفيتى حاصل شود نه حال.
بار خدايا! حب دنيا و تعلقات آن ما را از بارگاه قدس محفل انس تو محجوب نموده؛ مگر تو با لطف خفى خود از ما افتادگان دستگيرى فرمايى و جبران ماسبق را فرمايى، تا بلكه از خواب غفلت انگيخته شده راهى به محضر قدس پيدا كنيم.