نماز، حضور در پیشگاه خداوند و شركت در ضیافتى معنوى است كه وى، بندگان را به آن فرا خوانده است.
همچنان كه حضور در یك میهمانى، مقدّمات و آدابى دارد و نسبت به مهمان، استقبال و بدرقه به عمل مى‏آید و مهمان هر چه عزیزتر باشد، مراسم پیشواز و بدرقه، با شكوهتر صورت مى‏پذیرد، اداى فریضه الهى نیز چنین است.
پیشوایان معصوم ما علیهم السلام پیش از فرا رسیدن وقت نماز، خود را مهیّاى آن مى‏ساختند و پس از نماز نیز، مدّت‏ها به تعقیب نماز مى‏پرداختند و دل از یاد خدا نمى‏كندند و لب از ثناى او نمى‏بستند و چهره از قبله برنمى‏تافتند.
مگر نه آنكه نماز را «نور چشم» خود مى‏دانستند؟ مگر انسان به آسانى دل از نور چشم مى‏كند و از آن چشم مى‏پوشد؟
اذان و اقامه، نوعى استقبال از نماز است و تعقیبات، بدرقه آن.
بى اعتنایى به تعقیبات و دعاهاى پس از نماز، نشان بى علاقگى به خود نماز است.
آنگونه كه در روایات، نسبت به زودتر رفتن به مسجد و انتظار شروع نماز را كشیدن، تشویق و سفارش شده و منتظر نماز را، «مهمان خدا» گفته‏اند.(441) به انجام مستحبات و دعاهایى پس از اتمام نماز نیز سفارش شده است.
قرآن مى‏فرماید:
«فَإِذَا فَرَغْتَ فَانصَبْ وَاِلى‏ ربِّكَ فَارْغَبْ»(442) همین كه فارغ شدى، به كار دیگرى بپرداز و به سوى پروردگارت رغبت نما.
اینك به ذكر برخى از مسائل مربوط به تعقیبات مى‏پردازیم. (در مطالب بعدی مشاهده نمایید ...)

441) مستدرك الوسائل، ج 1، ص 336.
442) انشراح، آیه 7.