توجه به حق تعالي
دعا در مراحل مختلفِ حيات بشري، سبب توجه انسانِ غافل به خداي خويش مي‏شود تا فقط از او براي رفع گرفتاري‏هاي خويش ياري بطلبد.

آرامش دروني
دعا وسيله راز و نياز انسان با خدا و كسب پشتوانه محكم روحي و رواني است و تنها از اين طريق است كه انسان احساس آرامش مي‏كند.

سلامت اجتماع
دعا انسان را به سوي خداوند مي‏كشاند، در نتيجه باعث مي‏شود خطاهاي انسان كمتر شود؛ يعني شخص به ميزاني كه به خداوند نزديك است از مصونيت بيشتري نيز برخوردار است؛ بنا بر اين حتي افرادي كه كمتر دعا مي‏خوانند از كساني كه اصلاً با خداوند راز و نياز ندارند، اشتباهاتشان كمتر است. امام خميني رحمه الله مي‏فرمايد: «كساني كه به ظواهر اسلام عمل مي‏كنند يا پرونده جنايت ندارند يا پرونده جنايتشان نسبت به ديگران كمتر است.» بنا بر اين هر چه افراد جامعه با دعا و راز و نياز مأنوس‏تر باشند، سلامت جامعه ضمانت بيشتري دارد.

دعا فعاليت، سازندگي و نور مي‏آورد
امام خميني رحمه الله مي‏فرمايد: «دعا نقش سازندگي دارد... اقامه عدل را در دنيا انبيايي كردند كه اهل ذكر و دعا و فكر بودند... دعا نه تنها مانع فعاليت نمي‏شود بلكه فعاليت مي‏آورد. فعاليتي كه هم براي خودش است هم بندگان1

دعا اثر اقتصادي دارد
امام خميني رحمه الله : «دعا اثر اقتصادي دارد آيا آنها كه اهل حديث و دعا بوده‏اند به اين جامعه بيشتر خدمت كرده‏اند، يا آنهايي كه اهل اينها نبوده‏اند... تمام موقوفات از اهل ذكر و نماز است نه از غير اين‏ها، اشراف و متمولين نماز خوان، مدرسه، مريض‏خانه و... درست كردند.»2

دعا اثر سياسي و تربيتي دارد
دعا افزون بر كمك به انسان براي رسيدن به كمال مطلق، براي اداره كشور هم كمك مي‏كند.

امام خميني رحمه الله مي‏فرمايد: «براي كمك كردن يك وقت انسان مي‏رود دزد را مي‏گيرد، يك وقت دزدي نمي‏كند، آنهايي كه اهل مسجد و دعا هستند اخلال نمي‏كنند اين خودش كمكي به جامعه است... تربيت جامعه به همين ادعيه است كه از خدا و پيغمبر صلی الله علیه و آله و ائمه(ع) وارد شده است.»3

دعا عقايد انسان را تثبيت مي‏كند
دعا نهال دوستي خدا را در دلِ انسان مي‏پروراند؛ دعا عقايد را در قلب انسان تثبيت مي‏كند. قرآن در سوره انفال آيه 12، شرط‏هايي براي ايمان قرار داده است: «مؤمنان كساني هستند كه هرگاه ذكر خدا شود دل‏هاي اينان بيمناك مي‏گردد؛ هرگاه آيات او بر آنان خوانده شود. ايمانشان مي‏افزايد و بر خداوند توكل مي‏كنند.»4 اينكه انسان همواره در دعاها رو به سوي يك وجود ابدي و ازلي كرده و مناجات مي‏نمايد، توحيد در جسم جانش چون درختي تنومند رشد و نمو مي‏يابد و وجود او را توحيدي مي‏كند.

دعا دواي دردهاست
در روايت اسلامي آمده است كه براي هر دردي دعايي وجود دارد. امام كاظم(ع) فرمودند: «هر دردي دعايي دارد، پس اگر دعا به بيمار الهام شد اجازه شفايش داده شده است.»

بنا بر اين يكي از اعمال بسيار با اهميّت در ماه رمضان كه باعث تقرّب بيشتر به خداوند متعال مي‏شود، دعا و راز و نياز به درگاه اوست. او دوست دارد كه بنده‏اش نيازش را با قلبي شكسته از او بخواهد تا دعايش را مستجاب كند.

امام صادق(ع) مي‏فرمايد: «دعاي پنج دسته مستجاب نمي‏شود:

1 ـ مردي كه با همسرش سازش اخلاقي ندارد و ادامه زندگي زناشويي براي آنان غير ممكن است، ولي به جاي اينكه از راه قانوني طلاق استفاده كند، دعا مي‏كند كه خدا او را از آن گرفتاري نجات دهد!

2 ـ صاحب برده و بنده كه برده‏اش سه مرتبه گريخته و صاحبش هر مرتبه به زحمت او را پيدا كرده ولي از سر خود دور نكرده و نفروخته است و براي بار چهارم فرا مي‏كند و او دست به دعا بر مي‏دارد و از خدا مي‏خواهد كه بنده‏اش را پيدا كند.

3 ـ شخصي كه از كنار ديواري شكسته كه مشرف به سقوط و خراب شدن است، مي‏گذرد و به جاي آنكه با شتاب و سرعت از آنجا بگذرد ايستاده و دعا مي‏كند كه آن ديوار بر سرش خراب نشود.

4 ـ مردي كه به ديگري قرضي داده، ولي بر اين قرض دادن شاهد و گواهي نگرفته است و دعا مي‏كند كه بدهكار طلب او را بدهد.

5 ـ مردي كه در خانه نشسته و به دنبالِ كار و كسب نرفته است و هميشه از خدا روزي و ثروت بخواهد.5
پی نوشت :
1ـ ره‏توشه سال 76، ص 110.
2ـ همان، ص 111.
3ـ همان.
4ـ همان، ص 112.
5ـ دعا، عامل پيشرفت يا ركود، ص 11.

پایگاه مذهبی صلات