1- انسان در تلاوت سوره حمد، با «بسم‏اللّه» از غیر خدا قطع امید مى‏كند.
 2- با «ربّ العالمین» و «مالك یوم الدّین» احساس مى‏كند كه مربوب و مملوك است.
 3- با كلمه «ربّ العالمین» میان خود و هستى ارتباط برقرار مى‏كند.
 4- با «الرّحمن الرّحیم» خود را در سایه لطف گسترده او مى‏بیند.
 5 - با «مالكِ یوم‏الدین» غفلتش از قیامت زدوده مى‏شود.
 6- با «ایّاك نَعبد» خودخواهى و شهرت‏طلبى را كنار مى‏گذارد.
 7- با «ایّاك نستعین» از فكر یارى طلبى از غیرخدا بیرون مى‏رود.
 8 - با «انعمتَ علیهم» مى‏فهمد كه تقسیم نعمت‏ها بدست اوست و باید حسادت را كنار گذاشت، زیرا حسود در واقع از داورى و تقسیم روزى به دست خدا راضى نیست.
 9- با «اهدِنا الصّراط المُستقیم» رهسپارى در راه حق را درخواست كند.
 10- با «صراط الّذین انعمتَ علیهم» همبستگى خود را با پیروان راه خدا اعلام مى‏دارد.
 11- و در نهایت با «غیرالمغضوب علیهم ولا الضّالین» از باطل و اهل باطل بیزارى مى‏جوید.
  «بِسم‏اللّه الرّحمن الرّحیم»
 در میان مردم و اقوام مختلف رسم است كه كارهاى مهّم را با نام یكى از بزرگان خویش كه مورد احترام و علاقه آنهاست، شروع مى‏كنند، تا آن كار با میمنت و مباركى آغاز شود و به انجام رسد.
 البتّه هركس بر اساس افكار و عقاید صحیح یا فاسد خود عمل مى‏كند. بعضى با نام بتها و طاغوت‏ها و بعضى با نام و یاد خدا و به دست اولیاى خدا كارهاى خود را شروع مى‏كنند. چنانكه امروز رسم شده ساختمان‏هاى مهم را، افراد مهمّ اولین كلنگش را بر زمین مى‏زنند، در جنگ خندق نیز پیامبراكرم براى حفر خندق، اوّلین كلنگ را خود به زمین زدند.
 بسم‏اللّه، سرآغاز كتاب وحى است. بسم‏اللّه، نه تنها در ابتداى قرآن بلكه در آغاز تمام كتاب‏هاى آسمانى بوده است. بسم‏اللّه، سرلوحه عمل همه انبیا بوده است. وقتى كشتى حضرت نوح در میان امواج طوفان به راه افتاد، نوح به یاران خود گفت: سوار شوید كه: «بسم‏اللّه مجریها و مرسیها»(182) حركت و توقف این كشتى با نام خداست.
 حضرت سلیمان نیز وقتى ملكه سبا را به سوى خدا دعوت كرد، دعوتنامه خود را با جمله «بسم‏اللّه‏الرحمن الرحیم» آغاز كرد.
 حضرت على‏علیه السلام مى‏فرمود: «بسم‏اللّه» مایه بركت كارها و ترك آن موجب نافرجامى امور است.(183)
 همچنین به شخصى كه جمله «بسم‏اللّه» را مى‏نوشت فرمود: «جَوِّدها» آنرا نیكو بنویس.(184)
 به زبان آوردنِ «بسم‏اللّه» در شروع هر كارى سفارش شده است؛ غذاخوردن، خوابیدن، سوارشدن بر مركب، نكاح و زناشویى و بسیارى از كارهاى دیگر. حتى اگى حیوانى بدونِ گفتن «بسم‏اللّه» ذبح شود مصرف گوشت آن حرام است. و این رمز آن است كه خوراكِ انسانِ هدفدار و موحّد نیز باید جهت الهى داشته باشد.

182) سوره هود، آیه 41.
183) بحار، ج 76، ص 385.
184) كنزالعمّال، حدیث 29558.