همانطور که خودتان هم می‌دانید، خداوند کریم، به هیچ وجه دستگاه آفرینش را بدون دستورالعمل استفاده و روش ماندگاری نگذاشته است. خداوند در هر دوران از طریق فرستادگانش (انبیا، رسولان، اوصیا و امامان (علیهم السلام)) برای ما دستورالعمل مخصوص هر دوران را فرستاده است. به همین خاطر است که به شما توصیه می‌کنیم برای به سلامت گذر کردن از فتنه‌های آخرالزّمان، دستورالعملی را به کار گیرید که از سوی معصومان(ع) رسیده است.
این شما و این مهم‌ترین توصیه‌های ائمّه(ع) برای درامان ماندن از فتنه‌ها و بحران‌ها:
تسلیم و پیرو ائمّه(ع) باشید تا بمانید
شاید بتوان مهم‌ترین توصیه‌ی اهل بیت(ع) در دوران غیبت را، پیروی از فرامین آنها و تسلیم بودن در برابر آنان دانست. به عبارت دیگر، مهم ترین چیزی که انسان را از فتنه‌های سخت دوران غیبت نجات می‌دهد، چنگ زدن به ریسمان محکم محمّد و آل محمّد(ع) است.
ابو حمزه ثمالىّ می‌گوید از امام باقر(ع) شنیدم که مى فرمودند:
«نزدیکترین مردمان به خداى تعالى و داناترین مردمان به خدا و مهربانترین ایشان به مردم، محمّد و ائمّه (ع) هستند، پس هر جا که آنان داخل مىشوند، شما هم داخل شوید و از هر که آنها جدا شدند، شما هم جدا شوید، که حقّ در میان آنان است و آنان اوصیا هستند و ائمّه در میان آنها هستند.
پس هر کجا آنان را دیدید از ایشان پیروى کنید و اگر روزى آنان را ندیدید از خداى تعالى یاری طلبید و به آن سنّتى که داشتید نظر کنید و از آن پیروی نمایید و آنان را که دوست مىداشتید، دوست بدارید و آنها را که دشمن مىداشتید، دشمن بدارید که چه زود باشد که فرج شما برسد.» (1)
همچنین امام باقر(ع) در روایت دیگری خطاب به جابر بن یزید، فرمان دادند که زندگی به ادب اهل بیت(ع) (یا همان سبک اسلامی) و شیعیان را از «شتاب کردن در امر ظهور» و «دور دیدن آن» برحذر داشتند.(2)
ثابت‌قدم بمانید بر دوستی اهل بیت(ع) و دشمنی با دشمنان آنان
در دوران غیبت نیز، به توصیه‌ی ائمّه(ع) «دوست‌شناسی» و «دشمن‌شناسی» می‌بایست بر مدار اهل بیت(ع) باشد. چنانجه حضرت موسی بن جعفر(ع) فرمودند: «خوشا بر احوال شیعیان ما که در غیبت قائم ما به رشته‌ی ما چنگ زده اند و بر دوستى ما و بیزارى از دشمنان ما ثابت قدم هستند. آنها از ما و ما از آنهاییم...»(3)
در پناه حفظ زبان و خانه بمانید
یکی از پرشماره ترین روایات ائمّه(ع) برای در امان ماندن از فتنه‌ها، «حفظ زبان» و «خانه‌نشینی» است. به نظر می‌رسد که معنای حفظ زبان به این بازگردد که در این دوران سخت که شیعیان در فشارهای خفقان‌آوری زندگی می‌کنند، دوستداران امام زمان(ع) می‌بایست زبان خود را از هر چیزی که جان و مال و آبروی مؤمنان را به خطر می‌اندازد، حفظ کنند؛ به عبارتی «تقیّه» داشته باشند.
از طرف دیگر، امامان(ع) توصیه‌ی جدّی کرده اند که در هنگام فتنه‌ها، کسی با آنها درگیر نشود تا طوفان آن فروبنشیند؛ چنین توصیه‌ای در روایات با تعبیر «در خانه بمانید» بیان شده است. چنانچه ابو بصیر از امام صادق (ع) روایت کرده که آن حضرت فرمودند:
«پدرم- امام باقر (ع)- به من فرمود: ناگزیر آتشى از ناحیه‌ی آذربایجان زبانه خواهد کشید که هیچ چیز در مقابلش نتواند ایستاد. چون چنین شود خانهنشین باشید (بىطرف بمانید) و تا آنگاه که ما در خانه نشستهایم شما نیز خانهنشین باشید و چون کسى که از طرف ما حرکت مىکند، فعّالیت خود را آغاز کرد، به سوى او بشتابید (به هر نحو ممکن) اگر چه بر دست و زانو.» (4)
پی‌نوشت‌ها:
1. ابن بابويه، محمّد بن على، كمال الدين، ترجمه پهلوان، قم، دارالحدیث،چاپ: اول، 1380، ج1 ، ص599.
2. ابن أبي زينب، محمّد بن ابراهيم، الغيبة للنعماني، ترجمه غفارى، تهران، نشر صدوق،چاپ: دوم، 1418ق، 1376، ص286.
3. ابن بابويه، محمّد بن على، كمال الدين، همان، 1380، ج2 ، ص43.
4. ابن أبي زينب، محمّد بن ابراهيم، الغيبة للنعماني، همان، ص276.