به مناسبت پانزده رجب سالروز وفات زينب كبري(س)
زیباجویی در نینوا
بي گمان برخي از رخدادها در تاريخ هستي و جهان، يگانه و غيرقابل تكرار هستند. اگر به آيات قرآني توجه كنيم به آساني مي توان دريافت كه آيات قرآني نه تنها هر يك به تنهايي آيات شگفت و يگانه اي هستند بلكه حتي در آياتي كه به نظر تكراري مي رسد به حكم «لاتكرار في التجلي»تكراري در آنها راه ندارد و در حقيقت هر يك تجلي ديگري از يك حقيقت يگانه هستند، چنان كه انوار دم به دم ماه و خورشيد همانند جريان الكتريسته و لحظه هاي زمان با وجود همانندي و پيوستگي اش تجليات تازه و نويني مي باشند كه خداوند در برخي از آيات از آن به «لبس»تعبير مي كند كه دم به دم تازه مي شود و بر همين اساس است كه اگر دمي خداوند از امساك و نگه داشت كهكشان ها باز ماند آنان فرو مي ريزند.
آيات قرآني هر يك به تنهايي برترين و شگفت ترين آيات مكتوب در ميان آموزه هاي وحياني است كه در طول تاريخ بر بشريت نازل شده است. هر چندكه برخي از بزرگان چون غزالي خواسته است تا جوامع الكلم آن را بازشناسد و آياتي كه به نظر وي جواهرالكلام الهي است را از آيات ديگر تفكيك نمايد ولي بايد گفت كه همه آن ها در نگرش كلي بر اوج آيات مكتوبي هستند كه از سوي خداوند رحمان رحيم نازل شده است.
آيات مكتوب خداوند گاه در مقام انشا و ايجاد و وعده و وعيد است و گاه در مقام گزارش از رخدادها. گزارش هاي خداوند كه همواره تحليلي و تبييني همراه با توصيه و سفارش به راه كمالي است خود از ميان هزاران رخداد و گزارش انتخاب شده است و خداوند از ميان همه زندگي ها و رخدادها و وقايع هستي تنها به برخي و آن نيز اوج ها اشاره مي كند. در اين ميان گزارش هايي نيز چون جواهر مي درخشند و لحظاتي چنان در اوج نشسته اند كه خداوند با آن همه عظمت و جلال و جبروتش دل به آن ها بسته و چشم به آن ها دوخته و به عنوان اوج هاي شگفتي ساز و زيبا گاه بارها و بارها در آياتي چند به گزارش آن از زاويه ديدها و منظرهاي مختلف مي پردازد.
حماسه عرفان ناب
در ميان رخدادهاي شگفت رخداد طف است كه در روز دهم سال شصتم هجري در سرزمين سوزان نينوا در ناحيه كربلا اتفاق افتاد. اين رخداد از آن جهت كه از نوعي دربرگيرندگي شگفت برخوردار است از زاويه ديدها و منظرهاي مختلف تحليل و بررسي و گزارش شده است. برخي از زاويه حماسي و برخي سياسي و برخي نظامي و برخي ديگر عرفاني و از بعد زيباشناختي به اين رخداد نگريسته و به گزارش بخشي از آن ها پرداخته اند.
در اين ميان به نظر مي رسد كه حماسه و عرفان يا عرفان حماسي و يا حماسه عرفان از جهات مهمي است كه به شكل هاي مختلف بدان پرداخته شده و جلوه هاي زيبايي از اين حادثه براي ديگران گزارش و نقل و تحليل شده است.
شايد علت مهمي كه محققان و انديشوران را به اين سو كشانده است خاستگاه روايي است كه اين حوزه داشته و نخستين تحليلي كه پس از عاشورا از واقعه طف از سوي معصوم(ع) و يا خاندان عصمت و طهارت ارائه شده گزارش از عرفان حماسي و يا حماسه عرفان ناب است.
در برابر تحليل هائي كه همان روزهاي آغازين پس از رخداد از سوي دوست و دشمن بيان مي شد، از سوي خاندان عصمت و طهارت(ع) و حضرت زينب كبري و يا حتي زينب صغري(ام كلثوم) اين تحليل مطرح مي شود كه عاشورا حماسه عرفان و اوج آن است.
به سخني ديگر اگر كسي بخواهد اوج دلدادگي و عاشقي و محبت محبوب را بنويسد و يا به تصوير كشد، كربلا و عاشورا اوج تصويرسازي عاشقي و دلدادگي به محبوب است.
از اين رو گزارشگران راستين اين رخداد در تحليل خويش آن را به حماسه عرفان نسبت مي دهند و به دور از همه تحليل هاي نظامي و سياسي و مانند آن به مسئله دلدادگي حماسه سازان اشاره مي كنند. به عنوان نمونه حضرت زينب(س) در نخستين واكنش منفي كه از سوي تحليل گران دشمن ارايه مي شود به مقابله برمي خيزد و با اشاره به عرفان حسيني(ع) بيان مي كند كه آن چه در عاشورا و طف اتفاق افتاد چيزي جز اوج زيبايي ها نبوده است. اگر براي دشمن اوج رذالت ها و سر زدن كينه هاي باقيمانده از واپسين لحظات آغاز آفرينش و خلافت الهي آدم(ع) بوده كه اين گونه نسبت به انسان كامل و اوج انسانيت رخ داده براي حسينيان و عاشوراييان، اوج عشق و محبت و زيبايي بوده است. آنان در رخداد به ظاهر تلخ كربلا زيبايي ها ديده اند و اگر براي عشق و محبت به خدا تجسم و تمثل دنيوي امكان پذير بوده در حادثه كربلا آن تجسم و تمثل امكان وقوع يافته است.
تجلي عشق در واقعه عاشورا
به سخن ديگر در رخداد عاشورا بود كه عشق معناي درست يافته و محبت ميان محبوب و محب خود را نشان داده است. از اين رو عاشورا را ميدان عشق بازي دانسته و عاشورائيان را عشق بازان رندي خوانده اند كه اوج زيبايي هاي عشق و عاشقي را به تصوير كه نه به تجسم كشيده اند و خود نه در آن بازي و يا بازيگري بلكه حضور واقعي داشته اند.
اگر براي مراتب علم سه مرتبه علم اليقين و عين اليقين و حق اليقين گفته اند براي مراتب عشق و معرفت عاشقان نيز سه مرتبه از اين دست گفته اند. عاشورائيان در كربلا نخست در كنار شمع جمال الهي گرد آمدند و آن گاه ديوانه وار خود را هر از گاهي به آتش شمع وجود جمال زدند و لذت شهود چشيده و زخم هاي خونين برداشتند تا آن كه در نهايت خود را در شعله فروزان عشق الهي سوزاندند و پروانه وار در آتش آن محو شدند و چون از ايشان نام و نشاني نماند و هر آن چه ماند وجه الله بود ديگر فنا به ايشان راه نيافت و اين گونه شد كه آنان «كل من عليها فان و يبقي وجه ربك ذوالجلال والاكرام»را به تأويل بردند و به آن صورت تجسمي و تمثلي در عالم ماده بخشيدند.
عاشورائيان چنان در «جنب الله»ماندند كه در رستاخيز جز وجه الله و جنب الله براي ايشان نماند و ديگر مانند ديگران انگشت حسرت نگزيدند كه چرا كوتاهي و تقصير كردند: آن تقول نفس يا حسرتي علي ما فرطت في جنب الله و ان كنت لمن الساخرين.
بر اين اساس نخستين گزارشگر و تحليل گر واقعي و راستين اين حلقه رندان عشق درباره ايشان مي فرمايد: ما رايت منها الا جميلا(بحارالانوار، ج45، ص116) ما از خدا جز زيبايي نديديم.
اگر خداوند به حكم عشق خود دوست مي دارد تا مردان مرد خويش را بيازمايد تا سربلندي ايشان را ببيند چرا عاشقان و رندان ميكده عشق، خود را به آتش آزمون نزنند و پروانه وار به آتش آزمون عشق يار نسوزند؟
در رواياتي كه درباره سر بريده و بر دار رفته امام حسين(ع) وارد شده همگي به آياتي چند اشاره مي كنند كه سر بريده بر دار عشق تلاوت مي كرد. در اين دسته از روايات به آياتي كه درباره اصحاب كهف از سوي خداوند و عشق آنان به معبود گزارش شده بود اشاره مي شود مي گويند آن حضرت بر سر دار چند آيه را تلاوت مي كرد كه يكي از آن ها اين آيه بود: ام حسبت ان اصحاب الكهف و الرقيم كانوا من آياتنا عجبا(كهف آيه 9)؛ آيا پنداشتي كه واقعه اصحاب كهف و رقيم از آيات شگفت ماست؟ آن گاه امام افزود: شگفت تر از اصحاب كهف واقعه شهادت و بردن من بر سر ني است. (فرهنگ جامع سخنان امام حسين(ع) ص 588)
داستان و واقعه اصحاب كهف داستان جوانان و يا جوانمرداني عاشق بود با اين تفاوت كه آن واقعه كه مورد توجه و گلچين خداوند قرار گرفت و خداوند سوره اي را به نام ايشان اختصاص داد تنها از عاشقي به اين درجه رسيده بودند كه براي دفاع از دين و حقانيت و عشق به خدا از شهر به كوه فرار كنند و در آن جا در كنف حمايت خداوندي سيصد سال بخوابند. اما عاشوراييان به گونه اي ديگر بودند آنان نه تنها عشق خويش را آشكار كردند بلكه بر سر عشق خويش پروانه وار دور محبوب در بدترين شرايط و در بدترين وضعيت گشتند تا محو جمال او شدند. از اين رو آنان جز عشق و جمال در كربلا نديدند؛ زيرا توانستند در اوج با محبوب خويش عشق بازي كنند و در اوج كمال جمالي او را بنگرند و از زمين به حكم «وجوه يومئذ ناضره الي ربها ناظره»جمال الهي را بنگرند و با او نرد عشق ببازند.
جمال و جميل در آيات قرآن
پرسش اين نوشتار اين است كه چرا حماسه سازان عاشورايي و عارفان حماسه ساز و عاشقان نرد عشق ميان آن همه واژگان عشقي واژه جميل را برمي گزينند و اوج عشق ورزي خويش را بدان تعبير مي كنند؟
در علم كلام، كمال خداوندي را به دو اسم جمال و جلال بيان مي كنند و مي گويند كه اسماي جلالي كه وجه جبروتي و قهاريت خداوند را بيان مي كند بخشي از اسماي الهي و اسماي جمالي كه بيان گر وجه رحمانيت و رحيميت اوست بخشي ديگر را تشكيل مي دهد. بنابراين اسماي كمالي خداوند شامل هر دو دسته اسماي جلالي و جمالي است كه مظهر اسم جمال خداوند رحمانيت و رحيميت اوست كه به شكل بهشت در همه مراتب آن بروز و ظهور مي كند و مظهر اسم جلالي خداوند اسمايي چون قهار و جبار است كه به شكل دوزخ در همه مراتب از اسفل السافلين تا ديگر مراتب بروز مي يابد. از اين رو بهشت مظهر اسم جمال و دوزخ مظهر اسم جلال الهي است.
در آيات قرآني واژه جمال جز در آيه 6 سوره نحل آن هم درباره اسب ها و چارپايان به كار نرفته است و در اين آيه خداوند از اين كه موجوداتي زيبا براي بهره برداري آدم آفريده آنان را يادآور مي شود تا شكر اين نعمت را به جا آورند. اما در هفت آيه از واژه جميل براي توصيف ويژگي خاصي سخن به ميان آورده است. اين واژه كه خود صفت است براي توصيف امري چون صبر(يوسف آيه 18 و 83 و نيز معارج آيه 5)، سراح(احزاب آيه 28 و 49)، فصح(حجر آيه 85) و هجر(مزمل آيه 10) به كار رفته است. در همه اين كاربردها شخص مي كوشد بيان كند كه راه صبر جميل را درپيش مي گيرد و يا دستور مي يابد كه راه صبر جميل را درپيش گيرد و يا اين كه در رفتارهاي خويش با ديگران راه نرم و نيك و آسان وخوب را برگزيند.
به سخن ديگر رفتار زشت و يا ناپسند ديگران موجب مي شود تا انسان واكنشي منفي نشان دهد ولي مي بايست در اين واكنش هاي خويش خود را مديريت و مهار كند و از چارچوب رفتارهاي پسنديده و نيك خارج نشود. گاه نسبت به فرزنداني است كه توطئه مي كنند و دزد محبت هستند و مي كوشند تا با نيرنگ زدن و ايجاد دردسر و حتي قتل، محبت ديگري را به چنگ آورند و يا درباره دشمناني است كه محيط آزاد رااز وي سلب مي كنند و دشمن آزادي اويند و يا اين كه در خانه، آرامش را از او مي ربايند و با رفتارهاي زشت خويش عرصه را بر آدمي تنگ مي كنند.
مفهوم صبر جميل
با اين كه رفتارهاي طرف مقابل همواره بد و زننده است و حتي به طور طبيعي آدمي متأثر از عوامل هيجاني ممكن است واكنش هاي بيرون از چارچوب عقل و عقلا و شرع انجام دهد ولي به سبب ايمان و عشق به خدا همه اين ها را تحمل كرده و نه تنها واكنش هاي تند از خود بروز نمي دهد بلكه با رفتارها و واكنش هاي غيرقابل انتظار، ديگري را وادار به عجز و ناتواني مي كند. در برابر بدي ها نيكي مي و رزد و در برابر خشم و كين محبت نشان مي دهد.
خداوند در سه آيه سخن از صبر جميل مي كند كه بيانگر آن است كه گونه اي خاص از صبر مراد است. اگر شكيبايي و صبر در همه احوال خوب و پسنديده است و مردم انسان هاي صابر را دوست دارند وصبر را به عنوان منش و خلق و خوي پسنديده مي ستايند و از صابران بسيار ياد مي كنند ولي در اين ميان صبري جميل است كه افزون بر مديريت و مهار خشم ودوري از واكنش هاي عصبي و عاطفي تندو سريع و حتي مقابله به مثل كه امري طبيعي و عقلاني شمرده مي شود به واكنش هاي محبت آميز روي آورده و از در نصيحت وارد شود.
چنين رفتاري از سوي حضرت يعقوب(ع) نسبت به رفتارهاي تعجب آور پسران صورت گرفت و با آن كه آنان پسرش را فروخته و يا به چاه انداخته و حتي تصميم به قتل او گرفته بودند و خبر مرگش را مي رسانند با اين همه رفتار پدر به دور از خشم است و به نصيحت و پند ايشان مي پردازد.
چنين حركتي از سوي پيامبر(ص) نسبت به مشركان وحتي زناني كه در خانه آرامش را از او سلب كرده بودند تا جايي كه خداوند به وي پيشنهاد مي دهد كه آنان را طلاق دهد رخ مي دهد و آن حضرت با آنان از در نيكي وارد مي شود و خيانت و اذيت و آزارهاي ايشان را به نيكي پاسخ مي دهد.
بنابراين اوج صبر و شكيبايي را مي بايست در واكنش هاي آدمي جست كه در اوج رذالت ها و سختي ها و فشارها و اهانت ها و آزار و اذيت ها خود را كنترل و مهار كرده و به جاي آن كه از روي خشم و به شكل مقابله به مثل عمل كند، شكيبايي ورزيده و حتي نسبت به رفتارهاي زشت و ناپسند و بد، رفتاري خوب و نيك درپيش گيرد و به نصيحت و پند آنان بپردازد.
در روز عاشورا و اوج مقابله بدي ها و زشتي ها و رذالت ها امام حسين(ع) و يارانش از روي كرامت و شرافت رفتاري نيك با دشمنان خويش در پيش مي گيرند و اين گونه است كه صبر جميل را به نمايش مي گذارند.
از سوي ديگر آنان چون با خداوند نرد عشق باختند از هر آن چه از سوي محبوب به آنان مي رسد خوشحال مي شوند؛ زيرا هر امري را كه در راستاي وجه الله و رضايت دوست باشد و حتي اگر شري ظاهري باشد مي پذيرند و با جان و دل به استقبال آن مي روند. اين گونه است كه مرگ به اين سختي و سر بريدن از قفا را «احلي من العسل»و شيرين تر از شهد مي دانند.
صبر جميل حسين (ع)
آنان دريافته اند كه در اين ميدان عشق جز سر بريده نمي خواهند و اگر نام و نشاني از عاشق باشد آن عشق را حقيقي نمي شمارند از اين رو مرگ عاشق را حيات وي مي شمارند و مي دانند كه خداوند تنها عشق كساني را مي پذيرد كه از جان مايه گذارند.
اگر حضرت ابراهيم(ع) با آن همه آزمون هاي بس خطرناك و دشوار چون عشق در آتش و عشق در قربانگاه اسماعيل به مقام امامت رسيد و اگر حضرت يعقوب(ع) با رنج فراق محبوب فرزند خويش به مقامي رسيد كه: اني لاجد ريح يوسف(سوره يوسف آيه96) و بوي حضرت يوسف را از مصر استشمام مي كند درحالي كه پيش از اين در چاه كنعان او را نمي ديد، اكنون حسين(ع) دريافته بود كه براي رسيدن به مقام رضاي الهي جز صبر جميل راهي نيست. اين گونه است كه براي دست يابي به مقام: و من المؤمنين رجال صدقوا علي ما عاهدوا الله عليه فمنهم من قضي نحبه و منهم من ينتظر و ما بدلوا تبديلا و نيز «يا ايتها النفس المطمئنه ارجعي الي ربك راضيه مرضيه »(فجر آيه28) مي بايست در كربلاي عشق از جان مايه گذارد و نه تنها فرزند بلكه فرزندان به قربانگاه برد. اگر پيش از اين ابراهيمي(ع) براي دست يابي به مقام امامت تا مقام قربانگاه رفت و يا در آتش نمرود در گلستان نشست اكنون اين فرزند پاك پيامبران(ع) مي بايست در آزمون خطيري ديگر نه تنها به آزمونگاه رود بلكه بر سر نيزه ها و در ميدانگاه اسبان تن به چارپايان سپارد. از اين روست كه زينب(س) از همه آن چه مي بيند گزارش به جمال و جميل مي كند و سخن از زيبايي ها به ميان مي آورد.
نگرش زيبا شناختي زينب (س)
بي گمان ازنظر حضرت زينب(س) اين نخستين تحليل گر رخداد كربلا، جز زيبايي در عاشورا امري رخ نداده است. از اين رو به صراحت از زيبايي هاي كربلايي سخن مي گويد و هم چون عاشقان جز وجه زيباي محبوب نمي بيند. آن حضرت مي كوشد تا به مردم زمانه خويش اين مطلب را بفهماند كه در بازي عشق جز زيبايي نمي توان يافت و اگر در ديده زينب نشيني به غير از خوبي الله نبيني.
زاويه ديدي كه حضرت زينب از واقعه كربلا ارائه مي دهد تحليل و نگرش زيباشناختي براساس عشق و دلدادگي عاشق و محبوب است. از اين رو آن حضرت بارها در مقابل ديدگان خبيث و متضاد دشمنان مي ايستد و مي گويد كه ايشان جز از خدا در نينوا و عاشورا امري نديدند و هر آن چه رذالت ها و پستي ها و قتل ها و كشتن ها بود از دست نامبارك كوفيان و يزيديان بوده است. خداوند در آزموني هابيلان و قابيلان را رو به روي هم نهاد و جوانمردي را در برابر دشمنان دين كه ولايت ابليس را پذيرفته بودند قرار داد تا اوج نيكي ها و زيبايي هاي عاشقانه را به عاشقان دلباخته خود و اوج بدي ها و رذالت ها را به ابليسيان نشان دهد.
زينب(س) در اوج دردها و رنج ها كه همراه با شهادت برادران و فرزندان و عزيزان بود چون در اوج نشسته است و از منظري چون منظر معصومان(ع) به هستي و رخدادهاي آن مي نگرد نگرشي زيباشناسانه به مسأله دارد و در نخستين تحليل خويش از اين منظر به كربلا و رخدادهاي عاشورايي آن مي نگرد. اين گونه است كه نه تنها اوج لطافت و عواطف زنانه خويش را نشان مي دهد بلكه اوج نگرش هستي شناختي خود به رخدادها را بيان مي دارد؛ زيرا از منظر وي منشأ همه رخدادها خداوند است و هيچ رطب و يابسي بي اذن او رخ نمي دهد و او خاستگاه همه رخدادهاست. بنابراين از آن جايي كه هر آن چه از سوي خدا باشد خير و نيك است و براساس حكمت و علم و قدرت الهي و ربوبيت اوست، او اين گونه رخدادها را نيز در اين چارچوب تحليل مي كند و همه را در مسير كمالي و زيبايي تحليل مي كند. بنابراين دور از انتظار نيست كه تحليل نخست آن حضرت از واقعه عاشورا تحليلي زيباشناختي و براساس الگوهاي جمالي خداوند و حكمت حكيمانه او باشد.
اين گونه است كه حضرت زينب در اوج دردها و رنج ها و مصيبت ها اوج زيبايي هائي را مي نگرد و به حكم «وجوه يومئذ ناضره الي ربها ناظره؛ با چهره اي شادان در پيشگاه خداوند مي ايستد و ناظر جمال الهي مي شود. »
منبع : روزنامه کیهان
حضرت زینب كبرى علیها السلام در روز پنجم جمادى الاولى سال پنجم یا ششم هجرى قمرى در شهر مدینه منوّره متولّد گردیده و جهان را به قدوم خویش مزین فرمودند.
نام مبارك آن بزرگوار زینب، و كنیه گرامیشان ام الحسن و ام كلثوم و القاب آن حضرت عبارتند از: صدّیقة الصغرى، عصمة الصغرى، ولیة اللّه العظمى، ناموس الكبرى، شریكة الحسین علیهالسّلام و عالمه غیر معلّمه، فاضله، كامله و ... پدر بزرگوار آن حضرت، اوّلین پیشواى شیعیان حضرت امیرالمؤمنین على بن ابیطالب علیهماالسّلام، و مادر گرامى آن بزرگوار، حضرت فاطمه زهرا سلام اللّه علیها می باشد.
در آن زمان که صدیقه کبری (علیها السلام) به این گوهر دریای عصمت و طهارت باردار بود، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در مدینه حضور نداشتند و به سفری رهسپار بودند. هنگامی که وجود مقدس زینب کبری (سلام الله علیها) متولد گشت، صدیقه طاهره (علیها السلام) به امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود که چون پدرم در سفر است و در مدینه حضور ندارد، شما این دختر را نام بگذارید. آن حضرت فرمود: من بر پدر شما سبقت نمی گیرم، صبر نما که به این زودی رسول خدا باز خواهد گشت و هر نامی که صلاح داند بر این کودک می نهد.
هنگامی که سه روز گذشت، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مراجعت نمود و و همانگونه که رسم و سیره رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) بود، نخست، به منزل حضرت زهرا (علیها سلام ) وارد گشتند.
امام علی (علیه السلام) خدمت آن حضرت عرض کرد: یا رسول الله! خداوند متعال دختری به دخترت عطا فرموده است، نامش را معین فرمایید. فرمود: اگر چه فرزندان فاطمه اولاد من می باشند، لکن امر ایشان با پروردگار عالم است و من منتظر وحی میباشم. در این حال جبرییل نازل شد عرض کرد: یا رسول الله! حق تو را سلام می رساند و می فرماید: نام این مولود را " زینب "بگذار، چرا که این را در لوح محفوظ نوشته ایم.
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) قنداقه آن مولود گرامی را طلبید و به سینه چسبانید، ببوسید و نامش را زینب نهاد و فرمود: به حاضرین و غایبین امت، وصیت می نمایم که حرمت این دختر را پاس بدارند. همانا که او به خدیجه کبری (علیها سلام) شبیه است.
هوش و ذكاوت:
صاحب كتاب اساور من ذهب درباره حافظه و ذكاوت آن بانوى بزرگوار چنین می نویسد:
در اهمیت هوش و ذكاوت آن بانوى بزرگوار همین بس كه خطبه طولانى و بلندى را كه حضرت صدیقه كبرى فاطمه زهرا صلوات اللّه و سلامه علیها در دفاع از حق امیرالمؤمنین علیهالسّلام و غصب فدك در حضور اصحاب پیغمبر اكرم صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ایراد فرمودند، حضرت زینب علیها السلام روایت فرموده است.
و ابن عباس با آن جلالت قدر و علو مرتبه در حدیث و علم، از آن حضرت روایت نموده و از آن حضرت به عقیله تعبیر می كند. چنانچه ابوالفرج اصفهانى در مقاتل می نویسد: ابن عباس خطبه حضرت فاطمه سلام اللّه علیها را از حضرت زینب سلام اللّه علیها روایت كرده و می گوید: حدثتنى عقیلتنا زینب بنت على علیهالسّلام..�
دقت كنیم كه حضرت زینب علیها السلام با اینكه دخترى خردسال (یعنى هفت ساله و یا كمتر) بود، این خطبه عجیب و غرّاء كه محتوى معارف اسلامى و فسلفه احكام و مطالب زیادى است را با یك مرتبه شنیدن حفظ كرده، و خود یكى از راویان این خطبه بلیغه و غراء می باشد.
فصاحت و بلاغت:
كلمات و فرمایشات گهربار آن حضرت در خطبه هایى كه از آن حضرت روایت شده، خود قوی ترین دلیل بر كمال فصاحت و بلاغت آن بانوى بزرگوار می باشد. همان بانویى كه امام سجاد علیهالسّلام در حق ایشان فرمودند: �اَنْتِ بِحَمدِ اللّهِ عالِمَةٌ غَیرَ مُعَلَّمَة وَ فَهِمَةٌ غَیرَ مُفَهَّمَة� یعنى:
�اى عمّه! شما الحمد للّه بانوى دانشمندى هستید كه تعلیم ندیده، و بانوى فهمیده اى هستى كه بشرى تو را تفهیم ننموده است�.
در اینجا مرورى كوتاه به قسمتى از خطبه آن حضرت در مجلس یزید كه یكى از بزرگترین حركتهاى آن حضرت، در واقعه كربلا بود كه دستگاه حكومت بنى امیه را به شدّت لرزاند می كنیم:
�به خدا قسم اى یزید، هر چه كردى بازگشت آن به سوى خودت خواهد بود، چرا كه تو جز پوست خود نشكافتى و جز گوشت خود ندریدى.
اى یزید! در آن روزى كه خداوند بدنهاى پاك شهیدانمان را حاضر می كند تا حقوق خود را از ستمگر بستاند، تو بر رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم وارد خواهى شد، امّا می دانى در چه حالى؟ در حالیكه خون عزیزان او را ریخته و حرمت ذرّیه او را از بین برده اى. آرى اى یزید! از این پیروزى ظاهرى كه به دست آورده اى، غرق شادى مشو، و آن عزیزان را كه در كربلا به خاك و خون كشیده اى، مغلوب و مرده مپندار. كه خداوند می فرماید: (كسانى را كه در راه خدا شهید شده اند مرده مپندارید. بلكه آنان زنده اند و در نزد خداى خود روزى می خورند). آل عمران: 169
و اى یزید! براى تو همین بس كه حاكم در آن روز خداوند، و دشمن تو پیامبر خدا، و یاور و پشتیبان اهل بیت جبرئیل باشد. و به زودى كسى كه این مقام را براى تو زینت داده و تو را بر گردن مسلمین سوار كرده است (یعنى معاویه)، خواهد دانست كه چه جانشین بدى براى خود تعیین كرده و در روز جزا درخواهید یافت كه بدترین مكان از آنِ كیست؟ و بدبختى و ضعف و زبونى شامل چه افرادى خواهد شد.
حضرت زينب (س) بزرگ بانوي جهان اسلام، بيدادگر و ادامه دهنده حادثه عاشورا و دارنده دانشهاي دو جهان و به گفته امام سجاد (ع): " داناي بدون آموزگار و فهميده بدون فهماننده " بود. الگوي راستين وي، بانوي دو جهان, حضرت فاطمه (س) مادر وي بوده است. زينب (س) در دامان پرمهر و معنويت فاطمه (س) از سرچشمه معارف اسلامي و قرآني سيراب گشت. رسالت راستين زينب هنگامي آغاز گرديد که پس از به شهادت رسيدن امام حسين (ع) و هفتاد و دو تن از يارانش با ايراد سخنان آتشين به بيدارگري مردم کوفه و ستيز با ستمکاران و يزيديان پرداخت.
پس از واقعه خونبار كربلا نقش ايشان روند تازه تري يافت. آن حضرت در اين دوران ضمنحضور در كاروان اسراي كربلا در برابر حكام جور قرار گرفتند و به افشاگري ظلم و ستموارد بر آل طه از سوي خاندان اميه پرداختند. آن حضرت در اين دوران سخت با حضور دركاخ برخي حكمرانان جور زمان مانند يزيد و ابن زياد، با تاكيد برحقانيت طريق آل محمدبر سخنان و تبليغات مسموم خاندان اميه درباره بني هاشم خط بطلان كشيدند.
صديقهتوانا، عقليه دودمان وحي، تربيت شده خاندان نبوت، حضرت زينب كبري(س) است. همو كه در بزرگواري و كرامتش بسيار سخن ها گفته و نوشته اند.
او نمودار حق و جهاد در راه خدا و نگهدارنده ايمان و عقيده، قهرمان دليري و شجاعت، جلوه فصاحت و بلاغت، شعله ستيزه جوي باطل و آتش افشان حق در برابر نيروهاي ستمگر و كوبنده دژخيمان زورگو است.
زينب(س) تجسم زهد، ورع، علم، عفاف و شهامت و عقيله طاهره، متعلق به اخلاق الهي است.اين بزرگوار (س) راه مقاومت در برابر باطل را به امت نشان داد و فداكاري در راه خدا و چشم پوشي از همه چيز را در راه برافراشتن پرچم حق به همه ياد داد.
ايثار، فداكاري، وزانت عقل، صبر و بردباري، علم وسيع و دانش وافر، سخنان سنجيده و منطقي او در فرصت هاي حساس توأم با آن مظلوميت و ستم هاي جانكاهي كه به او وارد آمده است، از او چهره يك شخصيت بي نظير، رزم آور شجاع، جهادگر بي باك و سخنور توانا را در قلوب و اذهان ترسيم نموده است كه تا چرخ زمان حركت دارد، تا نسل ها در روي زمين حيات دارند و تا زمين دور خورشيد مي گردد اين چراغ فروزان، نورافكن جهانيان و نسل هاي آينده خواهد بود.
كرامات
به غیر از انوار مقدسه چهارده معصوم علیهمالسّلام، در میان خاندان رسالت و اهل بیت گرامى پیامبر اكرم صلّى اللّه علیه و آله و سلّم، افرادى هستند كه در نزد خداوند متعال داراى رتبه و منزلت رفیع و والایى می باشند و توسل به ایشان، موجب گشایش مشكلات و معضلات امور دیگران است. مانند حضرت اباالفضل علیه السلام كه حتى در موارد زیادى مسیحیان به آن حضرت متوسل شده و به بركت توسل به آن حضرت مشكلاتشان حل گردیده و به حوائج و خواسته هاى خویش نائل گردیده اند.
حضرت زینب سلام اللّه علیها نیز بانویى بزرگوار از این دودمان پاك است كه توسل به آن حضرت براى حل مشكلات بزرگ بسیار تجربه شده است و كرامات بسیارى از آن بانوى گرامى نقل شده است.
به عنوان مثال شبلنجى یكى از علماى اهل تسنّن در نورالابصار مىنویسد:
�شیخ عبدالرحمن اجهورى مقرى در كتابش مشارق الانوار می گوید: در سال هزار و صد و هفتاد دجار مشكلى بسیار سختى شدم و به روضه (قبر مطهر و نوراین) حضرت زینب علیها السلام متوسل شدم و قصیده اى در مدح آن حضرت سرودم كه مطلع آن چنین بود:
آلِ طاها لَكُمْ عَلَینَا الْوِلاءُ لا سِواكُمْ بِما لَكُمْ آلآء
و خدا به بركت آن بانوى گرامى مشكل مرا حل كرد.
وفات آن حضرت:
حضرت زينب سلام ا... عليها، شيرزن دشت كربلا سرانجام پس از عمري دفاع از طريق حقه ولايت وامامت در 15 رجب سال 63 هجرى قمرى در ضمن سفرىكه به همراه همسر گراميشان عبداللّه بن جعفر به شام رفته بودند، وفات نموده و بدنمطهر آن بانوى بزرگوار در همانجا دفن گرديد.
مزار ملكوتى آن حضرت(دمشق/سوریه)،اينك زيارتگاه عاشقان وارادتمندان اهل بيت عصمت و طهارتعليهم السّلام مى باشد.
انما يوفي الصابرون اجرهم بغير حساب
اما از انصاف به دور است کسي که خانم زينب را صرفاً پرستار بيمار بداند. چرا که پرستاري از بيمار يکي از کوچکترين مسئوليت هاي حضرت بود. هرچند پرستاري، وظيفه سنگين و ارزشمندي است و پرستار متعهد بايد با صبر و حوصله، تحمل هر نوع ناملايمات را براي انجام خدمتش داشته باشد و چنين کاري از عهده هر کس بر نمي آيد ولي با اين حال، مقام زينب سلام الله عليها، آن قدر والا و عظيم است که بايد ايشان را پرستار نهضت و انقلاب حسيني بناميم. زيرا اين پرستاري، به مراتب مهم تر و سرنوشت سازتر از پرستاري بيمار بود. زينب عليها السلام نقش حفاظت از قيام خون بار حسيني را برعهده داشت که اگر چنين نبود، خون امام حسين عليه السلام پايمال مي گشت.
برگي از پرستاري نهضت حسيني
ابن زياد که منتظر چنين جواب تندي نبود، از حضرت مي پرسد: کار خدايت را درباره خاندانت چگونه ديدي؟ حضرت با سربلندي و مناعت مي فرمايد:"و الله ما رايت الا جميلا... به خدا قسم جز نيکي و زيبايي نديدم، آنان قومي بودند که خداوند کشته شدن در راهش را بر آن ها نوشته بود و لذا با شجاعت به قتلگاه خويش شتافتند، ولي به زودي خداوند تو و آنان را در يک جا گرد آورد تا در پيشگاهش محاکمه شوي."
اين سخن حضرت زينب عليها السلام چقدر تکان دهنده است و انسان را وا مي دارد که در برابر آن همه عظمت و بزرگواري، احساس شرمساري و حقارت کند که اين زينب پس از آن همه مصيبت، چون براي رضاي خداست، همه را زيبا مي بيند و حال آن که عموم انسان ها را در برابر کوچک ترين اذيت و آزاري، کوچک و زبون مي شوند. چقدر فاصله است ميان آسمان عظمت زينب و دنياي پست دنياخواهان.
القاب حضرت زينب عليها السلام
حضرت زينب عليها السلام مظهر صفات اخلاقي
زينب عليها السلام از ديدگاه ديگران
2-ابن حجر عسقلاني مي نويسد: او(حضرت زينب)مجسمه شجاعت و شهامت بود. روحي قوي و همتي بلند داشت، او داراي روحي عظيم، منطقي پايدار، قوت بياني فوق العاده بود، آن چنان که حيرت مورخان را برانگيخته است.(7)
3-فريشلر نويسنده غربي مي گويد: ايراد آن نطق در کوفه ثابت مي کند که آن همه مصائب و سختي ها نتوانسته بودند روحيه آن زن را متزلزل کنند. در صورتي که اين خطر وجود داشت که در همان حال سخنراني او را به قتل برسانند.(8)
4-جلال الدين سيوطي در رساله"زينبيه"مي نويسد: زينب در زمان جدش رسول خدا پا به عرصه جهاني گشود و در دامن وي پرورش يافت. او هوشمندي توانا و دورانديش و داراي قلبي پرقوت و پرصلابت بود. او 5 سال از عمر خويش را در کنار پيامبر خدا گذرانده و تربيت يافته است.
مقام علمي حضرت زينب عليها السلام
منبع: نشريه نسيم وحي شماره 28
بارها و بارها پیش آمده که درباره موضوعی داد سخن داشته باشیم و از دریچه های متفاوت و تریبون های مختلف آن را مورد نقد و بررسی قرار دهیم .
چه بسیار بوده اند؛ موضوعاتی که برای جامعه اسلامی و اخلاق مدار ما با فرهنگ غنی ایرانی – اسلامی در برهه ای از زمان به عنوان چالش های فرهنگی،سیاسی یا اجتماعی و دینی مورد بررسی قرار گرفته اند و بعد از مدت معینی از سوی صاحبان فکر و قلم به دست فراموشی یا بی توجهی سپرده شده باشند .
اما مسئله ای که قصد پرداختن به آن را دارم، اگر چه در بطن و متن جامعه قرار دارد و هر روز نه بهتر است، بنویسم هرآن با آن دست و پنجه نرم می کنیم ولی در سبد روزمرگی ها و در کیسه اقلام دم دستی قرار نگرفته؛ حجاب است.
حجاب نه از دید جامعه ای که کمی بیش از خیلی! دست خوش ترویج فرهنگ های غیربومی و بی اصل و نسب شده است. بلکه منظور، حجاب کامل اسلامی و لوزوم رعایت آن از سوی همه شهروندان بخصوص بانوان ایران اسلامی است.توجه به حجاب از منظر روانشناسی اسلامی و جامعه شناسی ایرانی مد نظرم است.
منیره غلامی توکلی
این را هم بگویم«برخلاف بسیاری از کارشناسان و دغدغمندان حجاب کامل اسلامی که تابستان ها بازار کارشان در بلند کردن صدا برای احقاق حق حجاب و فرزند خلف آن عفاف، بالا می رود و تب غیرتشان در گرمای تابستان به جوش می آید! چشم بی گناهشان را فقط لباس های خارج از عرف بانوان و مردان بد حجاب هنجارشکن در تابستان به زیر می افکند و زبانشان را به استغفرالله باز می کند و چرخش عقربه های ارزشمند ساعاتشان را به نصیحت جوانان می کشاند! و در آخر هم قاضی راضی به حکمشان می شوند؛ باید متذکر شوم حجاب کامل اسلامی نه تنها در تابستان که در بهار، پاییز و زمستان به اشکال مختلف از سوی خیلی ها متأسفانه حتی زنان و بانوان چادری به سخره گرفته می شود .
گویی فراموش کرده ایم که تشخص و حجاب بانوان ایرانی و غیرتمندی مردان این سرزمین برای خارج از مرز نشینان از دوستان گرفته تا دشمنان امت،شاخصه ای برای محک دینداری مردم ایران است. عنصر معنویی که برایش به پا خواستیم، جهاد کردیم، خون دادیم و تا امروز، وامدار آن هستیم و در صحنه های مختلف سربلندش کرده ایم.
اما در جنگ نرم در تهاجم فرهنگی که اکثرا از جایی بر ما صدمه وارد می شود که به آن کم توجه یا بی توجه ایم این مقوله مورد هدف قرار گرفته است. در این میان، وای به وقتی که پای نظریه پراکنی از همه داناتران و دلسوزتران!! برخی از تحصیل کرده های رشته های روانشناسی و جامعه شناسی مدیون غرب را می گویم به مسائل معنوی هم باز شود و حکم به این دهند که رعایت حجاب نه امری ایجابی بلکه نگرشی آزاد به انتخاب نوع پوشیدگی بدن است! در این زمان باید فاتحه بسیاری از مفاهیم مانند عفت و شرم و حیا و امنیت اجتماعی و استحکام خانواده و جایگاه والای انسانی زن و کرامت او را خواند.
البته نه با سرعت نور بلکه سر فرصت؛ با دیدن شکست فرهنگی مادرانی که اکنون خود چادر به سر دارند و در کنارشان دخترکی بزک کرده با پوششی مثلا خوب! قدم بر می دارد. به اندازه قد کشیدن آن دخترک که چند سالی بعد دختر جوان زیباتر و خوش پوش تر می شود و مادری فرزند دیگری را برعهده می گیرد. آن زمان کم کم دیگر خبری از حجاب واقعی، عفاف در معنای حقیقی کلمه، امنیت کامل اجتماعی، استحکام خانواده و کرامت زن نخواهد بود.شاید کمی غیر قابل باور باشد که در حادث شدن این اتفاق نامبارک عملکرد زنان خود مهم ترین عنصر باشد و ما زنان دشمنانی علیه خود را آغاز کرده باشیم!
تا حال هیچ فکر کرده ایم که حجاب کامل اسلامی از منظر قانون اساسی هم برای خود حرف هایی دارد و این هنجار شکنی از بعد قضایی و قانونی هم قابل بررسی است؟
اصلا فراموش کرده ایم که در کشوری اسلامی زندگی می کنیم. کشوری که قانون اساسی آن بر پایه دستورات دینی نوشته شده و لازم الاجرا است. قانون اساسی که در آن آمده است: جرم عدم رعایت حجاب شرعی از لحاظ حصول نتیجه مجرمانه یک "جرم مطلق" بوده و صرف تحقق رفتار مجرمانه و تشکیل عنصر مادی در آن؛ مرتکب را مستوجب مجازات قانونی می سازد.
در تبصره ماده 638 قانون مجازات اسلامی؛ تشکیل دهنده جرم عدم رعایت حجاب شرعی است . به موجب این ماده " .....هرکس در صورتیکه مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نمی باشد ولی عفت عمومی را جریحه دار می نماید ، فقط به حبس از 10 روز تا دو ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد".
تبصره "زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از 10 روز تا دوماه یا از 50 هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد".
برخلاف گمان برخی از مردم به خصوص زنان و دختران، از دیدگاه قانون برهنه بودن چه تمام چه بخشی از موی سر و یا هر بخش دیگر از بدن بی حجابی محسوب می شود و ما عنوان مجرمانه ای تحت نام "بد حجابی " نداریم .
البته قبل وضع ماده 638 قانون مجازات اسلامی در سال 1375 ، ماده قانونی جرم عدم رعایت حجاب شرعی ماده چهار قانون " نحوه رسیدگی به تخلفات و مجازات فروشندگان لباسهائی که استفاده از آنها در ملاعام خلاف شرع است یا عفت عمومی را جریحه دار کند ـ مصوب 1365 " بود . برابر این ماده " کسانیکه در انظار عمومی وضع پوشیدن لباس و آرایش آنان خلاف شرع و یا موجب ترویج فساد و یا هتک عفت عمومی باشد توقیف و خارج از نوبت در دادگاه صالح محاکمه و حسب مورد به یکی از مجازات های مذکور در ماده 2 محکوم می گردند"
از سویی نیز به دلیل عدمی بودن رفتار مجرمانه جرم مذکور ، وسیله در تحقق آن « موضوعیت » ندارد. به بیان دیگر ظاهر شدن در هر وضعیتی که کفایت حجاب شرعی را نکند از مصادیق جرم عدم رعایت حجاب شرعی است . هویدا و نمایان بودن تمام یا بخشی از موی سر ، آشکار بودن گردن و سینه بواسطه نحوه بستن روسری ، استفاده از لباس های تنگ و بدن نما و آرایش صورت و دستها همگی از مصادیق جرم عدم رعایت حجاب شرعی است . تشخیص مصادیق بر عهده دادگاه است .
از طرف دیگر باز یادمان رفته است که برخی از مسائل صبغه اجتماعی دارد و ما باید صبغه اجتماعی خود دفاع کنیم و حجاب و عفاف از جمله آن است .
شاید اگر معنی واقعی حجاب و مولود مبارک آن عفاف را بدانیم کمتر با این دو مفهوم مترقی در بیافتیم و تحت هر شرایطی خواهان تغییر یا به اصطلاح بروز کردن آن مطابق زمانه !!نباشیم.
شاید اگر معنای واقعی حجاب را بدانیم ، کمتر میز گرد تشکیل دهیم و به فکر ابداع و ترویج انواع حجاب باشیم. حجاب هایی که ابتر هستند و صفت متعالی حجاب "کامل اسلامی" را به دنبال خود ندارند و اصلا عینتی از حجاب زن مسلمان را برای صاحبانشان به ارمغان نمی آورند.
چند سال است که انواع چادر های ملی، دانشجویی، عربی و آستین دار و ... برای راحتی بانوان چادری ابداع و به بازار روانه شده؟ حاصلش چه شد!؟ چادرهایی که سایز بندی دارند و سعی برخی از بانوان در آن است که چسبنده ترین آن را به عنوان پوشش انتخاب کنند تا در عین داشتن پوشش چادر از نمایش اندام خود عقب نیفتند یا شاید اصلا به این بخش کار توجهی نداشته باشند و یا برایشان حائز اهمیت نباشد، چرا که معنای حجاب را به درستی نفهمیده اند.
حاصلش چه شد ؟ چادرهایی که آستین دارند و خانم هایی که کیف های رنگارنگ و زیبا را روی دوش می اندازند و زلف بیرون گذاشته متناسب با رنگ شالشان آرایش کرده و اگر چادر زیپ یا دکمه ای داشته باشد نمی بندند! آن وقت مثل یک شنل آن را بر خود حمل می کنند و تازه حجابشان کامل است و اسلامی !! بدون هیچ گونه جلب توجه ای !!چادرهایی مزین شده با تور با آستین هایی کوتاه، منقش با انواع مروارید ها و.... ازدیگر اقلام اینگونه چادرها هستند!!
یکی نیست بگوید چه کسی فتوا داد: « چادر اصیل با شکل و شمایل شناخته شده است برای بانوان دست و پا گیر است » چه کسی به این نتیجه رسید که باید تنوع را راهکاری برای جلب جوانان به پوشش چادر در نظر گرفت؟ براستی! یکی پاسخ دهد: « این گونه اقدامات که کشیدن پنجه بر رخسار اصیل حجاب اسلامی بود ؛ چه میزان بر گرایش جوانان به چادر افزود ؟»
از این ها که بگذریم... تنوع رنگ چادر خود داستانی دیگر دارد. جنابان نظر دادند که رنگ مشکی چادر کراهت دارد. رنگ مشکی چادر افسردگی می آورد. رنگ مشکی چادر باعث دلزدگی جوانان به این نوع پوشش می شود. آنوقت آستین ها را بالا زدند و چادره ای قهوه ای و سرمه ای و زرشکی و بعد هم لابد آبی آسمانی و زرد و یاسی رنگ ... را وارد بازار کرده و می کنند و برخی هم که فقط تبلیغی کار می کنند با سر کردن این پوشش ؛ در مترو و مراکز عمومی و پارک ها راه افتاده و می افتند و متناسب با رنگ چادر شال سر می کنند و موهایشان را رنگ کرده و بزک کرده ، تنوعی بس عجیب را به منصه ظهور رسانیده و می رسانند !!
قلم را فقط علیه اینگونه پوشش نچرخانیم که مانتوهای عجیب و غریب نیز برای خود جایگاهی بزرگ و رفیع در هجارشکنی دارند. مانتوهایی که کوتاهی، تنگی، رنگ جلف، برش های نشسته بر برجستگی های بدن با چاک هایی تا .. به لباس های مجلسی طعنه می زند .
شال هایی که با انواع اسم های دلنشین شال عشق، شال بهاری،شال با نقش و نگارهای طبیعت و شعرهای زیبای اساتید ادب و هنر ایران؛ دل را می برد و به قول مبلغان آنها با استفاده از زیباترین شال ها « جذاب تر به نظر بیایید ».
البته گروهای مختلف هم بی کار ننشسته اند و با ساخت و تهیه نرم افزارهای آموزشی بستن انواع شال؛ بستن شال با گوشواره !! بستن شال به روش عربی، آفریقایی، پروانه ای، روبانی و یاد دادن همگونی آرایش با رنگ شال و مقنعه به این زیبایی رونق دیگری می بخشند و چهره شهر را از حالت اصیل و اسلامی خود خارج می کنند. برای پی بردن به صدق گفتارم به اینترنت سری بزنید و تبلیغات این گونه مراکز را فقط ببینید.
پای صحبت برخی از این بانوان می نشینی آماج تیرهای ضد فرهنگی غرب نشسته برافکارشان می شوی! تیرهای که از جنس سرب نیست اما ناباورانه ، ریشه بر تیشه ایمان و فرهنگمان می زند . آن زمان که این بانوان ، چادر را مخصوص به شبه جزیره عربستان و زنان آنجا می دانند و از حجاب های زنان ایرانی با حرارت خاصی صحبت می کنند. من به راستی از این گروه می ترسم! اینها درست مصداق سخن بزرگی هستند که گفته :« از کسی که کتابخانه دارد و کتاب های بسیاری می خواند نباید ترسید/ از کسی باید ترسید که تنها یک کتاب دارد و بدون آنکه هرگز آن را خوانده باشد آن را مقدس می پندارد.
لغاتی که در دهان این گروه می چرخد حول محوریت ادعاهای پوشالی کسانی است به ضدیت دینی و فرهنگی شناخته شده اند و در رسانه های آنچنانی ماهواره سخن پراکنی می کنند و بعد هم مرزی برای جلوگیری از اشاعه ادعایشان نبوده و نیست .
اما در پاسخ به این ادعاهای پوشالی باید گفت: پوشش دینی بانوان ، از اختراعات آیین اسلام نیست بلکه ریشه در تاریخ دارد. بنابر گفته های متقین ترین کتاب آسمانی، قرآن و دیگر کتب مقدس، تاریخ رویکرد آدیمان به پوشش از نخستین انسان ها یعنی حضرت آدم و حوا آغاز شده و در طول رسالت رسولان تکامل یافته است.به گفته ویل دورانت «قوم یهود و ایرانیان قدیم، حجاب را برای بانوان یک نوع کرامت و شرافت و از واجبات دینی می دانستند»
بی تردید مبنای حجاب در شریعت یهود،آیات تورات بوده که بر حجاب تأکید می کرده در تورات شباهت لباس زنان و مردان را نهی شده:در قسمتی از تورات می خوانیم:(متاع مرد بر زن نباشد و مرد لباس زن را نپوشد زیرا هر که این کند مکروه یهوه خدای تو است) در آیاتی دیگر بی حجابی یا رعایت نکردن کامل حجاب سبب نزول شده و آمده است:(از این جهت که دختران صیهون متکرند و با گردن افراشته و غمزات چشم راه می روند وبه نازمی خرامند و به پاهای خویش خلخال ها را به صدا در می آورند؛ بنا براین خداوند فرق سر دختران یهود را کل خواهد ساخت و خداوند عورت آنها را برهنه خواهد نمودو....)
بعد هم مسیحیت حجاب کامل تری را ترویج می کند، مسیحیت برای از بین بردن زمینه هر گونه تحریک و تهییج، زنان را به صورت شدیدتری به رعایت کامل پوشش و دوری از هرگونه آرایش و تزیین فراخواند. در قسمتی از کتاب مقدس درباره لزوم آراستگی به حیا و کنار نهادن آرایش ظاهری،آمده است که؛ همچنین زنان،خویشتن را بیارایند به لباس مزین به حیا و پرهیز نه به زلف ها و طلا ومروارید و رخت گران بها. افزون بر این ها عهد جدید نیز بر لزوم پوشاندن موی سر، به ویژه در مراسم عبادی و وقار و امین بودن زن و دوری از نگاه نامحرم و نگاه ناپاک تأکید می کند.
وی درنهایت شریعت مبین اسلام که حجاب از مسائل مهم و ضروریات آن محسوب می شود در قرآن کریم بیش از ده آیه در مورد حجاب و حرمت نگاه به نامحرم وجود دارد و در تمامی موارد به معنای پرده و مانع است.
این پیشرفت و تکامل به حدی شگفت انگیز است که برای زنان انواع حجاب را در نظر گرفته شده است؛حجاب چشم قلل مؤمنین یغضوا من ابصارهم« ای رسول ما به مردان مؤمن بگو تا چشم ها را از نگاه ناروا بپوشند ـ حجاب در گفتار فلا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قلبه مرض« پس زنهار نازک و نرم با مردان سخن نگویید ؛ مبادا آن که دلش بیمار است به طمع افتد» ـ حجاب رفتاری ولا یضربن بأرجلهن لیعلم ما یحفین من زینتهن « و آن طور پای به زمین نزنند که خلخال و زیور پنهان پاهاشان معلوم شود.»
در واقع اسلام پوشش و حجابی را به ارمغان آورد که اصل آن مربوط به احکام ویژه بانوان و اتکای آن، بر تفاوت های طبیعی و ساختاری زن و مرد استوار است. اسلام وجوب پوشش زنان را با تعدیل و نظم مناسب و به دور از افراط و تفریط ، سهل انگاری مضر یا سختگیری بی مورد به جامعه بشری ارزانی داشته است.
غربی ها به دلیل این که اصل عدم توجه به جنسیت در تقسیم کار را محور تمدن و عامل پیشرفت دانسته اند، تحلیل درستی از حجاب و فرهنگ آن ندارند و متأسفانه در جوامع اسلامی هم، بر اثر تأثیر متقابل فرهنگ ها، شاهد کاهش کیفیت حجاب هستیم. و در این برخورد باید یادمان باشد که در جامعه ما پوشش اسلامی با این که به حسب ظاهر، بار سیاسی ندارد ولی بر خلاف انتظار، دیروز و امروز در معرض شدیدترین حملات قرار گرفته است
سال «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی» گویا در نوبت قرار گرفته است تا کم کم، سرنوشتی همانند آنچه که بر سال اصلاح الگوی مصرف و سال جهاد اقتصادی گذشت، بیابد.حقیقتی تلخ که نمی خواهیم باورش کنیم اما نگاهی به تجربیات گذشته از کارنامه برجای مانده از اعمال ما در سال هایی که شعار اقتصادی داشتند گویای آن است که اگر هوشیار نباشیم، محاقی شدیدتر از آنچه بر سال جهاد اقتصادی رفت، در کمین سال تولید ملی است.
سال تولید ملی در خطر محاق است. محاقی که اگر از آنچه که در سال های جهاد اقتصادی و یا سال اصلاح الگوی مصرف بر ما گذشت درس نگیریم، به راحتی پیش خواهد آمد و با تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی همان می کند که با جهاد اقتصادی کرد.
جهاد اقتصادی البته هیچگاه تمام شدنی نیست. اما کارنامه خوانی از سالی که منتسب به آن بود اینطور می گوید که آنچه که در فضای کشور رخ داد، لااقل از سوی مدیران ذیربط و دستگاه های مسئول، آنچیزی نبود که بتوان تعبیر جهاد اقتصادی را به آن اطلاق کرد.
قرار بود در سال جهاد اقتصادی، مفهوم حرکت جهادی در همه بخش های اقتصاد ایران ملکه ذهن همه باشد.
اما به جای آن "خانه نشینی 11 روزه" ملکه اذهان شد. فساد اقتصادی 3 هزار میلیاردی به صحنه آمد و رقابت های مجلس هم به ناحق، بیشتر از جهاد اقتصادی در افکار عمومی مطرح شد.
این گاه شماری است از آنچه بر سال جهاد اقتصادی گذشت. گاه شماری که البته خوانش آن در آستانه پایان دومین ماه از سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی یک ضرورت برای درس گیری و نرفتن به راه هایی است که حمایت از تولید ملی را در کشور ما به حاشیه می برد.
*سال جهاد اقتصادی اینگونه گذشت
سال جهاد اقتصادی هنوز در ابتدای راه بود که ماجرای عزل و ابقای وزیر اطلاعات وقوع یافت.
ماجرای تلخی که در پی آن رخدادی یگانه در تاریخ سیاسی کشور اتفاق افتاد و رئیس جمهور 11 روز به خانه رفت.
11 روزی که اگرچه همه دل نگران وضعیت کشور بودند اما مظلومتر از تمام اتفاقات، این جهاد اقتصادی بود که در ماه اول تولد به ناگاه به محاق رفت و به یک باره تحت تأثیر جهاد حاشیه ها قرار گرفت.
کمیسیون جهاد اقتصادی هم البته قبل از آن در مجلس تشکیل شده بود. کمیسیونی که البته گویا هیچگاه به بلوغ نرسید و کارنامه ای از آن برای افکار عمومی خوانده نشد و یکی از نمایندگان مجلس هم در نظری اعلام کرده بود که تشکیل این کمیسیون اقدامی شتابزده بوده است.
انتقادات از رئیس جمهور بالا می گرفت؛ حتی با اینکه احمدی نژاد بعد از 11 روز از خانه به دولت برگشت و از ولایتمداری سخن راند.
در کنار این انتقادات اما دستگیری شخصی به نام ع.غ که متهم به رمالی و جن گیری بود و ارتباطاتی که گفته شد او با برخی از چهره های رسمی کشور داشته است نیز بر سر و صداها افزود و البته جهاد اقتصادی هم بیشتر به محاق می رفت.
در واقع در ماه های سوم و چهارم سال 90، کمرنگ ترین مقوله ای که در لسان سیاسیون و رسانه ها یافت می شد، "جهاد اقتصادی" بود.
این در حالی بود که البته رئیس جمهور احمدی نژاد نیز در یکی از سخنرانی های خود پس از جلسه هیئت دولت اینطور گرفته بود که برخی از اقدامات دولت را مصداق جهاد اقتصادی می داند.
مصداقی که البته بعدها صدای دیوان محاسبات را مثلا در هدفمندی یارانه ها بلند کرد و اینطور اعلام شد که دولت بخش اعظمی از پرداخت های نقدی به مردم را از محل درآمدهای پیش بینی شده نداده و از جاهای دیگری آن را برداشت کرده است.
سال به نیمه رسید و در حالی که زمزمه ها برای انتخابات مجلس در 12 اسفند گُر می گرفت، ناصر حجازی، دروازه بان اسطوره ای فوتبال ایران نیز از دار دنیا رفت و باز هم اتفاق مهمتر این بود که گویا سرشت سال جهاد اقتصادی این است که در تغافل رسانه ها و برخی از مسئولان امر، مظلوم بماند همچنان.
بحث ادغام سازمان تربیت بدنی و سازمان ملی جوانان و البته تولد وزارت ورزش و جوانان نیز در آن روزها به قدر کافی داغ می نمود اما تعلل دولت در معرفی وزیر ورزش و جوانان هم بر آن داغی می دمید و هرچه فریاد دلسوزان برآمد که جهاد اقتصادی ضرورت اصلی است اما در حاشیه مانده؛ گوش کسی بدهکار نبود که نبود.
و البته در کنار خبر فساد مالی 3 هزار میلیاردی، بلند شدن صدای طبل الرحیل برای انتخابات مجلس نهم نیز چنان تنور رسانه ها و افکار عمومی را گداخت که اندک امید برای پرداخته شدن به مفهوم "جهاد اقتصادی"، لااقل در سه، چهار ماه مانده به پایان سال 90 هم رنگ باخت و همگی ناامید شدیم.
*برای همه چیز غصه خوردیم الّا جهاد اقتصادی!
در واقع شاید در سال جهاد اقتصادی عده ای از ما جماعت سیاست و رسانه و اقتصاد در برخی شبها به سبب برگزاری انتخابات مجلس، خانه نشینی آقای رئیس جمهور و یا خبر فساد 3 هزار میلیاردی، خواب به چشممان نیامد اما حقیقت این است که عموماً بخاطر "جهاد اقتصادی" نه مرتکب شب بیداری شدیم و نه احتمالا غصه چندانی خوردیم.
و سال جهاد اقتصادی با تمام حاشیه هایش تمام شد و اکنون این ما و این سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی.
ماه دوم سال 91 در حال اتمام است.
گرانی ها به سمت مردم حمله آورده اند. بودجه دیرآمده به مجلس هم در کشاکش انتقادات بجا و نابجا وامانده است و انتقادات از تخلفات دولت در مرحله اول اجرای هدفمندی یارانه ها لابد آنقدرها بوده که اجرای مرحله دوم و کیفیت آن را در هاله ای از ابهام قرار داده است.
زبان گشایی های آل نهیان در کشور کوچک امارات علیه جزیره ابوموسای ما نیز مزید تمام علت ها شده است تا شاید قرار بر آن شود که تن رنجور سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی زودتر از جهاد اقتصادی و در سایه بی تدبیری مسئولان امر، کاپ وداعی که جملگی مشترکاً تقدیمش کرده ایم را روی سر ببرد.
10 ماه بعد و در آخر سال درباره سال تولید ملی چه خواهیم گفت؟
آیا اساساً در آن مقطع که صدای زنگ برگزاری انتخابات دولت یازدهم بلند شده است فرصتی هم برای اصحاب رسانه و سیاست و اقتصاد پیش خواهد آمد که راجع به امر رهبر درباره ضرورت حمایت از تولید ملی و کار و سرمایه ایرانی در سال 91 سخن بگویند و فکر کنند یا اینکه با درسهایی که از سال جهاد اقتصادی در مقابل دیدگانمان هست، اوضاع به گونه دیگری رقم خواهد خورد؟!
منبع : مشرق
ماه رجب و روایات مرتبط با آن می تواند یکی از محورهای مشترک میان مذاهب اسلامی باشد.
به گزارش ايلنا به نقل از شبستان، ماه رجب پیش از اسلام نیز دارای حرمت بوده است. پس از ظهور اسلام رجب ماه حرام قرار داده شد تا عمره کعبه بجای آورده شود. البته زیارت امام رضا (ع) در این ماه نیز حسنه عمره را دارد. این ماه دالان ورود به رمضان است.
حجة الاسلام والمسلمین حیدر مسجدی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم حدیث درباره ویژگی ها و آثار مترتب بر ماه رجب گفت: ماه رجب یکی از ماه های بافضیلت است و روایات بسیاری در فضایل آن بیان شده است. چراکه خداوند در قرآن چهار ماه را حرام معرفی می کند که یکی از آنها ماه رجب است.
وی اظهار کرد: با مرور روایات برجای مانده از امام باقر (ع) و امام صادق (ع) می توان دریافت که منبع اصلی این احادیث پیامبر اکرم (ص) است. از این رو این روایات در منابع اهل سنت نیز دیده می شود. بنابراین ماه رجب و روایات مرتبط با آن می تواند یکی از محورهای مشترک میان مذاهب اسلامی باشد.
حجت الاسلام مسجدی با بیان این مطلب که حرمت ماه رجب تنها به مسلمانان اختصاص ندارد، تصریح کرد: پیش از ظهور اسلام نیز ماه رجب در میان ساکنان جزیره العرب دارای حرمت و قداست بوده است. در روایتی آمده است که اهل جاهلیت این ماه را بزرگ می شمردند. که این احترام و تکریم پس از اسلام افزایش یافت. این در حالی است که در دوران جاهلیت بسیاری از مسائل مهم و محترم شمرده نمی شد.
عضو انجمن حدیث حوزه علمیه قم ادامه داد: مردم در دوران جاهلیت در ایام ماه رجب در امنیت کامل بسر می بردند. بنابر روایتی از امام صادق (ع) که توسط شیخ کلینی نقل شده خداوند رجب را ماه حرام قرار داده تا مردم عمره بجای آورند چراکه خداوند هیچ بقعه ای را در زمین محبوب تر از کعبه خلق نکرده است. از این رو رجب در کنار ماه های شوال، ذی القعده و ذی الحجه حرام قرار داده شد تا عمره کعبه بجای آورده شود.
وی با بیان این مطلب که در کنار عمره اعمال دیگری نیز برای ماه رجب مورد تاکید است، عنوان کرد: روزه داری کل یا بخشی از این ماه از مستحبات موکد است. در برخی روایات آمده که اگر کسی توان روزه داری کل این ماه را ندارد روزهای نخست، میانی و پایانی ماه رجب را روزه بگیرد که روزداری این سه روز همان پاداش روزه داری کل ماه رجب را دارد.
حجت الاسلام مسجدی تاکید کرد: رجب ماه بزرگی است که برای آن حسنات بسیار وجود دارد و باب رحمت و مغفرت الهی برای آمرزش گناه بندگان در آن گشوده می شود. هرکس یک روز از رجب روزه بدارد آتش از او به اندازه یک سال راه رفتن دور می شود و هر کس سه روز را روزه بدارد آتش دوزخ از او دور می شود.
وی ابراز کرد: اما در میان تمامی روزهای ماه رجب بر روزه داری روز بیست و هفتم که همزمان است با مبعث پیامبر اکرم (ص) حسنه 60 سال روزه داری را دارد. در این میان استغفار و طلب آمرزش گناهان از دیگر اعمال موکد در ماه رجب است. چراکه پیامبر اکرم (ص) فرموده اند: "رجب ماه استغفار امت من است که خداوند غفور و رحیم است و از خدا بخواهید در باقی عمر از گناه مصون بمانید. شعبان نیز ماه من است و در این ماه صلوات بسیار بفرستید".
حجت الاسلام مسجدی زیارت امام رضا (ع) را از دیگر اعمال موکد در ماه رجب برشمرد و بیان کرد: امام جواد (ع) می فرمایند: زیارت امام رضا (ع) از اعمال افضل در ماه رجب است. حتی برای زیارت مزار ایشان در مشهد مقدس ثواب عمره کعبه بیان شده است.
وی با بیان این مطلب که تمامی این اعمال مستحبی می تواند مقدمه ای باشد برای درک ماه شعبان و ورود به ماه مبارک رمضان به عنوان ماه میهمانی خدا گفت: انسان باید در عید فطر از گناهان پاک شده و به درگاه الهی تقرب جسته باشد. استغفار و روزه داری ماه رجب موقعیتی را فراهم می کند تا از فضای مستعد رمضان برای رسیدن به چنین مرتبه ای استفاده شود.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم حدیث با اشاره به وجود روایات متواتر درباره شب نخست ماه رجب تصریح کرد: امام صادق (ع) به نقل از امیرالمومنین (ع) می فرمایند: دوست دارم که مرد مسلمان چهار شب از سال را برای عبادت خالی بگذارد. شب عید فطر، عید قربان، نیمه شعبان و اول رجب؛ این تاکید نشان می دهد که نخستین شب از ماه رجب از چنان جایگاهی برخوردار است که در نگاه ائمه (ع) در کنار سه عید بزرگ قرار گرفته است.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر شب نخست مناسبت های متعددی در ماه رجب قرار دارد که بر فضائل آن می افزاید. شب جمعه نخست که لیله الرغائب نام گرفته و اعمال خاص خود را دارد. میلاد امامان باقر (ع)، جواد (ع) و امیرالمومنین (ع)، آیین اعتکاف و مبعث رسول اکرم (ص) که همگی بر شان این ماه به عنوان یکی از ماه های پرفضیلت افزوده است.
بسم رب الهادی المهدی
چه کسی گفته صاحبم خواب است؟
چه کسی گفته است شاهینی؟
تو همان زاغ زشت بی دینی
زاغکی در لباس انسان ها
دلقکی در میان رپ خوان ها
نظر حق شده به تو چپ چپ
آبروی تو رفت با این رپ
کافی است این همه کلام گزاف
دهنت را ببند و شعر نباف
این که توهین نمودی اش ای پست
دهمین حجت خداوند است
دهمین نورعالمین است او
پسر شاه کاظمین است او
امپراتور ملک دلها اوست
ما همه نوکریم… آقا اوست
جلوه اش جلوه ی رسول خداست
پرچمش نیز تا ابد بالاست…
مقتدای همه ست این آقا
پسر فاطمه است این آقا
إهدنای نماز های من است
انتهای فرازهای من است
نوه اش منجی جهان مهدی است
حضرت صاحب الزمان مهدی است
صبح خورشید و شام مهتاب است
چه کسی گفته صاحبم خواب است؟
کور دل این تویی که در خوابی
روی از این شام برنمی تابی
حکم تو تا همیشه خاموشی است
خوابت از نوع خواب خرگوشی است
گنبد پاک هشتمین خورشید
این چنین نیست ای خبیث پلید
نیست این عکس در تصور من
گنبدش را ندیده ای حتما !!
گنبد شاه من ز جنس طلاست
شرف الشمس عالم بالاست.
الغرض، بغض من کماکان هست
در دلم کینه‌ی فراوان هست…
عشق ما ریشه‌دار و بنیادی است
تا قیامت امام مان هادی است.
شعر توسط شاعر جوان مسعود یوسف پور یکی از طلاب حوزه علمیه مشهد در پی اهانت شاهین نجفی به ساحت قدسی ائمه هدی سروده شده است.
