محور : سخنان اقتصادی گردآورنده : نویسنده وبلاگ
سوره فرقان 67 وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً.
بندگان خدا كسانى هستند كه بهنگام انفاق نه اسراف ميكنند و نه كم روى و ميان اين دو. يك حالت متوسط و معتدل دارند.
1- دعوات راوندى. حضرت صادق عليه السّلام فرمود. چهار گروه هستند كه دعاى آنها مستجاب نميشود 1- كسى كه در خانه خود بنشيند و بگويد. خدايا رزق و روزى مرا عنايت فرما. كه خداوند در پاسخ او ميفرمايد. مگر من دستور رفتن دنبال روزى را بتو ندادم؟
2- كسى كه همسرش را اذيت نموده و ناراحتش نمايد و او در حق همسرش نفرين كند. كه ميفرمايد مگر من اختيار طلاق او را بتو ندادهام؟
3- كسى كه داراى ثروتى باشد و آن را تباه نمايد و بگويد خدايا بمن رزق و روزى بده كه ميفرمايد. مگر من بتو دستور ندادم كه در زندگى اقتصاد و اعتدال و شايستگى داشته باشى؟ سپس حضرت آيه بالا را قرائت فرمود.
4- كسى كه مال خود را بدون شاهد و گرفتن سند بديگرى قرض دهد (و وامگيرنده نكول و انكار كند و وام دهنده دعا كند) كه ميفرمايد مگر من دستور شاهد و سند گرفتن را ندادم؟
5- نهج البلاغه حضرت فرمود. قناعت سرمايهاى است كه تمام نميشود. و فرمود. جوانمرد و بخشنده باش ولى تبذير و زيادهروى نكن. و اندازه را در نظر بگير و كم روى ننما. و فرمود وقتى كه قضايا و پيش آمدها آن طورى كه ميخواهى نشد ديگر از وضع و حالى كه در آن هستى ناراحت مباش. فرمود براى سرمايه و ملك و مال صفت قناعت پس و براى رسيدن به نعمت خوش اخلاقى كافى است. و از حضرت على عليه السّلام از تفسير آيه شريفه. فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً. (ما به چنين شخصى زندگى پاكيزهاى خواهيم داد) سؤال شد؟ فرمود منظور داشتن صفت قناعت است. و فرمود كسى كه راضى بروزى الهى شود هيچ وقت بر گذشته اندوه نخواهد داشت.
مؤلف در فصل جوامع مكارم قسمتى از احاديث مربوط باين باب نقل شد.
5- خصال. ابن وليد ... از شخصى از حضرت باقر عليه السّلام كه فرمود. دنيا وضع ثابت و برقرارى ندارد. بنا بر اين آنچه كه براى تو مقرر شده گرچه ناتوان و ضعيف باشى بدستت خواهد آمد و آنچه كه بر ضرر تو مقرر شده او هم خواهد آمد و تو نميتوانى از آن خوددارى نمائى گرچه قوى و نيرومند باشى. سپس حضرت دنبال اين سخن فرمود. كسى كه خود را از آنچه كه از دستش رفته نااميد و مايوس بهبيند بدنش در آسايش است و كسى كه قانع باشد بآنچه كه بدستش آمده چشمش روشن خواهد بود (البته در هر حال وظائفش را بايد انجام دهد).
6- امالى طوسى. فحام از منصورى. از حضرت هادى از پدران خود از حضرت صادق عليهم السّلام در تفسير آيه فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً. فرمود منظور قناعت است.
7- معانى از پدرش مرفوعا از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله كه فرمود جبرئيل امين تفسير قناعت را اين چنين كرده است. بآنچه از دنيا بتو رسيده است قانع بوده و در مقابل اندك سپاسگزار و بآن قناعت نمائى.
8- قرب الاسناد. ابن طريف ... از على عليه السّلام كه فرمود. انسان حقيقت ايمان را نچشيده تا وقتى كه در او سه خصلت باشد 1- فقه و فهميدن دين 2- صبر و مقاومت در برابر مشكلات 3- و اندازه نيكو داشتن در زندگى.
مؤلف. همين حديث در باب صفات مؤمن با سند ديگرى نقل شد.
9- خصال. از پدرش ... از ابن ميمون كه حضرت صادق عليه السّلام فرمود. من ضامنم براى شخص معتدل در زندگى كه هرگز فقير نشود.
10- خصال. از پدرش ... از داود رقى از حضرت صادق عليه السّلام كه فرمود. اعتدال و ميانهروى چيزى است كه خداوند او را دوست دارد و اسراف مورد غضب و بغض الهى است حتى بدور افكندن هسته خرما و حتى زيادى آب آشاميدنى را بزمين ريختن كه بدردى ميخورد (8) در ثواب الاعمال هم اين طور نقل شده است.
11- خصال. از پدرش ... از عباسى كه گفت از حضرت رضا عليه السّلام در موضوع خرج كردن براى اهل و عيال و خانواده اجازه خواستم. حضرت فرمود اين كار ميان دو كراهت و دو عمل زشت است. عرض كردم فدايت شوم آن دو عمل زشت و ناپسند را متوجه نشدم فرمود خدا تو را رحمت كند آيا توجه ندارى كه خداوند متعال اسراف و كمروى و بخل هر دو را زشت ميداند؟ و فرموده است. وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً.
12- مؤلف. در باب جوامع مكارم اين حديث از حضرت باقر عليه السّلام نقل شد كه فرمود. اما آنچه نجات دهنده انسان است 1- ترس از خدا چه در نهان و چه در آشكار 2- اقتصاد و اعتدال بهنگام غنا و ثروت و در موقع تهيدستى 3- مراعات عدل و انصاف در حال خشنودى و خشم.
13- خصال. امير مؤمنان عليه السّلام فرمود. اندازه نگه داشتن در زندگى نصف زندگى است (3) و فرمود. كسى كه اعتدال داشته باشد فقير نمىشود.
14- خصال امير مؤمنان عليه السّلام فرمود. تقدير و اندازه نداشتن موجب فقر است و فرمود. اسراف باعث ركود مال و اعتدال موجب زياد شدن آنست.
15- معانى از پدرش ... از شخصى بنام ابراهيم كه از حضرت مجتبى عليه السّلام سؤال شد مروت و مردانگى چيست؟ فرمود. 1- در دين عفاف داشتن (دورى از حرام) 2- اندازهگيرى در زندگى 3- صبر و مقاومت در برابر مشكلات و مصائب.
16- امالى طوسى در ضمن وصاياى على عليه السّلام نزديك وفات بفرزندش فرمود.
پسرم در زندگى خود اندازهگيرى داشته باش.
17- فقه الرضا. از حضرت عالم (موسى عليه السّلام) نقل ميكنم كه فرمود. هر كس كه ميخواهد غنىترين مردم باشد بايد بآنچه كه نزد خدا و بمشيت او است وثوق و اعتماد داشته باشد و در روايت ديگر چنين آمده كه بايد اعتماد و اميدش بآنچه نزد خدا است بيشتر از آنچه كه نزد خود دارد. و از عالم روايت ميكنم كه خداوند متعال فرموده. اگر ميخواهى غنىترين مردم باشى بايد راضى و خشنود باشى بآنچه بتو دادهام. و روايت ميكنم كه فرمود.
كسى كه قانع باشد هميشه سير است و كسى كه قانع نباشد سير شدن ندارد. و روايت ميكنم كه جبرئيل عليه السّلام خدمت رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرود آمد و عرض كرد خداوند متعال بتو سلام دارد و ميفرمايد بخوان.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ*. وَ لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى. ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ (طه 131) چشمان خود را خيره نكن بآنچه كه ما باضافى از كفار دادهايم از تمتعات و زينتهاى دنيوى كه روزى و ثواب اخروى بهتر است. پس حضرت دستور داد كه منادى اعلام كند.
كسى كه مؤدب بادب الهى با دل پر حسرت از جهان ميرود و روايت ميكنيم. از كسى كه از دنيا بهمان مقدار كافى راضى باشد كمترين چيز او را كافى خواهد بود و كسى كه بمقدار كافى راضى نباشد اصولا هيچ چيز او را كفايت نميكند و بهيچ چيز راضى نخواهد شد. و نيز روايت ميكنيم. كسى كه ارزش خود را شناخت دچار هلاكت نخواهد شد. مردم نسبت به تحصيل مقدار قوت و نياز خود توبيخ و ملامت نميشوند بلكه نسبت به تحصيل ما زاد بر نياز ملامت ميشوند سپس فرمود. چه بسا كه مقدار كافى براى زندگى زياد است و بآسانى بدست مىآيد. و نيز فرمود. هر كس كه بروزى اندك از خدا راضى شود خدا هم بعمل اندك از او راضى مىشود و از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله روايت شد كه فرمود. هر كس از ما چيزى را درخواست كند باو عطا ميكنيم و كسى كه اظهار بىنيازى كند خدا او را بىنياز مينمايد. و نيز روايت است كه اگر راجع بقناعت مطالبى در فكر خود احساس ميكنى زندگى رسول خدا را در نظر بگير كه خوراكش نان جو و شيرينيش خرما و وسيله گرم كردنش شاخه درخت خرما بود آنهم اگر پيدا ميشد.
18- مصباح الشريعه. حضرت صادق عليه السّلام فرمود. اگر شخص قناعتگر سوگند ياد كند كه هر دو جهان را دارد خداوند متعال او را تصديق مينمايد و بسوگندش مواخذه نميكند از لحاظ عظمت رتبه قناعت. و اساسا چرا بنده قانع بقسمت الهى نباشد با اينكه خود ميفرمايد.
نَحْنُ قَسَمْنا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا زخرف 33 معيشت و نحوه زندگى دنيا را ما خود ميان آنان قسمت كردهايم پس كسى كه يقين باين مطلب داشته و خدا را در آنچه كه بخواهد و بآنچه ارادهاش تعلق بگيرد تصديق نمايد و بداند كه غفلت از طرف او كه يقين به ربوبيت او دارد تصور نميشود چنين شخصى توليت و تصدى تقسيمات را بدون واسطه فقط با او ميداند و باو نسبت ميدهد و كسى كه بهمان قسمت قسمت شده قناعت كند از حزن و غصه و دروغ و رنج روحى و جسمى آسوده است. و هر چه كه از حالت و صفت قناعت كاسته شود بهمان نسبت برغبت و تمايل دنيوى انسان افزوده مىشود. و صفت طمع و رغبت بدنيا ريشه و اساس همه بديها است و دارنده اين دو صفت نجاتى از آتش ندارد مگر اينكه توبه كند. و از اين جهت پيامبر اسلام فرمود. قناعت ثروت و سلطنتى است كه زوال ندارد و قناعت مركبى است كه بطرف رضاى الهى و بهشت ميبرد و راكب را بآنجا ميكشاند. بنا بر اين بايد در آن چيزهائى كه ندارى و بتو داده نشده توكلت بخدا باشد و نسبت بآنچه بتو داده شده راضى و خشنود باشى و صبر در مشكلات داشته باشى كه صبر نشانه استوارى كارها است.
19- سرائر موسى بن بكر از بنده صالح (موسى بن جعفر عليهم السّلام) كه پيامبر اسلام صلى اللَّه عليه و آله فرمود. محبت و دوستى با مردم نصف عقل است و رفق و مدارا كردن نصف زندگى است. و كسى كه اقتصاد و اعتدال داشته باشد فقير نميشود.
20- امالى طوسى حسين بن ابراهيم ... از ايوب بن حر كه گفت شنيدم شخصى بحضرت صادق عليه السّلام عرض كرد. حديثى بمن رسيده كه اعتدال و تدبير در زندگى نصف تجارت است؟ حضرت فرمود. نه چنين نيست بلكه كل كسب و كار همين است. و از دستور دين اسلام تدبير در زندگى است.
21- امالى معانى و امالى طوسى از على عليه السّلام سؤال شد چه نوع قناعتى بهتر است؟ فرمود قناعت بآنچه خطا عطا فرموده.
22 - علل الشرائع. ابن متوكل ... از هشام بن سالم از حضرت صادق عليه السّلام كه فرمود. هيچ مالى سودمندتر از قناعت باندك و بحد كافى نيست.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2، ص: 344
محور : سخنان اقتصادی - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
على (ع) :الاقتصاد نصف المئونة. ؛ صرفه جوئى در خرج نيمى از زاد و توشه است.
گر عقل معاش مر ترا راهنماست زان خرج كه بيجاست حذر كن كه بجاست
رو از ره اقتصاد كاندر همه جاى يك نيمه ز حاجت تو زين راه رواست
شعر از: ابو القاسم حالت.
شاعر ديگرى در همين زمينه گويد:
چو نصف مئونه بود اقتصاد ميانه روى كن مجو ازدياد
شاعر ديگرى در اين رابطه گفته است:
رو از ره اقتصاد كاندر همه جاى يك نيمه ز حاجت تو زين راه رواست
منبع : گنج حكمت يا احاديث منظوم، ص: 321
محور : سخنان اقتصادی- گردآورنده : نویسنده وبلاگ
- ابو محمد على بن الحسين (ع) گفت: انسان بايد با حفظ اقتصاد، راه انفاق را در پيش بگيرد. يعنى ابتدا حدّ كفاف خود را تأمين كند كه به نيازمنديهاى او رسا باشد و بعد از حد كفاف، سهمى از درآمد اضافى را به مستمندان ببخشد تا زاد و توشه آخرت او باشد. با حفظ اين روش، نعمت او پايندهتر و فضل و كرم الهى نزديكتر مىشود و براى عافيت زندگى نافعتر است.
- ابو عبد اللَّه صادق (ع) گفت: اگر كسى دار و ندار خود را در راه خدا انفاق كند، به شيوه پسنديده و موفّقى دست نيافته است، چرا كه خداوند تبارك و تعالى مىگويد: «در راه خدا انفاق كنيد، اما سرمايه خود را به نابودى نكشانيد و راه نيكى و احسان بپوئيد كه خداوند اهل احسان را دوست مىدارد». يعنى كسانى كه ميانهرو باشند و با انفاق خود، سرمايه اصلى را به خطر نيندازند.
- ابو عبد اللَّه صادق (ع) گفت: اسراف و زيادهروى موجب فقر و نيازمندى است و اقتصاد و ميانهروى مايه دولت و بىنيازى است.
- ابو عبد اللَّه صادق (ع) گفت: اگر خداوند تبارك و تعالى باران رحمت خود را بر شما فرو ريخت، شما نيز دست خود را به جود و بخشش باز كنيد. و اگر باران رحمت خود را از شما باز گرفت، شما نيز دست از جود و كرم باز داريد مبادا در صدد برآئيد كه در جود و كرم، بر خدا پيشى بگيريد كه خداوند از همه كس به جود و كرم شايستهتر است و اگر صلاح نباشد باران رحمت خود را باز نمىگيرد.
منبع : گزيده كافى، ج3، ص: 115
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
كتاب امامت و تبصره. قاسم بن علوى ... از سكونى از حضرت باقر از پدرانش (ع) كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود : غذا و سفره سخاوتمند دوا و درمان است و غذاى بخيل درد است.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
و حضرت صادق عليه السّلام فرمود. جاهل سخاوتمند از عابد بخيل بهتر و افضل است.
و فرمود سخاوت آنست كه پيش از سؤال و درخواست باشد و اگر پس از درخواست سائل باشد آن احساس شرم و از جهت عدم قبول نكوهش و مذمت است
و نيز فرموده صفت كرم و بزرگوارى از صفت رحمت و مهربانى با ارزشتر است.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
حسين بن على عليهما السّلام فرمود كسى كه بخشش تو را ميپذيرد تو را بر داشتن صفت كرم تقويت و يارى كرده و فرمود. اگر مال و ثروت را در اختيار خود نگيرى تو خود در اختيار ثروت قرار خواهى گرفت بنا بر اين مال و ثروت را خرج كن كه بر تو رحم نخواهد كرد و آن را بخور پيش از اينكه تو را بخورد.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
امالى طوسى با سند خود از موسى بن بكر از حضرت موسى بن جعفر عليهما السّلام از ابى ذر از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله كه فرمود كسى كه عوض دادن خدا را باور داشته باشد با كمال جود بخشش ميكند.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
كتاب حسين بن سعيد. محمد بن فضيل از زراره كه گويد شنيدم از حضرت صادق (ع) كه ميفرمود. خداوند متعال دين مقدس اسلام را براى خود پسنديده شما هم با داشتن صفت سخاوت و اخلاق نيكو اين دين مقدس را نيكو داشته باشيد.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
اختصاص و فقه الرضا. از حضرت عالم عليه السّلام كه فرمود. سخاوت درختى است در بهشت كه شاخههاى آن در دنيا آويخته است هر كس كه بشاخهاى از آن متمسك شود او را به بهشت ميبرد. و بخل هم درختى است در دوزخ كه شاخههاى آن در دنيا است هر كس كه به شاخههاى از آن متمسك شود او را به آتش ميكشاند كه خداوند مهربان ما را و شما را از آتش در پناه لطف خود قرار دهد.
و روايت ميكنيم كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله به عدى پسر حاتم طائى فرمود. عذاب پدرت بجهت سخاوتش سبك شد.
و روايت شده كه گروهى از اسيران دشمن را خدمت پيامبر اسلام آوردند حضرت به امير مؤمنان دستور داد كه گردن آنان را بزند سپس شخصى معينى را استثناء كرد كه كشته نشود آن شخص عرض كرد چرا تنها مرا عفو نمودى با اينكه جنايت همه ما همانند است؟ حضرت فرمود. خداوند متعال بمن وحى فرمود كه چون تو در ميان قبيله خود سخاوتمند هستى من تو را نكشم. آن مرد گفت من شهادت بتوحيد و رسالت تو ميدهم حضرت فرمود سخاوتش او را بهشتى كرد.
و روايت شده كه جوان باسخاوتى كه اعتراف بگناهش نمايد در نظر خدا از پيرى كه عابد است ولى بخيل باشد محبوبتر است.
و روايت شده كه هيچ چيز مانند غذا دادن و قربانى كردن انسان را به خداوند متعال نزديك نميكند.
و روايت شده كه نشستن در كنار سفرهها را طولانى كنيد كه از عمر شما محسوب نميشود.
و روايت شده كه اگر انسان فرضا غذائى با صرف صد هزار درهم تهيه نمايد و او را به يك مؤمن بخوراند اسراف محسوب نميشود.
و روايت شده از عالم كه فرمود.
كه غذا بخورانيد و سلام را آشكار و روشن بدهيد و موقع خواب مردم نماز بخوانيد (نماز شب).
و بسلامتى داخل بهشت شويد
و در روايت است. بترس از مقابله با شخص سخى كه خداوند متعال از او دستگيرى ميفرمايد
و روايت شده كه اگر شخص با سخاوت در معرض خطا و لغزش قرار گيرد خداوند پيشانيش را ميگيرد و او را نجات ميدهد.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
جامع الاخبار. رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود. بهشت منزلگاه سخاوتمندان است.
و حضرت صادق عليه السّلام فرمود سخاوتمند بزرگوار كسى است كه مال خود را در حقش و در راه حق انفاق كند.
از حضرت صادق روايت است كه فرمود. شخص جاهل و نادانى كه با سخاوت باشد از شخص روزهدار بخيل بهتر و افضل است.
و در حديث ديگرى از حضرت صادق عليه السّلام است كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود. جوان سخاوتمندى كه در گناه فرو رفته باشد در نظر خدا محبوبتر است از پيرمرد عابدى كه بخيل باشد.
حسن وشاء گويد از حضرت رضا عليه السّلام شنيدم كه ميفرمود. شخص با سخاوت. بخدا و به بهشت و به مردم نزديك و از آتش دوزخ بدور است و بخيل از خدا و از مردم و از بهشت دور و به آتش نزديك است.
پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله فرمود. مردم بر چهار دستهاند 1- با سخاوت 2- بزرگوار 3- بخيل 4- پست. سخاوتمند ميخورد بخشش هم ميكند. بزرگوار خود نميخورد و بخشش ميكند بخيل ميخورد ولى بخششى ندارد. لئيم و پست فطرت نه ميخورد و نه بخشش ميكند.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
مصباح الشريعه حضرت صادق عليه السّلام فرمود. سخاوت از صفات و از اخلاق پيامبران است و اساس و پايه ايمان و مؤمن غير سخى نميشود و همانا سخاوتمند داراى يقين و همت بلند است چون سخاوت شعاع نور يقين است و كسى كه داراى هدف ارزشمندى باشد هر چه بذل و بخشش كند براى او آسان است
و پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله فرمود سخاوت و بخشش با سرشت دولت خدا آميخته است و سخاوت بذل و گذشت از هر چيز محبوب است كه حد اقل آن دنيا است (يعنى سخاوت به بذل جان و فرزند هم محقق مىشود) يكى از نشانههاى سخاوت اين است كه اهميت ندهد به دنيا و زندگى آن كه چه كسى آن را مىخورد و چه كسى رياست مىكند؟ مؤمن است يا كافر- مطيع است يا غير مطيع و عاصى شريف و ارزنده است يا پست و بىارزش (اساسا در فكر دنيا و رياست آن نيست ولى مراقب انجام وظيفه هست) خود گرسنه ميماند و ديگرى را اسير ميكند. خود برهنه ميماند و ديگرى را ميپوشاند و بديگران ميبخشد ولى از پذيرش عطا و بخشش ديگران امتناع دارد انعام و احسان مينمايد و توقع احسان ندارد و اگر مالك تمام دنيا باشد خود را اجنبى دانسته و مالك نمىبيند و اگر تمام آن را در راه خدا انفاق كند و در يك لحظه همه را بذل نمايد بهيچ وجه احساس ناراحتى ندارد.
رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود. شخص سخاوتمند بخدا نزديك و بمردم نزديك و به بهشت نزديك است است و از آتش دور است و شخص بخيل از خدا بدور و از مردم بدور و از بهشت بدور و بآتش نزديك است. و بآن انسانى سخاوتمند گفته مىشود كه در راه طاعت الهى و براى خدا بخشش كند گر چه يك قرص نان و يا يك شربت آب باشد. پيامبر اسلام (ص) فرمود سخاوت بايد از ملك خود باشد و براى خدا باشد ولى آن كس كه در معصيت خدا صرف مال و اسراف مينمايد سخط و خشم الهى را با خود حمل ميكند و چنين شخصى نسبت بخود بخيلترين مردم است تا چه رسد به ديگران چون از هواى نفسش پيروى و از دستور خدا تخلف و تمرد نموده (و نه تنها به خودش هيچ نفعى نرسانده بلكه خود را در معرض سخط و غضب الهى قرار داده است) خداوند ميفرمايد.
وَ لَيَحْمِلُنَّ أَثْقالَهُمْ وَ أَثْقالًا مَعَ أَثْقالِهِمْ عنكبوت 13 بارهاى سنگينى را حمل نموده و بارهاى سنگين ديگرى با بارهاى خود حمل مىنمائيد.
پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله فرمود. فرزند مغرور آدم مرتب ميگويد ملك من. ملك من. مال من. مال من. اى بيچاره كجا بودى تو؟ آن وقتى كه ملك بود و تو اصلا نبودى. و آيا براى تو جز آنچه خوردهاى كه از بين رفته و يا پوشيدهاى كه آنهم كهنه و پوسيده شده و يا آنچه صدقه دادهاى و باقى گذاشتهاى براى خود. آيا غير اينها چيزى براى تو هست؟ و آنچه كه بعنوان صدقه دادهاى معلوم نيست آيا موجب رحمت و مغفرت تو باشد يا موجب عقاب و عذاب تو؟ بنا بر اين خوب فكر كن كه مال ديگران در نظر تو محبوبتر از مال خودت نباشد.
امير مؤمنان عليه السّلام فرمود. آنچه كه پيش فرستاده شده و انفاق شده براى صاحبان ملك است و آنچه كه بماند براى وارثها است. و آنچه كه اكنون در دست تو جز مغرور شدن و فريب خوردن به آن چيزى عائدت نميشود. چقدر ميخواهى سعى و كوشش داشته باشى در طلب دنيا؟ و تا كى ميخواهى ادعاى واهى بنمائى؟ آيا ميخواهى خود را فقير و ديگران را غنى سازى؟
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
معانى الاخبار. ابن متوكل ... از حفض بن غياث از حضرت صادق عليه السّلام كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود. سخاوت درختى است كه ريشه آن در بهشت و خود آن درخت بر فراز دنيا و آويخته در او است كسى كه شاخهاى از آن را بدست گيرد او را بطرف بهشت ميكشد.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
امالى طوسى. عدهاى از ابى مفضل ... از سعيد بن مسلمه از حضرت باقر از پدرانش بهشت كه شاخههاى او در دنيا آويخته است هر كس داراى صفت سخاوت باشد شاخهاى از آن درخت دست زده كه او را بسوى بهشت خواهد برد و نخل نيز درختى است از درختان دوزخ كه شاخههاى آن در دنيا آويخته است هر كس كه داراى صفت ناپسند بخل باشد شاخهاى از آن درخت را در دست گرفته كه اين شاخه او را بسوى دوزخ ميكشاند.
ابو مفضل گويد اين حديث را حسين از شخصى از حضرت باقر نقل كرد
و حضرت صادق عليه السّلام فرمود. سخاوتمند آن نيست كه مال خود را با اسراف و تبذير در غير حق و بيجا صرف كند ولى سخاوتمند كسى است كه آنچه خداوند در مال او فرض و واجب نموده زكاة و غير زكاة ادا كند و بخيل كسى است كه حق الهى را كه در مالش هست نپردازد.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
محور : سخنان اقتصادی(در باره سخاوت و جوانمردى و جود و بخشش) - گردآورنده : نویسنده وبلاگ
معانى الاخبار. ابن متوكل ... از ازدى از حضرت صادق عليه السّلام كه فرمود سخاوت آنست كه بنده سخاوتمندانه از تحصيل مال حرام چشم بپوشد و هنگامى كه از راه حلال مالى را بدست آورد با طيب نفس آن را در راه خدا انفاق نمايد.
منبع : بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68، ج2،
