تاريخ : سه شنبه 30 فروردین 1390 | 10:31 AM | نویسنده : قاسمعلی
محور : اقتصاد ایران
نگاهی به آمارهای بانکی، بورسی و عملکرد بزرگ‌ترین بانک‌ها و وضعیت تالارهای شیشه‌ای بورس‌های بزرگ آمریکا گویای این مطلب است که اقتصاد آمریکا از مدت‌ها پیش رو به افول بوده است؛ اگرچه هم‌اکنون این بازارها کمی جان گرفته‌اند اما سقوط آنها قطعی است.
به طور حتم در ارتباط با بحران مالی آمریکا، سؤال اصلی این است که چرا بازارهای مالی آمریکا سقوط کردند و موجب ایجاد بحران در اقتصاد آمریکا و به همراه آن رکود اقتصاد جهانی شدند؟
بحران اعتباری سال 2007(م) آمریکا را می‌توان از جمله بحران‌هایی دانست که تمام پیش‌بینی‌های دولتمردان وقت اقتصاد آمریکا را نقش بر آب کرد. بحران 3 سال پیش در ایالات متحده نشان داد که اقتصاد این کشور بسیار شکننده است.
نزول بزرگ‌ترین بورس‌های آمریکا و سایر کشورهای غربی که تا همین چندی پیش نیز ادامه داشت، این نکته را تأیید کرده که پس‌لرزه‌های یک بحران تا چه حد می‌تواند نگرانی‌ها را برای یک اقتصاد، تشدید کند. بنابراین می‌توان اذعان کرد که اقتصاد آمریکا کاملاً به سقوط و افول نزدیک شده بود، اگرچه اغلب تحلیل‌گران اقتصادی معتقدند هنوز هم تکانه‌های این بحران ادامه دارد.
آمارها نشان می‌دهد در حین بروز بحران مالی جهان در سال‌های 2007 و 2008 میلادی، 52 بورس دنیا افت ارزشی معادل 5 تا 60 درصد را تجربه کردند. این آمار بیانگر این موضوع است که اقتصاد ایالات متحده روزهای پرتنشی را پشت سر گذاشته است. حتی برخی آمارها نشان می‌دهند بورس‌های جهان در اثر بحران مالی اخیر حدود 23 میلیارد دلار زیان دیده‌اند که این مسأله تأثیرپذیری بورس‌های شکننده‌ی غربی را مشهودتر کرده است.
در پی بروز بحران مالی جهانی، بسیاری از بورس‌های دنیا با افت شدیدی مواجه شدند اما بازار سرمایه‌ی کشور با اقدامات کنترلی و اتخاذ تدابیر لازم نه تنها از آسیب‌های احتمالی مصون ماند، بلکه از این تهدید، فرصت‌سازی هم کرد و رشد قابل قبولی را تجربه کرد.
از سوی دیگر نگاهی به آمارهای رسمی نشان می‌دهد بورس تهران در روزهایی که بورس‌های بزرگ اروپایی و آمریکایی روزگار سختی را تجربه می‌کردند و با افت‌های بسیار بالا مواجه بودند، آسیبی را متحمل نشده است. این واقعیت نشان داد بورس‌های غربی نسبت به بورس تهران، بسیار شکننده‌تر و آسیب‌پذیرتر هستند.
نباید این نکته از اذهان عمومی فراموش شود که هرچند در پی بروز بحران مالی جهانی، بسیاری از بورس‌های دنیا با افت شدیدی مواجه شدند اما بازار سرمایه‌ی کشور با اقدامات کنترلی و اتخاذ تدابیر لازم نه تنها از آسیب‌های احتمالی مصون ماند، بلکه از این تهدید، فرصت‌سازی هم کرد و رشد قابل قبولی را تجربه کرد.
رسیدن ارزش بازار سرمایه ایران به حدود 100 هزار میلیارد تومان و رکوردزنی‌های متوالی در بورس تهران، این مسأله را تأیید می‌کند. شاید این سؤال پیش آید که چرا به رغم بروز بحران مالی اخیر در دنیای امروز، بازار سرمایه‌ی ایران هم‌چنان رکوردهای غیرمنتظره را می‌شکند؟ پاسخ این سؤال بسیار ساده است، بازار سرمایه‌ی ایران متنوع و مبتنی بر اقتصاد واقعی است و کاملاً طبیعی است که به رغم افت بازارهای مالی جهان، بورس ایران روند رو به رشدی را تجربه می‌کند. این پاسخ، به نوعی پاسخ سؤالی که در ابتدای این مطلب مطرح شد نیز هست. یعنی علت سقوط بازارهای مالی آمریکا یک کلام بود: «فعالیت نکردن بر مبنای اقتصاد واقعی»*
(*) دکتر علی صالحآبادی،رییس سازمان بورس و اوراق بهادار
گروه اقتصادی برهان\
