محور : اقتصاد
اردبيلي هاله*
مردم جوامع مختلف به ارزشها و باورهاي خود سخت پايبند بوده و به سادگي پذيراي تغيير آن نمي‌باشند. اما، توسعه فراگرد تغيير ارزشهاي حاكم بر جامعه است. چه‌بسا تجربه كشورهاي توسعه يافته‌اي مانند ژاپن، مؤيد اين نكته مي‌باشد. آشنايي با شيوه‌هاي توليدي جديد، موجب ايجاد تغيير در نحوه تفكر و زندگي افراد مي‌شود، بدين طريق ارزشهاي اجتماعي نيز تغيير مي‌نمايد؛ چراكه اساس ارزشها در انديشه و باورهاي انسان است.
هر فرهنگي، الگوهايي از انسان ارائه مي‌دهد كه فعاليت‌ها، موفقيت‌ها و وظايف اجتماعي افراد را مشخص مي‌كند. افراد جامعه در قالب اين الگوها و ارزشها، طرح زندگي خود را مي‌ريزند. اما، در فراگرد توسعه، زماني فرا مي‌رسد كه افراد بايد درباره اين الگوها، تأمل و تجديد نظر نمايند. زيرا در روند توسعه، روحيه تعقيل نيز افزايش مي يابد و ارزشهاي خانوادگي، طبقاتي، نژادي و سنت‌هاي نارواي اجتماعي؛ اعتبار و استحكام خود را از دست مي‌دهد و زنان حضور بيشتري در تمامي عرصه‌هاي اجتماعي پيدا مي‌كنند.
مقاومت و عدم تغيير ارزشها و باورهاي عمومي، مسائل تازه‌اي بر سر راه توسعه بوجود مي‌آورد و آن را با موانع جدي روبرو مي سازد. از اين رو، شناخت، ترويج، تقويت، انتقال يا تضعيف و تغيير ارزشهاي اجتماعي، اهميت خاصي دارد كه در بررسي‌هاي توسعه بايد مورد توجه قرار گيرد. از جمله ارزشهاي مثبت و مؤثر در توسعه مي‌توان به افزايش سواد‌آموزي، كسب مهارت و تخصص، نوگرايي و نوآوري اشاره كرد.
بنابراين مي‌توان گفت كه تغيير ارزشها، اولين و سخت‌ترين گام در راه توسعه است كه بيشترين تأثير دا در پيشبرد اهداف توسعه دارد. اما، بايد با احتياط در اين راه گام گذاشت تا با مقاومت و واكنش منفي جامعه مواجه نگشت.
:: مشاهده متن کامل مقاله در قالب فرمت pdf ::
منیع : پایگاه اطلاعات علمی sid - پژوهشنامه اقتصادي پاييز 1380
