محور : معرفی کتاب
نام كتاب: اسلام و توسعه اقتصادي
(راهبردي براي توسعه همراه با عدالت و ثبات)
مؤلف: م.ع.چپرا
مترجمان: محمدنقي نظرپور، سيداسحاق علوي
ناشر: مؤسسه انتشارات دانشگاه مفيد
چاپ اول: بهار1383
قطع: رقعي
تعداد صفحات: 282 ص
قيمت: 20000 ريال
در اين كتاب استاد چپرا هموارسازي مسير دستيابي به توسعة اقتصادي در كشورهاي اسلامي را وجهة همت خود قرار داده، پس از بررسي راهبردهاي توسعه‌اي مبتني بر اقتصاد بازار و سوسياليستي، به تبيين توسعه از منظر اسلام پرداخته است. وي ضمن ترسيم مراحل پنجگانة توسعه، تأكيد مي‌كند اگر اقتصاد توسعه، خواهان تحقق رفاه واقعي تمام مردم است، بايد هر چه سريع‌تر وارد مرحله پنجم شود. اين مرحله نه تنها بر پيشرفت اقتصادي، بلكه بر ساير عوامل مؤثر بر رفاه انسان‌ها نيز تاكيد مي‌ورزد.
اين كتاب، پژوهشي در جهت پي‌ريزي طرحي نو، گشودن راه و روزنه‌اي تازه و راهكاري براي فراهم آوردن شرايط مطلوب توسعه در كشورهاي اسلامي است و با بهره‌گيري از منابع و آموزه‌هاي پر بار شرع مقدس و سنّت‌ها و آرمان هاي جامعة اسلامي ضمن به دست دادن رهيافتي تازه از مفهوم توسعه و بسط و تعميم آن به انگاره‌هاي فراتر از مفهوم محدود رشد اقتصادي و ارضاي خواسته‌ها، هوس‌ها و نيازهاي مادي و ناسوتي بشر، راهبرد جديدي فراروي نظريه پردازان و نخبگان و متوليان سياسي و اقتصادي كشورهاي اسلامي قرار مي‌دهد.
جانمايه اصلي كتاب اين است كه بدون مد نظر قرار دادن جنبة اخلاقي در همة تصميم‌گيري‌هاي فردي و گروهي كه مستقيم يا غير مستقيم بر تخصيص و توزيع منابع اثر مي‌گذارد نمي‌توان به تخصيص مجدد عادلانه دست يافت. در حقيقت بدون توسل به معيارهاي اخلاقي، به دست دادن تعريفي از كارايي و عدالت امكان‌پذير نيست. نگرش ناسوتي نظام بازار، ممكن است اين نظام را قادر سازد كه عدم تعادل‌ها را كاهش داده، زمينة رشد بالاتري را ايجاد كند؛ امّا نمي‌تواند زمينه را براي ايجاد دگرگوني‌هاي بنيادي لازم در رفتارهاي فردي و اجتماعي به منظور تحقق توسعة همراه با عدالت فراهم سازد. راهبرد اسلامي توسعه با آن‌كه نقش ابزارهاي اساسي راهبرد بازار (انگيزة سودجويي، مالكيت خصوصي، رقابت و تصميم‌گيري غير متمركز) را در ايجاد كارايي تأييد مي‌كند، مي‌كوشد اصلاح انسان را آن‌طور كه بايد و شايد تضمين كرده تا از اين ابزارها به نحوي استفاده كند كه منفعت شخصي خود را فقط در چارچوب سعادت اجتماعي برآورد؛ چرا كه انسان، بهترين وسيلة توسعه و مقصود آن است و او است كه از ابزارهاي راهبرد بازار استفاده مي‌كند.
راه درمان، اصلاح اخلاقي انسان و احساس پاسخگويي در پيشگاه هستي‌بخش متعالي و ناظر بر تمام امور است. با اين وصف، اسلام صرفاً به اصلاح اخلاقي محدود نمي‌شود. در نظام‌هاي سياسي، اقتصادي و مالي اسلام، عناصر مهم ديگري نيز گنجانده شده است تا استفاده از منابع كمياب را بر اساس عدالت اجتماعي ـ اقتصادي تضمين كند.
اصلاحات ارضي، گسترش صنايع كوچك، در كنار بازسازي كامل نظام تأمين مالي در پرتو آموزه‌هاي اسلامي، نقش بسزايي را در كاستن از تمركز ثروت و قدرت و گسترش فرصت‌هاي خود اشتغالي ايجاد خواهد كرد. تأمين نيازهاي اوليه و توزيع عادلانه‌اي كه از اين شيوه به دست مي‌آيد، تأثيري نيروبخش بر عامل انساني و سمت‌دهي انرژي‌ها و خلاقيت‌هاي انساني در جهت شتاب بخشيدن به توسعه از خود بر جاي خواهد گذاشت.
اين كتاب داراي يك مقدّمة مؤلف و مترجمان و شش فصل به صورت ذيل است:
فصل اوّل: نوع توسعه؛
فصل دوم: آيا سكولاريسم مي‌تواند موجبات توسعه عادلانه را فراهم سازد؛
فصل سوم: ناسازگاري‌هاي اقتصاد توسعه؛
فصل چهارم: راهبرد اسلامي؛
فصل پنجم: دلايل شكست؛
فصل ششم: نتايج.
منبع : فصلنامه اقتصاد اسلامی 15
