محور : اقتصاد اسلامي

ميرمعزي سيدحسين*
* پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي
 
 
حذف ربا از نظام بانكي و بازارهاي مالي كشورهاي اسلامي، بدون شناخت روش حيله هاي ربا و تفكيك حيله هاي جايز از حرام ممكن نيست؛ از اين رو مقاله حاضر به تبيين حيله و ارايه ملاك حيله هاي حرام و تطبيق آن بر ربا و حيله هاي آن پرداخته است.
در مقاله، حيله چنين تعريف شده:
حيله عملي است كه به منظور تغيير حكم يك مصداق از راه تغيير عنواني كه بر آن منطبق است انجام مي شود.
ملاك هاي حرمت حيله عبارتند از:
1. هدف از اين عمل فرار از حلال به حرام نباشد؛
2. عملي كه به منظور تغيير حكم انجام مي دهد، في نفسه حرام باشد؛
3. دليل حكم عنوان اول، بر حرمت عنوان حيله دلالت كند؛
4. تعدي از دليل حكم عنوان اول به عنوان حيله، به كمك نص ديگر ممكن باشد؛
5. تعدي از دليل حكم عنوان اول به عنوان حيله، به كمك عقل ممكن باشد.
در مقاله، ملاك هاي پنجگانه پيش گفته بر حيله هاي ربا تطبيق، و افزون بر توجيه نصوص، برخي مصاديق حيله هاي حرام ربا در بانكداري بدون رباي ايران بيان شده است.
 
كليد واژه: ربا،‌ حيله، رباي معاملي،‌ رباي قرضي

» » » مشاهده متن کامل مقاله در قالب فرمت pdf

منبع : فصلنامه اقتصاد اسلامی 24