محور : اقتصاد اسلامي

بررسي امکان طراحي اوراق مناسب عمليات شبه بازار باز (با استفاده از تجربه هاي بانک هاي مرکزي ج.ا. ايران و سودان)

نودهي محسن*
 * حوزه علميه قم
 
 امروزه مهمترين ابزار کنترل و افزايش نقدينگي در کشورهاي توسعه يافته استفاده از«عمليات بازار باز» است که طي آن، بانک مرکزي به خريد و فروش دارايي هاي خود (به طور عمد اوراق بهادار) در بازارهاي ثانويه مي پردازد. اما در بسياري از کشورهاي در حال توسعه به علت عدم توسعه بازارهاي سرمايه بانک هاي مرکزي نمي توانند در بازارهاي ثانويه به خريد و فروش اوراق اقدام کنند؛ بنابراين، برخي از اين کشورها براي کنترل نقدينگي به خريد و فروش اين اوراق در بازارهاي اوليه اقدام کرده اند که در برخي نوشته هاي اخير به آن «عمليات شبه بازار باز» گفته مي شود. از آنجا که اين عمليات مستلزم محذور «رباي قرضي» است، بانک هاي مرکزي سودان و ايران، اوراق جايگزيني را مبتني بر مشارکت و تنزيل ارايه و آزموده اند که با بررسي و تحليل کارامدي آنها مي توان از برخي از آنها در اين عمليات بهره جست.
 
كليد واژه: عمليات بازار باز، عمليات شبه بازار باز، اوراق بانک مرکزي، اوراق مشارکت بانک مرکزي