محور : اقتصاد اسلامي

نظرپور محمدنقي,منتظري مقدم مصطفي
 
 يکي از اصلي ترين مولفه ها و شاخص هاي سرمايه اجتماعي، اعتماد است. با عنايت به اينکه بيشتر مطالعه هاي سرمايه اجتماعي در پي کشف، شناسايي معيارها و شاخص هاي سرمايه اجتماعي منطبق با فرهنگ اسلامي نبوده اند. اين نوشتار با مراجعه به متن هاي اسلامي، مفهوم اعتماد را شناسايي و نقش آن را در توسعه اقتصادي ترسيم مي کند. اين کوشش گامي در تدوين نظريه سرمايه اجتماعي در انديشه ديني قلمداد مي شود. اين پژوهش به روش توصيفي، تحليل محتوا و با استفاده از منابع معتبر، در پي آزمون اين فرضيه است که در صورت نهادينه شدن مولفه ها و نماگرهاي سرمايه اجتماعي از ديدگاه اسلام، بستر مناسب براي توسعه اقتصادي محقق خواهد شد.
تاکيد بر برپايي قسط و دادگري در بين مردم، سفارش به راست گويي، امانت داري و وفاي به عهد، تاکيد فقه اسلامي بر اصل اعتماد از راه قاعده هايي مانند: اصاله الصحه، يد و سوق المسلمين و بيان دستورهاي روشن درباره آداب معامله ها مانند: نهي از کاستن بهاي کالا و کار مردم، حيله گري در خريد و فروش، کم فروشي با پيمانه و ترازو، سو استفاده از بيت المال و توصيه به برآوردن نياز مردم، نظامي را ترسيم مي کند که در آن ارتباط ها و کنش هاي جمعي با سهولت بيشتري صورت گرفته و اعتماد افراد جامعه را تقويت مي کند. اعتماد پديد آمده در سايه ايده اسلامي مي تواند با اثرگذاري بر کارايي بازار، دولت، کاهش فقر، توسعه مالي و سرانجام رشد اقتصادي، بسترهاي مناسب توسعه اقتصادي را در جامعه فراهم کند.
 
كليد واژه: اعتماد، سرمايه اجتماعي، اسلام، توسعه اقتصادي، فرهنگ اعتمادساز