محور : اقتصاد

پوركاظمي محمدحسين,رضايي جواد
 
 مفهوم كارايي در ادبيات اقتصادي بيشترين ستانده با ميزان معيني از نهاده و برعكس است. امروزه به منظور اندازه گيري درجه كارايي از دو دسته روش بهره گيري مي شود كه عبارتند از: 1. روشهاي پارامتري 2. روشهاي ناپارامتري. در اين مقاله با توجه به روشهاي ناپارامتري -كه بر پايه روشهاي برنامه ريزي رياضي استوار است- به ارزيابي كارايي صنعت گردشگري ايران، در مقايسه با ساير كشورهاي منطقه پرداخته شده است. شايان ذكر است كه مزيت عمده روش تحليل پوششي داده ها نسبت به ساير روشهاي موجود براي اندازه گيري كارايي، اين است كه مي توان به وسيله آن كارايي واحدهايي را كه داراي چند ورودي و چند خروجي(غير قابل تبديل به هم) مي باشند، ارزيابي نمود.
در مقاله حاضر با توجه به ورودي ها و خروجي هاي صنعت گردشگري در هر يك از كشورهاي منطقه در سال 1382 به ارزيابي كارايي آنها با دو فرض بازدهي نسبت به مقياس ثابت و بازدهي نسبت به مقياس متغير پرداخته شده است و در پي آن، اين مطالعه، براي اين پرسش كه در صورت تخصيص ناكاراي منابع موجود، چه راهكاري وجود دارد كه منابع آتي اين بخش به صورت ناكارا تخصيص نيابد، پاسخي ارايه داده است.
نتايج نشان مي دهد كه با توجه به روش نخست، صنعت گردشگري در كشورهاي بحرين، تركيه و سوريه از بيشترين كارايي برخوردار بوده و متوسط كارايي تحت اين فرض 74 درصد است؛ بنابراين عملا صنعت گردشگري در كشورهاي مورد بررسي، 26 درصد زير ظرفيت عمل مي كنند. با در نظر داشتن روش دوم، صنعت گردشگري در كشورهاي امارات متحده عربي و آذربايجان نيز به جمع كشورهاي كارا مي پيوندند كه متوسط كارايي تحت اين فرض3/83 درصد مي گردد. در اين حالت ظرفيت بدون استفاده در صنعت گردشگري كشورهاي مورد بررسي، 7/17 درصد خواهد بود. در نهايت با توجه به الگو بودن كشور تركيه بر اساس يافته هاي اين تحقيق، مي توان گفت كه كشورهاي ناكارا به منظور افزايش كارايي مي بايست صنعت گردشگري تركيه را الگوي خود قرار دهند.
 
كليد واژه: روش تحقيقاتي غيرپارامتري، روش تحقيقاتي پارامتري، گردشگري، ايران، روشهاي آماري، كارايي اقتصادي، مدل DEA
 

:: مشاهده متن کامل مقاله در قالب فرمت pdf  ::

منيع : پژوهشنامه اقتصادي- شماره 3 (پياپي 22)  پاييز 1385