محور : اقتصاد ایران

اسفندياري علي اصغر*,مقدس حسين زاده سميره,دلاوري مجيد
* دانشگاه شهيد چمران اهواز
 
هدف از ايجاد و توسعه مناطق آزاد؛ افزايش و توسعه صادرات، ايجاد اشتغال، جذب سرمايه گذاري داخلي و خارجي و انتقال تکنولوژي، افزايش درآمدهاي عمومي، افزايش توريسم، ارتقاي جايگاه اقتصادي کشور و بهره مندي از اقتصاد رقابتي است. در اين پژوهش عملکرد اقتصادي مناطق آزاد سه گانه کيش، قشم و چابهار در فاصله زماني 83-1372 مورد ارزيابي قرار گرفت. بررسيها نشان داد بخش عمده اي از هزينه ايجاد زيرساختها و تاسيسات زيربنايي به منطقه آزاد کيش اختصاص يافته و اين منطقه در جذب درآمد ارزي ناشي از توريسم خارجي و جذب سرمايه گذاري داخلي و خارجي نسبت به ساير مناطق پيشرو بوده است. منطقه آزاد قشم در جذب %99 درآمد ارزي ناشي از صادرات کالا در مناطق آزاد ايران فعاليت عمده اي داشته است. عملکرد مناطق آزاد چابهار در زمينه عوامل مذکور به دليل عدم وجود زيرساختها و محروميت شديد منطقه بسيار ضعيف بوده و اين منطقه نتوانسته است به هدف اصلي خود که ترانزيت کالا است، دست يابد. در مجموع مناطق آزاد سه گانه، برغم داشتن زمينه ها و توان بالقوه براي توسعه و پيشرفت به دليل ضعف امکانات و تاسيسات زيربنايي، عدم منابع تامين درآمدها، عدم ثبات سياسي، عدم جذب سرمايه گذاران داخلي و خارجي، عدم جايگاه تعريف شده در برنامه هاي کلان و راهبردهاي توسعه اقتصادي کشور، نتوانسته اند عملکرد موفقي ارايه نمايند.
در بخش اقتصادسنجي مقاله با استفاده از داده هاي ترکيبي (panel data) سه منطقه آزاد کيش، قشم و چابهار در فاصله زماني 83-1372، عوامل موثر بر توسعه صادرات و کسب درآمد ارزي مناطق آزاد ايران تعيين گرديد. نتايج آزمون حداقل مربعات وزني حاکي از آن است که افزايش در متغيرهاي هزينه هاي جاري و عمراني با سه وقفه تاخيري، سرمايه گذاري داخلي و خارجي و درآمدهاي عمومي تاثير مثبت و معني داري بر توسعه صادرات و درآمد ارزي اين سه منطقه داشته و به جذب درآمد ارزي اين مناطق کمک شاياني نموده است.

:: مشاهده متن کامل مقاله در قالب فرمت pdf  ::

منيع :  پژوهشنامه اقتصادي- شماره 1 (پياپي 28)  بهار 1387