محور : اقتصاد ایران

عرب مازار عباس,باجلان علي اكبر
 
 اين مقاله به محاسبه نرخهاي بهينه ماليات بر کالاهاي مختلف با در نظر گرفتن دو معيار کارايي و عدالت اجتماعي مي پردازد. براي محاسبه نرخهاي بهينه ماليات از قاعده رمزي در دنياي چند نفره و تابع رفاه اجتماعي برگسون - ساموئلسون استفاده مي شود. در محاسبه نرخهاي بهينه ماليات نياز به کششهاي قيمتي کالاهاي مختلف مي باشد. اين کششها از نتايج تخمين سيستم تقاضاي تقريبا ايده آل بدست مي آيد. تخمين سيستم تقاضاي مذکور بر اساس داده هاي بودجه خانوارهاي شهري ايران براي دوره 1372 الي 1384 و به روش داده هاي تابلويي، انجام مي شود. تضاد بين کارايي اقتصادي و عدالت اجتماعي با وارد کردن پارامتري به عنوان نرخ گريز از نابرابري اجتماعي در تابع رفاه اجتماعي، مورد بررسي قرار مي گيرد. نرخهاي بهينه ماليات تحت فروض مختلفي از نرخ گريز از نابرابري اجتماعي و با حل دستگاه معادلات غيرخطي و به روش لاگرانژ حاصل مي شوند. نتايج تحقيق نشان مي دهد که در سطح پارامتر گريز از نابرابري اجتماعي صفر که فقط جنبه کارايي مالياتهاي غيرمستقيم مدنظر است و به اهداف عدالت اجتماعي توجهي نمي شود، نرخهاي بهينه ماليات بر کالاهاي مختلف تقريبا يکسان هستند؛ ولي در سطوح ديگر، نرخ گريز از نابرابري اجتماعي که اهداف عدالت اجتماعي مالياتهاي غيرمستقيم در نظر گرفته مي شود، نرخهاي بهينه غيريکسان هستند. با افزايش اين پارامتر، پراکندگي نرخها بيشتر مي شود؛ بدين معني که نرخ ماليات بر کالاهايي که سهم عمده اي از مخارج دهکهاي پايين را تشکيل مي دهند، کاهش مي يابد و نرخ ماليات بر ساير کالاها نيز افزايش پيدا مي کند. همچنين با افزايش پارامتر گريز از نابرابري اجتماعي، هزينه نهايي رفاه اجتماعي کاهش مي يابد.
 
كليد واژه: نرخ بهينه ماليات، ماليات کالا و خدمات، سيستم تقاضاي تقريبا ايده آل، تابع رفاه اجتماعي، روش لاگرانژ، مدل اقتصادسنجي

:: مشاهده متن کامل مقاله در قالب فرمت pdf  ::

منيع : پژوهشنامه اقتصادي- شماره 3 (پياپي 30)  پاييز 1387