محور : اقتصاد ایران

نونژاد مسعود*
 
* دانشگاه آزاد اسلامي، واحد شيراز
 
 مزيت نسبي، توان يک کشور در توليد ارزان تر يک محصول يا خدمت را در مقايسه با ديگر محصولات و خدمات نشان مي دهد. اين مفهوم يکي از کاربردهاي اقتصاد بين الملل است. يکي از صنايع مهم و قابل توجه در کشور ما که داراي پتانسيل صادراتي بالايي است، صنعت کاني هاي فلزي و غيرفلزي است. در اين مطالعه، مزيت نسبي اين صنعت در ايران با استفاده از شاخصهاي مزيت نسبي آشکار شده، بهره مکاني با توجه به ارزش افزوده و بهره مکاني با توجه به اشتغال، بررسي شده است و داده هاي سري زماني 1342 تا 1378 نيز مورد استفاده قرار گرفت. همچنين با کمک روش هزينه منابع داخلي، شرکت فولاد مبارکه به عنوان مهمترين واحد اين بخش، مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج مطالعه نشان داد که در چهار سال از دوره پنجم؛ يعني سال هاي 1370 تا ????، بخش کاني هاي فلزي و غيرفلزي داراي مزيت نسبي بوده است. مزيت ايجاد شده بيشتر مربوط به بخش کاني فلزي بوده است. در اين دوره، ميانگين شاخص مزيت نسبي آشکار شده برابر 1.37 بوده است، در حاليکه در اين دوره، شاخصهاي بهره مکاني با توجه به ارزش افزوده و اشتغال در کمترين مقدار خود بوده اند. نتيجه حاصل از محاسبه شاخص هزينه منابع داخلي براي فولاد مبارکه نشان داد که به ازاي هر کيلوگرم فولاد، معادل 434 ريال سود نصيب کارخانه شده است، همچنين نتايج بررسي، تاثير عوامل مختلف بر شاخص مزيت نسبي آشکار شده را نشان داد که صادرات با کشش 0.68 بالاترين تاثير را در رشد اين شاخص داشته است.
 
كليد واژه: مزيت نسبي، صنايع کاني، بهره مکاني، کاني فلزي، مدل اقتصادسنجي

:: مشاهده متن کامل مقاله در قالب فرمت pdf  ::

منيع : پژوهشنامه اقتصادي- شماره 3 (پياپي 30)  پاييز 1387