محور : شهید مطهری و اقتصاد
دیدیم كه آندره پى یتر در ابتداى بخش دوم كتاب در مورد مادى گرایى تاریخى این تعبیر را به كار برد كه:
«مادى گرایى تاریخى در عین حال یك برداشت اقتصادى از تاریخ و یك برداشت تاریخى از اقتصاد است. »
در اینجا نیز تعبیر دیگرى شبیه آن تعبیر آورده و مى گوید:
«مادى گرایى تاریخى كه به منزله ی بررسى تاریخى از دیدگاه اقتصادى است، همچنین بررسى اقتصادى است از دیدگاه تاریخى. » [1]
این مطلب را ما مى توانیم با یك تعبیر دیگر بیان كنیم كه شاید رساتر و كلى تر بوده و بیشتر قابل تحقیق و تأمل باشد.
این تعبیر كه گفته شده است «مادى گرایى تاریخى یك بررسى تاریخى اقتصاد است» در واقع به این مطلب برمى گردد كه تاریخ ماهیت و هویت اقتصادى دارد و اقتصاد، وجود تاریخى؛ یعنى اگر بخواهیم با تعبیرات دقیق فلسفى مطلب را بیان كنیم باید بگوییم كه از نظر ماركسیسم تاریخ ماهیت اقتصادى دارد (یعنى اگر با «ما هو؟ » از تاریخ سؤال شود جوابش باید مشتمل بر جنس و فصل اقتصادى باشد) و اقتصاد هم وجود تاریخى دارد.
و اما براى توضیح مطلب باید به این سؤالات پاسخ داد كه: آیا جامعه ماهیت واقعى دارد؟ ماهیتش چیست؟ آیا تك ماهیتى است یا چند ماهیتى؟ آیا حىّ است یا غیر حىّ؟ . . .
منبع : پایگاه جامع شهید مطهری
