محور : اقتصاد ایران
تحليل اثرات بازخوردي و سرريزي در قالب الگوي داده – ستانده دو منطقه اي (مطالعه موردي استان تهران و ساير اقتصاد ملي)

بزازان فاطمه,بانويي علي اصغر,كرمي مهدي
 
 اهميت اقتصاد فضا چندي است در ايران مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و در سلسله مقالاتي نيز تلاش هايي براي شناسايي اهميت اقتصاد فضا در چارچوب جداول داده - ستانده تک منطقه اي صورت گرفته که تحولي در مطالعات اقتصاد منطقه اي در ايران به حساب مي آيد. ضرايب داده – ستانده منطقه اي در اين مقال ها بر مبناي نبود ضرايب آماري محاسبه و ميزان اعتبار آماري آن نيز مورد آزمون قرار گرفته اند. اما ضرايب داده - ستانده تک منطقه اي به لحاظ اهميت اقتصاد فضا و تحليل هاي منطقه اي داراي محدوديت هايي است. براي برون رفت از اين محدوديت ها، الگوي دو منطقه اي معرفي مي شود. هدف از اين پژوهش، ارايه روش برآورد ضرايب داده - ستانده دو منطقه اي با رويکرد غيرآماري است که براي نخستين بار در ايران به صورت تجربي مورد مطالعه قرار مي گيرد. اين دو منطقه استان تهران و استان هاي ديگر در اقتصاد ايران است. ضرايب داده - ستانده دو منطقه اي سياست گذاران را قادر مي سازد تا علاوه بر کاربردهايي که تحليل هاي داده - ستانده تک منطقه اي دارند، اثرات بازخوردي و سرريزي بين منطقه اي و الگوي تجارت بين منطقه اي را شناسايي و طراحي نمايد. نتايج برآورد ضرايب دو منطقه اي در سطح ده بخش اصلي در اقتصاد ايران در سال 1380 در اين مطالعه نشان مي دهد 58 درصد از واردات استان تهران از ساير اقتصاد ملي است، در حالي که 41 درصد از واردات ساير اقتصاد ملي از استان تهران است. همچنين، اثرات سرريزي در استان تهران بزرگتر از ساير اقتصاد ملي مشاهده شده و اثرات بازخوردي دو منطقه جزيي بوده است. فراتر از آن در اين مطالعه ميزان خطاي به کارگيري مدل تک منطقه اي به جاي مدل دو منطقه اي در ساير اقتصاد ملي 20 درصد و در استان تهران 12 درصد برآورد شده، که بسيار قابل ملاحظه بوده و ضرورت استفاده از مدل چند منطقه اي را آشکار مي کند.
 
كليد واژه: ابعاد اقتصاد فضا، ضرايب داده - ستانده دو منطقه اي، تهران، اثرات بازخوردي و سرريزي

:: مشاهده متن کامل مقاله در قالب فرمت pdf  ::

منيع : پژوهشهاي اقتصادي ايران- شماره 39  تابستان 1388