محور : اقتصاد ایران
عقيقي منصوره,كيمياگري علي محمد
 
 از برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور و به ويژه در برنامه چهارم توسعه كشور، دولت به اهميت و نقش اساسي رشد بهره وري كل عوامل توليدي (TFP) در ارتقاي توليد ناخالص داخلي(GDP)  و وضعيت اقتصادي کشور توجه نموده و تلاش براي محاسبه و زمينه سازي براي رشد آن را از طريق بهبود وضعيت شاخص هاي جزيي عملکرد آغاز نموده است. اما محاسبه صرف TFP نتيجه كاربردي چنداني در بر نخواهد داشت و بي شك برقراري ارتباط ميان  TFPمحاسبه شده و شاخص هاي جزيي عملكرد ضروري است که تاکنون هيچ يک از وزارتخانه هاي دولتي موفق به انجام آن نشده اند. بدين روي، در اين پژوهش به بررسي اين ارتباط در شركت نفت فلات قاره ايران - كه يكي از شركت هاي اصلي توليدكننده نفت و گاز در ايران است - در دو حوزه اصلي شاخص هاي جزيي عملکرد نيروي كار و سرمايه - که بازوهاي اصلي در هر شرکتي هستند - در سال هاي 1376 تا 1385 از طريق مدل هاي اقتصادسنجي و آماري مي پردازيم. روش اصلي مورد استفاده در اين پژوهش، روش سولو با تابع توليد كاب - داگلاس خواهد بود که از سوي ارگان هاي ذيربط نظير سازمان بهره وري آسيايي و سازمان ملي بهره وري ايران مناسب تشخيص داده شده است؛ ولي علاوه بر آن به منظور مقايسه نتايج حاصل از روش اصلي و افزايش ضريب اطمينان درستي نتايج از مدل كندريك نيز استفاده مي كنيم. مشاهده خواهد شد كه در هر دو روش، نتايج تقريبا يكساني به دست مي آيد. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه در شركت مورد مطالعه، تاثيرگذارترين شاخص جزيي عملكرد مطالعه شده بر TFP، شاخص نسبت ستاد و صف است كه نشان دهنده اهميت بالاي سازماندهي و ارايه نمودار سازماني مناسب در شرکت ياد شده است. پس از آن، به ترتيب شاخص هاي تجربه و تخصص، تعداد تكنولوژي مورد استفاده در بهره برداري از مخازن و در نهايت درجه آموزش ديدگي نيروي انساني بيشترين تاثير را برTFP  شركت داشته اند.
 
كليد واژه: بهره وري كل عوامل (TFP)، شاخص هاي جزيي عملكرد، شركت نفت فلات قاره ايران، روش سولو با تابع توليد كاب - داگلاس، روش كندريك

:: مشاهده متن کامل مقاله در قالب فرمت pdf  ::

منيع : پژوهشهاي اقتصادي ايران- شماره 40  پاييز 1388