محور : اقتصاد ایران
عبدلي قهرمان*,خيرانديش علي
 
* دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران
 
 یکي از روش هاي جديد براي برنده شدن در مناقصه ها اين است که پيمانکار در زمان اعلام قيمت پيشنهادي، قيمت را پايين مي دهد تا در حين انجام پروژه مبلغ قرارداد را با اقامه دعوي بازپس گيرد. اصطلاحا به اين عمل فرصت طلبي در مناقصه مي گويند. با استفاده از نظريه بازي ها مي توان نشان داد که پس از فرصت طلبي در مناقصه، پيمانکار اقدام به طرح دعوي با مبلغي که تابعي از شرايط پروژه است، مي نمايد. در مقابل، کارفرما نيز که از فرصت طلبي اوليه پيمانکار منتفع شده است، اقدام به چانه زني و مذاکره با پيمانکار مي نمايد. در نهايت، تعادل نش به دست آمده، مساله دعوي طي انجام چانه زني و توافق طرفين حل شده و کار به دعوي دادگاهي نمي رسد. با قضيه مذاکرات رابينشتين، مي توان حدود حداقل سود مورد نظر پيمانکار در طرح دعوي و بيشترين ميزان ضرر مد نظر کارفرما را در حين دعوي به دست آورد. نرخ مذاکره اي که طبق تعادل نش اين بازي در حين مذاکره مورد تاييد طرفين قرار مي گيرد نيز در بازه بين همين حدود حداقل سود پيمانکار و حداکثر ضرر کارفرما قرار مي گيرد. در اين پژوهش نيز ارقام واقعي فرصت طلبي انجام شده توسط پيمانکار و ميزان دعوي انجام شده، هم در بازه مدل مطرح شده قرار گرفته و هم با ارقام به دست آمده از قضيه رابينشتين مطابقت دارد. در نهايت، کارفرمايان و برگزارکنندگان مناقصات مي بايست با در نظر گرفتن عوامل اصلي به وجود آورنده دعاوي، با برگزاري دقيق تر مناقصات و شفاف سازي قراردادها در جهت کاهش اين عوامل و انجام هر چه بهتر پروژه هاي خويش اقدام کنند.
 
كليد واژه: دعوي، فرصت طلبي در مناقصات، نظريه بازي ها، بازي هاي پويا با اطلاعات کامل

:: مشاهده متن کامل مقاله در قالب فرمت pdf  ::

منيع :    پژوهشهاي اقتصادي ايران- شماره 43  تابستان 1389