محور : الگوهاي اقتصادي امام علي (ع) گردآورنده : نويسنده وبلاگ
1 - بخشيدن شمشير به دشمن
در يكى از جنگها كه همه با حريف خود سرگرم مبارزه بودند، حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام با مشركى درگير شد و مبارزه ادامه پيدا كرد كه ناگاه شمشير دشمن شكست، و او از اخلاقيات امام على عليه السلام اطلاع داشت،
فوراً گفت :
اى على شمشيرت را به من بده.
حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام شمشيرى را به سوى او انداخت،
دشمن شگفت زده شد، و گفت :
در چنين موقعيت خطرناك شمشير به دشمنت مىبخشى؟
امام على عليه السلام پاسخ داد :
تو دست تقاضا به سوى من دراز كردى، و رد كردن درخواست دور از شيوه كرم و بخشندگى است.
مرد مشرك از اسب پياده شد و گفت:
اين روش اهل ديانت است ،
و پاى مبارك حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام را بوسيد و مسلمان شد.(1)
اين الگوى رفتارى يكى از جلوههاى اخلاق فردى امام على عليه السلام به حساب مىآيد، كه حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام دشمن را مىشناخت و مىدانست كه دشمن با اين بخشش كريمانه، مسلمان مىشود، و حق را مىيابد، و تازه امام على عليه السلام شمشير ديگرى نيز داشت.
و اگر هم شمشيرى نداشت، چون علوم و فنون دفاعى را مىدانست و با شجاعت و شهامتى كه داشت، مبارزه با دشمن را ادامه مىداد و خود را حفظ مىكرد.
اما هم اكنون نمىتوانيم به سربازان عمل كننده بگوئيم، در گرما گرم نبرد تفنگ خود را به دشمن ببخش.
و به نقلى ديگر :
در يكى از ميدانهاى جنگ، دشمن حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام كه حمله را آغاز كرد، شمشير او شكست، فوراً از امام درخواست كرد و گفت :
اى على شمشيرى به من بده.
امام على عليه السلام بدون درنگ شمشيرى به او داد، و فرمود:
دست حاجت به سوى من دراز كردى، دور از كرم است كه تو را محروم كنم.
دشمن در شگفتى فرو رفت و خود را به پاهاى حضرت افكند، و گفت :
اين راه ورسم دينداران است كه نياز حاجتمندان را برآورند.(2)
2 - كمك به ابن ملجم
وقتى ابن ملجم در مدينه مريض شد، دو سه هفته در منزل حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام پذيرائى و مداوا گرديد، به هنگام رفتن به سوى يمن، اسب سوارى از امام على عليه السلام درخواست كرد،
و حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام دستور داد كه اسب سرخ موئى به او بدهند.
وقتى سوار شد و رفت امام على عليه السلام شعر معروف عمرو بن معديكرب را خواند، كه :
(من زنده بودن او را مىخواهم و او اراده كشتن من را دارد).(3)
پی نوشت ها :
1- فروع كافى ج 4 ص 39
2- بحارالانوار ج 41 ص 69 - و - مناقب ابن شهر آشوب ج 2 ص 87 - و - سفينة البحار ج 1
3- ارشاد شيخ مفيد ص 13
منبع : الگوهاى رفتارى جلد 3 «امام على (ع) و اقتصاد» - محمد دشتي رحمه الله عليه