محور : الگوهاي اقتصادي امام علي (ع) گردآورنده : نويسنده وبلاگ
1- مسجد سازى در سفر جنگى
در فرهنگ اسلامى كه نماز و نيايش لازمه پرورش روح آدمى است، مسجد و عبادتگاه مسلمين نيز جايگاه ويژهاى دارد، بايد :
در تمام روستاها و دهات كوچك و بزرگ
در كنار تمام جادهها و استراحتگاهها
در تمام بيمارستانها و رستورانها
در تمام پادگانها و قرارگاههاى نظامى
هرجا كه اجتماع مسلمين حضور و تحقق مىيابد مسجدى آباد و متناسب باهمان منطقه ساخته يا بازسازى شود، كه احاديث فراوانى در مسجد سازى وجود دارد.
حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام در تمام دوران زندگى به مسئله مسجد سازى توجه لازم داشت ؛
در احد،
در جنوب مسجد النبى در شهر مدينه،
در محله مساجد سبعه،
هر جا كه اقامت مىفرمود،
به امر مسجد سازى مىپرداخت، حتى آنگاه كه ارتش خود را براى صفين كوچ مىداد، در طول راه نيز اين امر مقدس را ازياد نبرد.
امام على عليه السلام و لشگريانش وقتى به شهر مرزى هيت رسيدند وارد شهر نشدند، آن را دور زدند و در يك ميدان گسترده در اطراف هيت، در منطقهاى به نام اقطار مدتى كوتاه توقف فرمود،
و در همان توقف كوتاه مسجدى ساخت كه تا ساليان طولانى مردم درآنجا نماز مىخواندند، و مشكل عبادتگاه مردم آن سامان برطرف گرديد.(1)
2 - فرهنگ مسجد سازى درشهرها
امام على عليه السلام در ساختن مسجد مدينه نقش اساسى داشت. و مسجدى در محله جنگ احزاب مسجد فتح رابه ياد پيروزى بر عمرو بن عبدود و مهاجمان قريش بنا نمود، و شبها در آنجا نماز مىخواند.(2)
و پس از نزول آيه مربوط به عمران و آبادى مساجد:
انَّما يعمر مساجد اللَّه من آمن باللَّه و اليوم الْآخر (3)
(همانا كسانى مسجدها را آباد مىسازند كه به خدا و روز قيامت ايمان داشته باشند)
حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام در بصره و در كوفه و در آبادان مساجدى بنا كرد.(4)
3 - ترويج ارزشهاى مسجد
مسجد خانه خداست، بايد جايگاه بندگان خدا باشد.
تميز و با شكوه باشد، تا بندگان خدا در آن آرام گيرند، و با ياد و نام خدا، به نيايش بپردازند.
امام على عليه السلام نسبت به ترويج ارزش والاى مسجد فرمود:
من نشستن در مسجد را از نشستن در بهشت بهتر دوست مىدارم.
زيرا نشستن در مسجد موجب رضا و خشنودى خداوند است، و نشستن در بهشت تنها عامل خشنودى من است و من رضاى خدا را بر خشنودى خود ترجيح مىدهم. (5)
4 - فعاليتهاى اجتماعى، اقتصادى
امام صادق عليه السلام فرمود :
حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام هزار برده با دسترنج خود خريد و آزاد كرد.(6)
تنها در يك مرحله صدهزار درخت خرما از هستههاى خرما كاشت،
وقتى هستهها را به باغ مىبرد شخصى پرسيد:
اينها چيست يا اميرالمؤمنين عليه السلام؟!
پاسخ داد : انشاءاللَّه صد هزار درخت خرما.
حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام اموال فراوانى را وقف كرد، مانند:
باغى در سرزمين خيبر
باغى در وادى القرى
باغى در ابى نيزر
باغى در بغيبغه
باغى در ارباجا
باغى در سرزمين ارينه
باغى در رعدا
باغى در رزينا
باغى در رباحا
كه سرپرستى آنها را در وقف به فرزندان فاطمه(س) سپرد.
امام على عليه السلام حدود بيش از 100 حلقه چاه را با دست مبارك كند و به آب رساند و وقف مردم كرد.
چاههائى وقف حجاج بيتاللَّه كرد، كه تا امروز باقى است.
چاههائى در جاده مكه با نام آبار على (7) حفر كرد كه هنوز تابلوئى به همين نام وجود دارد.
چاه در سرراه كوفه
و ساختن مساجد فراوان
مسجدى در كوفه
مسجدالفتح در مدينه
مسجدى مقابل قبر حضرت حمزه
مسجدى در ميقات
مسجد جامع بصره
مسجدى در آبادان
مسجدى در سر راه صفين
حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام نسبت به كار و توليد فرمود:
انَّ اللَّه يحبُّ المحترف الْأمينْ(8)
(همانا خداوند، صنعتگر امين را دوست دارد).
و در روايت ديگرى فرمود :
من وجد ماءً و تراباً ثمَّ افتقر فأبعده اللَّه
(هركس آب و خاك داشته باشد و تهيدست بماند، از رحمت خدا دورباد.)(9)
پی نوشت ها :
1- ناسخ التواريخ ج 2 ص 34
2- سفينة البحار ج 1 ص 601
3- سوره توبه آيه 18
4- مناقب ابن شهر آشوب ج 2 ص 123
5- عدةالداعى، و منهاج السرور ج2 ص279
6- كافى ج5 ص74 - و - وسائل الشيعه ج17 ص37
7- آبار جمع، بئر، يعنى : چاه، آبار على، يعنى : چاههاى حضرت على كه در نزديكى مسجد شجره در مدينه وجود دارد.
8- وسائل الشيعه ج17 ص23 - و - من لايحضره الفقيه ج3 ص367 - و - مناقب ابنشهر آشوب ج2 ص123
9- قرب الأسناد ص55 - و - وسائل الشيعه ج17 ص41
منبع : الگوهاى رفتارى جلد 3 «امام على (ع) و اقتصاد» - محمد دشتي رحمه الله عليه
