فتحا… آملی / بعد از برگزاری برنامهها و مراسم دهة فجر و با پایان گرفتن ماه بهمن، کشور کاملاً در حال و فضای انتخابات قرار خواهد گرفت. تا روز برگزاری انتخابات زمان چندانی باقی نمانده است. تا چشم برهم بگذاریم دوازدهم اسفند از راه میرسد و روز همهپرسی فرا خواهد رسید. با وجود فرصت کمی [...]
فتحا… آملی / بعد از برگزاری برنامهها و مراسم دهة فجر و با پایان گرفتن ماه بهمن، کشور کاملاً در حال و فضای انتخابات قرار خواهد گرفت. تا روز برگزاری انتخابات زمان چندانی باقی نمانده است. تا چشم برهم بگذاریم دوازدهم اسفند از راه میرسد و روز همهپرسی فرا خواهد رسید.
با وجود فرصت کمی که تا این رویداد مهم داریم، آنچه که مایه تعجب و حتی تأسف است اینکه فضای سیاسی و رسانهای و حتی اجتماعی کشور، شوری را که باید برای این امر مهم داشته باشد شاهد نیست. شاید عدهای بگویند که چندان ضرورتی هم ندارد. چند روز مانده به روز موعود رادیو و تلویزیون تبلیغات پرحجم خود را آغاز میکنند و با دمیدن در شیپور تبلیغات، بازار را گرم خواهند کرد و مردم ما هم که شرکت در انتخابات را یک تکلیف میدانند به خاطر علاقهای که به اسلام و نظام دارند پای صندوقهای رأی خواهند رفت تا به تکلیف خود عمل کنند. اما واقعیت این است که شرکت در انتخابات دو وجه دارد. یک وجه آن میزان مشارکت مردمی است که مقوّم نظام به حساب میآید. این وجه که البته در جای خود وجه مهم و صورت موجّه و به خودی خود دارای شخصیت و ضریب نفوذ و واجد اهمیت است شرط لازم هست اما شرط کافی نیست. اگر قرار باشد که صرف حضور بدون در نظر گرفتن کیفیت آن را مهم بدانیم بدین معناست که برای خود مجلس و نقش و اهمیت آن، شخصیت و اهمیت چندانی قائل نیستیم. یعنی اینکه مهم کیفیت انتخاب نیست، بلکه میزان مشارکت است. درحالی که هرگز قرار نبوده و نیست با برگزاری انتخابات صرفاً نمایش قدرت و مقبولیت بدهیم بلکه فلسفه اصلی برگزاری انتخابات، مشارکت مسؤولانه و لزوم دخالت داشتن مردم در تعیین سرنوشت خویش است که از جمله اصول اساسی انقلاب و قانون اساسی است. در نظام ما مجلس در رأس امور قرار دارد و تکالیف مهم و تعیین کنندهای چون تدوین قانون و نظارت بر کار دستگاهها بر عهدهاش نهاده شده است پس با توجه به مجموعه تکالیفی که بر دوش نمایندگان مجلس است اینکه چه افرادی با چه مهارتها و سلایق و نیّت و تعهّد و توانی، مسؤولیت ایفای این تکالیف را به عهده گیرند نیز بسیار مهّم است. این تصوّر که تنها شرکت در انتخابات رافع مسؤولیت و تکلیف مردم است، تصوّر به شدّت انحرافی و نادرستی است که گمان نمیکنم هیچ دلسوز علاقهمند به انقلاب و نظام طرفدار آن باشد. بیتفاوتی در مورد آنها که انتخاب میشوند و به مجلس راه مییابند راه را برای فرصتخواهان و رانتجویان و رندان احتمالی و این گروه و آن گروه احتمالاً ناموّجه و نا اهل و حداقل نالایق باز میکند تا با استفاده از بیتفاوتی مردم، افراد مورد نظر خود را با چراغ خاموش به پارلمان بفرستند. از سوی دیگر به برخی از اصحاب قدرت یا دولت این امکان مفروض را میدهد تا مجلس را از نفس بیندازند و آنچه را که خود میخواهند بر مردم تحمیل کنند و در آن صورت، مجلس دیگر جمعی فراهم آمده از وکلای ملّت نخواهد بود و در حفظ و حراست از حقوق مردم و شهروندان کارایی لازم را نخواهد داشت.
به اعتقاد حقیر تکلیف دوّم از تکلیف نخست اگر مهمتر نباشد، قطعاً کمتر نیست. یعنی اگر صرف حضور و مشارکت در انتخابات را یک تکلیف شرعی، انقلابی و ملی بدانیم دقت در انتخاب، تکلیفی مهمتر خواهد بود. از این پس با اعلام اسامی کاندیداهای تایید صلاحیت شده، تبلیغات انتخاباتی نیز آغاز میشود و روزها و هفتههای آتی، دارای دقایق تعیینکننده و ذیقیمتی خواهند بود و به همین خاطر بسیار مهم است که مردم عزیزمان که همواره حسننیت، وفاداری و تعهد خود را به اثبات رساندند و در راهپیمایی اخیر ۲۲ بهمن نیز اوج مهربانی و حمایت و بزرگواری خود را نشان دادند، صرف حضور و مشارکت در عرصه مهم انتخابات مجلس را تنها تکلیف خود ندانند و ملاکهای یک انتخاب خوب را تشخیص داده و بر اساس آن عمل کنند. در این میان رسانههای محلی میتوانند نقشی گستردهتر از رسانههای ملی داشته باشند. روزنامههایی که در یک شهر چاپ میشوند میتوانند با برگزاری میزگردها و مناظرههای مناسب، عیار کاندیداهای مطرح آن حوزه را در معرض قضاوت عموم قرار دهند. شبکههای استانی سیما نیز میتوانند در مقیاسی وسیعتر و با ایجاد فضای باز و محیط گفتمان آزاد، هم در داغتر کردن فضا و ایجاد شور انتخابات موثر افتند و هم فرصت مناسبتری برای انتخاب اصلح ایجاد نمایند. تنها به تبلیغات کلی برای تشویق و ترغیب مردم به حضور اکتفا نکنند که این گر چه لازم است، اما کافی نیست.
بلکه وظیفه انقلابی و ملی آنها این است که در مسیر شناخت کاندیداها و واکاوی میزان مهارت، کارآمدی، دلسوزی و توانایی آنان برای انجام درست وظیفهای که بر دوش آنهاست با تمام توان و با استفاده از تمام ظرفیتهای مهارتی و با بهرهگیری از همه امکاناتی که در اختیار دارند و در عین حال با بیطرفی کامل، گام بردارند.
بیتعارف باید تکرار کرد که با وجودی که فرصت اندکی تا انتخابات مجلس باقی است اما فضای سیاسی و اجتماعی مناسب با زمان کوتاهی که باقی مانده از شور و حرارت کافی حکایت نمیکند و به قدر لزوم درگیر این رویداد مهم نیست. نگرانی این است که خدای ناکرده در فضایی نهچندان گرم و با حاکم شدن نوعی بیتفاوتی در کیفیت انتخاب شوندگان، عدهای با چراغ خاموش اکثریتی را در مجلس آینده تشکیل دهند که هیچ نسبتی با قدرت و ظرفیت و توانی که باید مجلس آینده در شرایط حساس سیاسی، اجتماعی و به خصوص اقتصادی حاضر کشور دارا باشد نداشته باشد.
کوته سخن آنکه در این شرایط حساس و در آستانه رفراندومی چنین مهم، همه ما و هر کدام به قدر توان و سهم و ظرفیت خود در جهت گرم کردن فضای انتخابات مجلس شورای اسلامی گام برداریم.