بخشی از بیانیات امام خمینی(ره) در باب "عقلانیت":
آن کسی که می‏خواهد در انتخابات شرکت کند و کاندیدا می‏شود، آن کسی که کاندیدا می‏کند کسی را، آن کسی را که فعالیت انتخاباتی می‏کند، آن کسی که تبلیغ می‏کند برای خودش یا برای غیر، این آزمایش اش همانجاست.
تویی که خودت را کاندیدا انتخابات کردی، قدرت این را داری که برای کشورت درست خدمت بکنی، و قدرت خودت را بالاتر از دیگران می‏دانی؟
تویی که دیگری را کاندیدا می‏کنی، دیگران که غیر از این هستند لایق نمی‏دانی؟ این را لایقتر و احسن می‏دانی؟
تویی که فعالیت می‏کنی و تبلیغ می‏کنی برای انتخابات، تبلیغ خودت را می‏کنی یا تبلیغ برای اسلام می‏کنی؟ اگر برای رسیدن به مجلس است، دلت می‏خواهد مجلس بروی و می‏گویی مجلس یک مقامی‏است، شما تبلیغ برای خودت می‏کنی که همان تبلیغ برای شیطان است. و اگر تبلیغ می‏کنی که بروی خدمت بکنی ؛ من چون می‏توانم خدمت بکنم چرا کنار باشم، بروم خدمت بکنم، این شخص چون لایق است چرا کنار باشد، بیاید خدمت بکند، اگر این طور باشد این برای خداست.

دیدار با اعضای شوراهای محلی ‏اسلامی ‏توزیع کالا درتهران، کارکنان مرکز تحقیقات مخابرات

اگر کسی یا کسانی را در غیر گروه یا صنف خود یافتند که از افراد گروهشان لایق‏تر است او را کاندیدا کنند. مسئله انتخابات یک امتحان الهی است که گروه گرایان را از ضوابط گرایان ممتاز می‏کند، و مؤمنین و متعهدین را از مدعیان جدا می‏نماید. و کسانی که خود را کاندیدا می‏کنند، یا کاندیدا گروههایی هستند، اگر خود را صالح برای وکالت در یک چنین مجلسی نمی‏دانند و وجود آنها در این مکان نفعی برای کشورشان ندارد، خدای متعال را در نظر بگیرند و رضای او را بر رضای خود مقدم دارند، و چنین خلاف ناشایسته‏ای را مرتکب نشوند.
میزان در نظر همه ارزش خدمت باشد، نه خدای نخواسته تحصیل مقام.
احدی شرعاً نمی‏تواند به کسی کورکورانه و بدون تحقیق رأی بدهد. و اگر در صلاحیت شخص یا اشخاصی تمام افراد و گروهها نظر موافق داشتند ولی رأی دهنده تشخیصش بر خلاف همۀ آنها بود، تبعیت از آنها صحیح نیست، و نزد خداوند مسئولیت دارد.

ارزیابی شرایط ایران، انقلاب اسلامی ، جنگ و مسائل اجتماعی در پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب - 1362/11/22