«كجراهه نجات يورو» عنوان سرمقاله روزنامه دنياي اقتصاد به قلم شروين شهرياري است كه در آن مي‌خوانيد:
داستان اين روزهاي اقتصاد اروپا حكايت جالبي است. به نظر مي‌رسد اروپايي‌ها در يك رودربايستي با خودشان گير كرده‌اند!

از يك طرف آلماني‌هاي سرسخت معتقد هستند كه بدهي بالا آوردن كشورهاي جنوب اروپا (از جمله يونان، ايتاليا و اسپانيا) به خودشان مربوط است و بايد تاوانش را بدهند و از طرف ديگر، خودشان هم خوب مي‌دانند كه اين يك «بلوف سياسي» بيشتر نيست البته نگراني آلماني‌ها و برخي مقامات ارشد بانك مركزي اروپا قابل‌درك است؛ آنها نمي‌خواهند كه كشورهاي مقروض و بحران‌‌زده به جاي روبه‌رو شدن با كيفر تصميمات قبلي خود، كمك‌هاي سخاوتمندانه اعضاي اتحاديه را دريافت كنند و از اين طريق به عمل نادرست آنها پاداش داده شود.

با اين همه، واقعيت تلخ آن است كه 17 عضو اتحاديه يورو در يك كشتي نشسته‌اند و نمي‌توانند نسبت به ايجاد سوراخ در كف اين كشتي توسط يكي از اعضا (ولو آنكه خود مسوول آن نباشند) بي‌تفاوت باقي بمانند.

در واقع آنها يا بايد در انتخاب سرنشينان كشتي بيشتر دقت مي‌كردند يا حالا كه با كشورهاي ضعيفي مثل يونان همسفرند، مسوول مشكلات آنها نيز هستند.

در اين موقعيت دشوار و در بحبوحه مخالفت با كمك‌هاي مستقيم به كشورهاي بدهكار، راهكاري زيركانه به روي ميز آمد. اين راهكار كه به مبادله ساركوزي «Sarkozi trade» شهرت يافته بانك مركزي اروپا را در مسير تسهيل اعتبار براي بانك‌هاي اروپايي قرار داده است.

قضيه از اين قرار است كه بانك مركزي اروپا (ECB) به بانك‌ها و موسسات مالي اروپايي پيشنهاد كرده تا از يك وام سه ساله با بهره يك درصد به ميزان نامحدود بهره‌مند شوند؛ البته به شرط تامين وثايق مورد نياز.

نتيجه اين اقدام تا حدي ناباورانه بوده است. در دسامبر سال گذشته 489 ميليارد يورو در قالب اين وام سه ساله توسط متقاضيان دريافت شد.

هفته گذشته در دومين مرحله از اجراي اين طرح، 530 ميليارد يوروي ديگر اعتبار از سوي بانك مركزي اروپا اختصاص يافت تا حدود 800 بانك و موسسه اعتباري در اروپا از اين تسهيلات بهره‌مند شوند.

به اين ترتيب بزرگ‌ترين وام‌دهي يك بانك مركزي در طول تاريخ رقم خورد تا پاي بانك‌هاي متقاضي در برابر «پيشنهادي كه نمي‌شد آن را رد كرد» سست شود و يك تريليون يورو نقدينگي در عرض چند ساعت (طي هر نوبت) توسط بانك‌ها بلعيده شود.

«ماريو دراگي» رييس بانك مركزي اروپا در نوبت دوم اجراي اين طرح، شرايط وثيقه‌ها را براي دريافت پول آسان‌تر كرد تا به قول خودش «بانك‌هاي كوچك‌تر نيز به آساني از نقدينگي بانك مركزي اروپا بهره‌مند شوند.»

هدف اعطاي اين تسهيلات سخاوتمندانه به بانك‌ها، تقويت رشد اقتصادي و تسهيل اعطاي اعتبار به مردم عادي و مشاغل كوچك عنوان شده است.

اما اين شعار قشنگ و هدف والاي انساني! چه ارتباطي با حل بحران كشورهاي بدهكار اروپا دارد؟ از 21 دسامبر كه اولين دور برنامه تسهيل اعتباري مزبور اجرا شد، نرخ سود اوراق قرضه ده ساله اسپانيا از 6. 5 درصد به حدود پنج درصد رسيده است.

در مورد ايتاليا هم با سناريويي مشابه نرخ سود اوراق ده ساله از سطح خطرناك هفت درصد به حدود پنج درصد سقوط كرده، يعني قيمت اوراق قرضه در بازارها به شدت افزايش يافته است.

به اين ترتيب هر دوي اين كشورها در حراج‌هاي جديد موفق شدند كه با نرخ‌هاي به مراتب ارزان‌تري اوراق قرضه منتشر كنند.

در پايان هفته گذشته پس از اجراي دور دوم خط اعتباري مذكور، نرخ سود اوراق هر دو كشور با افتي قابل‌ملاحظه به كمتر از پنج درصد رسيد.

با پيوند زدن اين دو واقعه (اعطاي تسهيلات به بانك‌ها و كاهش نرخ سود اوراق قرضه كشورهاي بدهكار) شما احتمالا مي‌توانيد به روش كاركرد «كلك ساركوزي» پي ببريد.