طي سالهاي اخير، انتشار برخي مقالات و اخبار پيرامون واقعة «آرماگدون» ذهن بسياري از علاقمندان به پيشگوييهاي مربوط به آخرالزمان را متوجه اين واقعه كرده است و حتي، برخي را واداشته كه به دنبال كشف ردپاي اين پيشگويي مورد ادعاي مسيحيان صهيونيست در ميان اخبار، متون و روايات اسلامي برآيند و تلاش كنند كه به نحوي اين واقعه را با واقعة «قرقيسيا» كه در متون اسلامي و روايات منقول از سوي حضرات معصومين(ع) بدان اشاره شده است، منطبق سازند.
مقالة حاضر به بررسي اين دو واقعه و سنجش وجوه اشتراك و افتراق آنها ميپردازد.
قرقيسيا
1. موقعيت جغرافيايي قرقيسيا
قرقيسيا، شهركي است كه در شمال كشور سوريه، در استان «الجزيره» و در شش كيلومتري شهر «رقه» در محل التقاي دو رود فرات و خابور قرار دارد.1 اين شهر پيش از اسلام «كيركسيون» نام داشت و در سال 19 ق. به دست مسلمانان فتح و قرقيسيا ناميده شد.
خرابههايي از قرقيسيا نزديك «ديرالزور» از شهرهاي سوريه كنوني و نزديك به مرزهاي عراق باقيمانده كه فاصلة آن تا تركيه نيز نسبتاً نزديك است.2 قرقيسيا حدود 100 كيلومتر با عراق و 200 كيلومتر با تركيه فاصله دارد.3
2. پيشگويي روايات دربارة قرقيسيا
روايات متعددي دربارة اين منطقه و حادثة بزرگي كه در آن رخ خواهد داد، نقل شده است كه تنها به نقل يك مورد از آنها به ذيل اين عنوان اكتفا ميكنيم؛
حضرت امام محمدباقر(ع) از «مسير»، فاصله تا قرقيسا [قرقيسيا] را ميپرسند و او پاسخ ميدهد كه همين نزديكيها در ساحل فرات قرار دارد. آن حضرت(ع) صحبت خود را چنين ادامه ميدهند:
اما در اين ناحيه واقعهاي رخ خواهد داد كه مانند آن از زماني كه خداوند تبارك و تعالي، آسمانها و زمين را آفريد، اتفاقي نيفتاده و تا زماني كه آسمانها و زمين برپا هستند مانند آن اتفاق نخواهد افتاد. سفرهاي است كه درندگان زمين و پرندگان آسمان از آن سير ميشوند.4
3. نبرد بزرگ قرقيسيا
اصليترين حادثهاي كه در قرقيسيا رخ ميدهد، جنگ و آشوبي است كه «سفياني» شاخصترين طرف درگير آن است:
سفياني... در طول مسير عراق سپاهيان او وارد قرقيسيا ميشوند و جنگي سخت به راه مياندازند كه صد هزار نفر در آن كشته ميشوند.5
4. انگيزه رويارويي و درگيري
مطلبي كه به طور اتفاق در روايات ذكر شده، اين است كه علت وقوع جنگ قرقيسيا، گنجي است كه فرات آن را نمايان ميكند و اين گنج ممكن است همانطور كه در روايات تصريح شده از جنس طلا و نقره باشد و نيز احتمال دارد كه از جنس ديگري [مانند نفت يا غير آن] باشد.6
5. زمان جنگ
سفياني در ماه رجب سر به شورش برميدارد و نبرد قرقيسيا در زمره فعاليتهاي وي بر شمرده شده است، اما از آنجا كه سفياني ابتدا بر شام مسلط ميشود و آخرين متحدانش در اين منطقه ـ يعني قوم بني كلب - در ماه رمضان با او بيعت ميكنند،7 و نيز رواياتي كه حاكي از آغاز جنبشها، نمايان شدن جمعيتها و ابتداي جنگها در ماه شوال هستند، به احتمال بسيار قوي، معركه قرقيسيا در ماه شوال پيش از ظهور بر پا خواهد گرديد.8
6. طرفين درگير در قرقيسيا
با توجه به انگيزة جنگ در قرقيسيا كه صرفاً تصاحب ثروتي هنگفت ميباشد، فرض اين كه در اين ميدان بيش از دو طرف درگير خواهيم داشت، مطلب دور از ذهني نيست، كما اين كه در روايات نيز چنين مطلبي را ميتوان مشاهده كرد؛ به طور خلاصه ميتوان گفت كه حاضران در اين ميدان نبرد عبارتند از:
ـ تركها [كه احتمالاً منظور روسها باشد]: كه در جزيره (بينالنهرين) نيرو پياده كردهاند.
ـ روميان: يهوديان و دولتهاي غربي كه وارد فلسطين شدهاند.9
ـ سفياني كه در آن هنگام بر شام كاملاً مسلط شده است.10
ـ دو نفر به نام «عبدالله» كه در روايات ما توضيح خاصي درباره آنها اشاره نشده و احتمالاً هم پيمان غربيها باشند.
ـ «قيس» كه مركز فرماندهياش در مصر است.
ـ يكي از بازماندگان عباسيان.11
نكتة قابل توجه و حائز اهميت اين است كه روايات تأكيد دارند كه در اين جنگ و به خصوص در ميان كشتههاي آن شيعيان ديده نميشوند؛
آيا نميبينيد كه دشمنان شما در معاصي خداوند كشته ميشوند، بدون آنكه شما حضور داشته باشيد در حالي كه شما با آرامش و امنيت در گوشه خانههايتان نشستهايد، برخي از آنها، برخي ديگر را بر روي زمين ميكشند. سفياني عذاب مناسبي براي دشمنان شما و نشانهاي براي خودتان است.
وقتي آن فاسق سر به شورش برداشت، شما (شيعيان) اگر يك يا دو ماه پس از شورش او از خود حركتي نشان ندهيد، به مشكلي بر نخواهيد خورد تا اين كه بسياري از خلق، منهاي شما كشته شوند.12