11. احساس یتیمی 
 

یکی از مفاهیمی که در شکل‌گیری و شدّت‌بخشی حالت انتظار در ما مؤثّر است، درک شرایط موجود در زمان غیبت و احساس یتیمی معنوی در زمان غیبت است. اگر این احساس در ما به وجود آید و خسارت‌های معنوی و مادّی عدم حضور امام را درک کنیم، چشم به راهیِ ما نسبت به ظهور حضرت شدّت خواهد یافت و در جستجوی یافتن راهی برای شناخت پدر و حضور و احضار او خواهیم بود. پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمودند: «سخت‌تر از یتیمیِ کسی که پدرش را از دست داده، یتیمیِ کسی است که از امام خود بریده شده است و توان دسترسی به او را ندارد».27 

12. اندیشة حسینی 
 

یکی از مقوّمات اندیشة انتظار، وجود اندیشة حسینی و آرمان کربلاییان و آرزوی انتقام خون به ناحق ریختة امام حسین(ع) است؛ همچنان که شعار یاران حضرت ولی‌عصر(ع) «یا لثارات الحسین(ع)» است، انتظار نیز بر همین مبنا شکل می‌گیرد. به عبارت دیگر، هرچه با آرمان‌های امام حسین(ع) آشناتر شویم و هر چه به عمق مصائب وارده بر او و یارانش نزدیک‌تر شویم، حس و میل انتقام از ظالم در ما نمایان‌تر خواهد شد و حالت انتظار در روح ما موّاج‌تر خواهد گشت. در زیارت امام حسین(ع) در روز عاشورا به این عنصر اخلاقی و روانی انتظار اشاره شده است: 
1. پس مسئلت می‌کنم از خداوند... که خونخواهی تو را با امام منصور از اهل بیت(ع)، (یعنی حضرت مهدی(ع)) روزی فرماید. 
2. پس مسئلت می‌کنم از خداوند... و اینکه برای من نزد شما منزلت راستین را در دنیا و آخرت تثبیت نماید و طلب می‌کنم از خداوند اینکه مرا به مقام محمودی که برای شما نزد خداوند است برساند و اینکه خونخواهی خون خود را با امام هدایت شده و نمایان و گویا از شما به من روزی کند. 

 

پي نوشت ها :
 

1. بحارالأنوار، ج 52، ص 125، ح 11. 
2. همان، ج 52، ص 122، ح 2. 
3. همان، ج 52، ص 123، ح 7. 
4. همان، ج 74، ص 143، ح 26. 
5. همان، ج 52، ص 123، ح 7.
6. مفاتیح الجنان، دعای عهد، برگرفته از: قرآن كریم، سورة معارج (70)، آیات 6 و 7. 
7. بحارالأنوار، ج 52، ص 110، ح 17. 
8. مکیال المکارم، ج 2، ص 235. 
9. بحارالأنوار، ج 74، ص 143، ح 26. 
10. کشف الغمّه، ج 3، ص 267. 
11. مكیال المكارم، ج 2، ص 152. 
12. سورة بقره (2)، آیة 155. 
13. تفسیر نورالثّقلین، ج 1، ص 176. 
14. بحارالانوار، ج 74، ص 422. 
15. راوندی، الدعوات، ج 41، ص 101. 
16. بحارالأنوار، ج 52، ص 122، ح 1.
17. دعای ندبه. 
18. مفاتیح الجنان، دعای افتتاح.
19. همان.
20. همان. 
21. مفاتیح الجنان، زیارت حضرت صاحب‌الامر(ع).
22. همان. 
23. سورة اعراف (7)، آیة 128 و سورة قصص (28)، آیة 83. 
24. فلسفة تاریخ. 
25. کافی، ج 1، ص 471، ح 5. 
26. غیبت نعمانی، ص 200، ح 16. 
27. بحارالانوار، ج 2، ص 2، ح 1.
 

منبع:ماهنامه موعود شماره 103.